“Πήγαινε γυρεύοντας”

Ανήκει σε έναν άλλο κόσμο. Κατηγορείται για ληστεία και συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση. Δηλώνει πως “θα δολοφονήσει, θα κάψει και θα ληστέψει”. Έτσι κάπως ασύντακτα, με μια φωτογραφία, παρουσιάζεται από τη σελίδα “Παρατηρητήριο δηλώσεων Τσίπρα-Κανέλλη και λοιπών παρανοϊκών” στο facebook το προφίλ του Ρωμανού, του νεαρού που συνελήφθη μετά τη διπλή ληστεία στο Βελβεντό Κοζάνης. Δίπλα, στην ίδια εικόνα, έχει τοποθετηθεί η φωτογραφία ενός άλλου νεαρού, του Στρατή Εγγλέζου. “Τυφλός εκ γενετής, πήρε άριστα σε όλα τα μαθήματα που κλήθηκε να εξεταστεί στις πανελλαδικές, επιθυμεί να σπουδάσει στο παιδαγωγικό του Α.Π.Θ”, αναφέρει η περιγραφή…

Η κοινωνία μας είναι σκληρή. Τόσο σκληρή που δεν επιτρέπει το λάθος, ακόμα κι αν η ίδια το προκάλεσε. Η κοινωνία μας κρίνει, αλλά δεν κρίνεται και προσπαθεί να αποβάλλει. Χρησιμοποιεί και εκμεταλλεύεται καταστάσεις. Δημιουργεί και καταρρίπτει πρότυπα. Η κοινωνία μας είναι ακόμα καχύποπτη. Όταν γλιστρήσει κάποιο δάκρυ, ο κόσμος το βαφτίζει αδυναμία. Όταν ξεφύγει κάποιο χαμόγελο, ο κόσμος ρωτά να μάθει το γιατί.

Στο δάκρυ δεν υπάρχει μονάχα στεναχώρια, αλλά και οργή. Οι ηλικιωμένοι σέρνονται στις ουρές για μια σύνταξη της πείνας, οι νεότεροι είναι άνεργοι και στα 50 ψάχνουν για δουλειά, οι ακόμα νεότεροι μεταναστεύουν και τα πιτσιρίκια όχι μόνο δεν βιάζονται να μεγαλώσουν, αλλά εύχονται να μείνουν πάντα παιδιά, βλέποντας δυστυχισμένους τον μπαμπά και την μαμά.

Πολλοί συμβιβάζονται με τα όλο και λιγότερα. Κάποιοι δεν αντέχουν και πατούν τη σκανδάλη. Κάποιοι πάλι αντιδρούν. Φωνάζουν. Όχι με τον ίδιο τρόπο. Άλλοι εντός των θεσμών, άλλοι εκτός. Άλλοι κάπου στην μέση.

Ο Ρωμανός διάλεξε την πρώτη οδό. Επέλεξε να σταθεί απέναντι στο σύστημα. Λήστεψε μια τράπεζα από επιