Περήφανα κωλοδάχτυλα

Περήφανα κωλοδάχτυλα βαμμένα στα χρώματα της κυπριακής σημαίας, φτιαγμένα από ταχύτατους ερασιτέχνες του Photoshop, κατέκλυσαν τα social media μόλις λίγα λεπτά μετά την καταψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του νομοσχεδίου για “κούρεμα” των καταθέσεων. “Κύπρος – Τρόικα: 1-0” έγραφαν οι ποδοσφαιρόφιλοι, “Cyprus: 12 points” οι fans της Eurovision, που ως γνωστόν είναι απόλυτα εξοικειωμένοι με το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Φυσικά, επειδή είμαστε Έλληνες και “τα ζούμε τρία χρόνια τώρα και τα ξέρουμε”, δεν χρειάζεται καμιά ιδιαίτερη γνώση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Ακούμε τρόικα; Είναι κακό. Μικρό κράτος του ευρωπαϊκού Νότου; Είναι καλό. Η τρόικα προτείνει κάτι; Κακό. Το μικρό κράτος λέει όχι; Πολύ καλό. Τόσα έχουμε μάθει, και αυτά αρκούν για να έχουμε άποψη.

Η άποψη αυτή δεν βλέπει διακριτές περιπτώσεις σε Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία – ακόμα και στην Κύπρο, βλέπει “μια από τα ίδια”. Πού χρόνος για μελέτη και συγκρίσεις στοιχείων. Καρμπόν σου λέει η Κύπρος με την Ελλάδα – κι ας έχει η μία χρέος 90% του ΑΕΠ και η άλλη 170%. Κι ας έχει η μία επιβεβαιωμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου ενώ η άλλη βρίσκεται ακόμη στο στάδιο των πρώτων ερευνών. Κι ας είναι η μία φορολογικός παράδεισος για επιχειρήσεις και μεγαλοκαταθέτες – ενώ η άλλη απλώς πρώην τουριστικός παράδεισος.

Αν αδιαφορούμε για όλα αυτά, προφανώς δεν θα εξετάσουμε τους λόγους που οδήγησαν την κυπριακή Βουλή στο “όχι”. Τόσο πατριώτες είναι οι Κύπριοι, ή ενδιαφέρονται τόσο πολύ -όλοι, από την ακροαριστερά μέχρι την ακροδεξιά- για τη διάσωση των χρημάτων των μικροκαταθετών; Μήπως (λέω, μήπως) παίζουν ρόλο οι ρωσικές καταθέσεις στο νησί, που εκτιμώνται σε 31 δισεκατομμύρια Ευρώ (επί συνόλου 88 δισεκατομμυρίων); Μήπως, λοιπόν, το “κούρεμα” των καταθέσεων θα έθετε σε κίνδυνο τη παράταση του δανείου ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων Ευρώ που έχει λάβει η Κύπρος από τη Ρωσία; Μήπως οι Κύπριοι φοβήθηκαν ότι θα χάσουν ακόμη τις τεράστιες ρώσικες επενδύσεις σε ακίνητα και τις αφίξεις των 470.000 ρώσων τουριστών ετησίως; Μήπως, τέλος, έπαιξαν ρόλο και οι επενδύσεις που γίνονται στη Ρωσία μέσω offshore κυπριακών επιχειρήσεων (λέγε με ξέπλυμα μαύρου χρήματος), που έφτασαν τα 52 δισεκατομμύρια δολάρια τα τελευταία χρόνια;

Μία πτυχή να προσθέσεις στο ζήτημα – τις διμερείς οικονομικές σχέσεις Κύπρου – Ρωσίας- και χάνεται όλη η μαγεία του “ηρωικού όχι” της Βουλής των Αντιπροσώπων. Δεν ήταν τα πατριωτικά, φιλολαϊκά αισθήματα των κυπρίων βουλευτών που οδήγησαν στην καταψήφιση του προτεινόμενου σχεδίου διάσωσης, αλλά ένας ρεαλιστικός υπολογισμός συμφερόντων. Η Κύπρος επέλεξε να ρισκάρει επειδή μπορούσε, και μπορούσε επειδή έχει οικοδομήσει σχέσεις βαθιάς αλληλεξάρτησης με τη Ρωσία, μία μεγάλη δύναμη εκτός Ευρωζώνης – σε αντίθεση με την Ελλάδα, που δεν έχει πραγματικούς συμμάχους πέρα από τους Ευρωπαίους εταίρους της.

Τελικά, όμως, έπραξαν σωστά οι Κύπριοι που αρνήθηκαν την πρόταση του Eurogroup για “κούρεμα” των καταθέσεων; Σε αντίθεση με τους φωτεινούς παντογνώστες του Facebook και του Twitter, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω. Όλα τα σενάρια είναι ανοιχτά: από ένα εναλλακτικό, ηπιότερο πακέτο μέτρων μέχρι την άτακτη χρεοκοπία -που θα είναι πολύ πιο καταστροφική για τους καταθέτες από οποιοδήποτε μονοψήφιο φόρο στις αποταμιεύσεις τους. Το μόνο για το οποίο είμαι βέβαιος είναι ότι όποιος συγκρίνει την κυπριακή κρίση χρέους με την ελληνική, και δη με όρους “καλών” και “κακών”, είναι τουλάχιστον αφελής.