Περιμένοντας τα «περασμένα μεγαλεία»

Όσο η κοινωνία σφυρίζει αδιάφορα, τόσο θα βλέπουμε ντοκυμαντέρ με τον Τσίλντρες και τον Σισέ να μιλούν για τους εξωγήινους έλληνες χούλιγκαν, τόσο περισσότερα στημένα θα βλέπουμε, τόσο πιο συχνά θα βλέπουμε ανθρώπους που έχουν τις τύχες του αθλήματος να κόβουν την πίτα όπως θέλουν

Νεκρική σιγή. Ο τελικός του Κυπέλλου Ελλάδας στο ποδόσφαιρο έχει μόλις ολοκληρωθεί. Κανείς ωστόσο δεν πανηγυρίζει. Τα εξόφθαλμα διαιτητικά λάθη, οι σφαλιάρες μεταξύ των παικτών λίγο πριν το τέλος, η αστεία διαδικασία της απονομής σε συνδυασμό με το μέτριο ως κάκιστο θέαμα δεν αφήνουν πολλά περιθώρια. Η πλειοψηφία των οπαδών αποχωρεί από το γήπεδο.

Την ίδια ώρα στη Μεγάλη Βρετανία, ζούσαν μία ακόμα μεγάλη συγκίνηση. Η αδύναμη Γουίγκαν, κέρδιζε την πανίσχυρη Μάντσεστερ Σίτι και κατακτούσε το πρώτο κύπελλο της ιστορίας της στο κατάμεστο Γουέμπλεϊ (86.254 θεατές). Κανείς δεν μιλούσε για τον Andre Marriner, διαιτητή της αναμέτρησης, αλλά για την ιστορία που έγραψε μια ομάδα που δεν έχει τερματίσει ποτέ πάνω από τη 10η θέση στην Πρέμιερ Λιγκ, κινδυνεύει με υποβιβασμό και εκπροσωπεί μια πόλη μόλις 81.000 κατοίκων.

Μιλούσαν ακόμα για την απίστευτη ιστορία, που μπορεί, ποιος ξέρει να τη δούμε και σε φιλμ κάποτε, του ιδιοκτήτη της Γουίγκαν Ντέιβ Γουίλαν, ο οποίος το 1960 ως παίκτης της Μπλάκμπερν δεν μπόρεσε να αγωνιστεί στον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας στο Γουέμπλεϊ λόγω τραυματισμού και είδε τη Γουλβς να κερδίζει δια περιπάτου 3-0. Μετά από 53 χρόνια η πόρνη μπάλα, όπως την χαρακτήρισε κάποτε ο Όσιμ, του έκανε το χατίρι και ο Γουίλαν γεύτηκε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες που έχουν επιτευχθεί στο Νησί.

Η σύμπτωση να διεξαχθούν την ίδια μέρα τα ματς, ανέδειξε τη διαφορά που χωρίζει τις δύο χώρες σε όλα τα επίπεδα, με την κυριότερη να αφορά τη νοοτροπία. Του οπαδού, του παράγοντα, του παίκτη, του προπονητή. Το ποδόσφαιρο δεν έχει ρόλο χώρου τυφλής εκτόνωσης. Με τους νόμους της αγοράς, είναι προϊόν. Κι όσο καλύτερα το «πουλάς», τόσα περισσότερα οφέλη έχεις. Η τραγωδία της οποίας γίναμε μάρτυρες με κεντρικό πρωταγωνιστή τον Γιάχο δεν αποτελεί παρά ένα ακόμα πειστήριο ότι βαδίζουμε λάθος.

Ίσως γιατί ξεχάσαμε. Ξεχάσαμε ότι ο αθλητισμός εκτός από προϊόν αποτελεί διέξοδο. Ακόμα και σήμερα χαρίζει χαρές, ενώνει ανθρώπους και δίνει μια αχτίδα αισιοδοξίας. Στη ζωή δεν υπάρχει μόνο η πολιτική. Υπάρχουν στιγμές, προσπάθειες που δεν θ’ αλλάξουν την παγκόσμια ιστορία, αλλά θα είναι το κερασάκι στην τούρτα, το αλατοπίπερο που διάολε έχουμε ξεχάσει ειδικά εδώ τη γεύση του. Τις προάλλες πολλών το χειλάκι έσκασε πάλι.

Μια μέρα μετά την ημέρα-γιορτή για τους Άγγλους ντροπής για μας, πάλι στο Λονδίνο αλλά στην O2 Arena, ο μπασκετικός Ολυμπιακός ανέβαινε, όπως και πέρυσι, στην κορυφή του ευρωπαϊκού Έβερεστ. Αφού οι παίκτες του Μπαρτζώκα δεν έχυσαν την καρδάρα με το γάλα στα ματς με την Εφές, ανέβασαν ρυθμούς στο Final 4 και με δύο εξαιρετικές εμφανίσεις, ισοπέδωσαν στο διάβα τους ΤΣΣΚΑ Μόχας και Ρεάλ Μαδριτης, πετυχαίνοντας ό,τι έχουν καταφέρει μονάχα η μεγάλη Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ και η Μακάμπι Τελ Αβίβ.

Το ρόστερ των ερυθρόλευκων δεν έχει την ίδια ποιότητα με την ομάδα των Σάρας, Μπαστόν, Πάρκερ και Βούισιτς που έπαιζε μπάσκετ από άλλο πλανήτη, ούτε φυσικά το ταλέντο της Σπλιτ, όταν φορούσαν τη φανέλα της οι Ράτζα, Κούκοτς και Περάσοβιτς. Όμως, είναι μια ομάδα που έχει μάθει να κερδίζει, διαθέτει σταθερό κορμό, εξαιρετική ομοιογένεια και καλά αποδυτήρια.

Η νέα επιτυχία για το ελληνικό μπάσκετ, προστίθεται στις αναρίθμητες διακρίσεις από το έπος του 1987 κι έπειτα. Η κατανομή πόρων όμως από τη γενική γραμματεία αθλητισμού στην αρχή κάθε χρονιάς είναι δυσανάλογη, με το ποδόσφαιρο να παίρνει το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας. Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα αξιολόγησης.

Μόλις 1.700.000 ευρώ πήρε η ΕΟΚ ως επιχορήγηση για να καλύψει ανάγκες που αφορούν όλη την Ελλάδα. Από υποδομές μέχρι την οικονομική ενίσχυση των σωματείων, που τα βγάζουν πέρα εδώ και χρόνια με μεγάλη δυσκολία. Η πλειοψηφία των παικτών το αντιμετωπίζει πια ως έξτρα χαρτζιλίκι ή χόμπι. Ακόμα και σε ομάδες της Α1 η κατάσταση είναι τραγική, με τους παίκτες να πληρώνονται μηνιάτικα των 800 ευρώ, που πολλές φορές δεν καταβάλλονται καν.

Μέσα κάθε χρόνο μπαίνουν οι κορυφαίες ομάδες της χώρας, Ολυμπιακός κι ο Παναθηναϊκός. Ακόμα και φέτος που το μπάτζετ αγγίζει τα 7-8 εκατομμύρια ευρώ κι όχι τα 30 όπως πριν 3-4 χρόνια, τα έσοδα τους καλύπτουν στην καλύτερη των περιπτώσεων το 1/3.

Οι ερυθρόλευκοι πήραν 250.000 ευρώ για την κατάκτηση της Ευρωλίγκα, περίπου 2,6 για την τηλεοπτική κάλυψη σε Ελλάδα και Ευρώπη και άλλα τόσα από εισιτήρια και χορηγίες που δεν καλύπτουν επουδενί όμως τον ετήσιο προϋπολογισμό. Τα ίδια δεδομένα ισχύουν για τον Παναθηναϊκό, μόνο που στη ζυγαριά δεν μπαίνει το ποσό μπόνους του τίτλου της Ευρωλίγκα.

Κανείς φυσικά δεν ζητά ν’ αφεθεί στην τύχη του το ποδόσφαιρο. Όμως ο ελληνικός αθλητισμός δεν αρχίζει και τελειώνει στην μπάλα. Δεν μπορεί, ο Λεβαδειακός να παίρνει από τον ΟΠΑΠ τριπλάσια επιχορήγηση από τον Πρωταθλητή Ευρώπης Ολυμπιακό, που μαζεύει στο γήπεδο τον δεκαπλάσιο κόσμο.

Εκτός από τα φράγκα χρειάζονται κι άλλα πράγματα. Πιο σημαντικά. Είναι πιο σημαντικό να μη κυνηγά ο κόσμος τους παίκτες στο γήπεδο επειδή έχασαν ένα ματς, που μπορεί ακόμα και να κοστίζει μια ολόκληρη κατηγορία (βλέπε ΑΕΚ-Πανθρακικός) και είναι πολύ πιο σημαντικό να έρθει αυτή η πολυσυζητημένη κάθαρση. Να απομακρυνθούν οι παράγοντες-μαφιόζοι, τύπου Κομπότη που δεν έχουν πρόβλημα να δηλώσουν «ότι εγώ θα σας ρίξω στη Β’ Εθνική».

Είναι απορίας άξιο όμως, πώς αυτό θα γίνει. Υπάρχει ένα κράτος που αδιαφορεί για την κοινωνία, πόσο μάλλον για τον αθλητισμό, αλλά και μια κοινωνία που αδιαφορεί για τον εαυτό της, μένοντας σε ρόλο θεατή. Όσο η τελευταία σφυρίζει αδιάφορα, τόσο θα βλέπουμε ντοκιμαντέρ με τον Τσίλντρες και τον Σισέ να μιλούν για τους εξωγήινους έλληνες χούλιγκαν, τόσο περισσότερα στημένα θα βλέπουμε, τόσο πιο συχνά θα βλέπουμε ανθρώπους που έχουν τις τύχες του αθλήματος να κόβουν την πίτα όπως θέλουν. Και κάποια στιγμή θα πέσει και το τελευταίο οχυρό. Το μπάσκετ κρατά, αλλά η απόσταση που μας χωρίζει για τα «περασμένα μεγαλεία» και στη σπυριάρα είναι μικρότερη απ’ όσο φανταζόμαστε.

Kώστας Παπαντωνίου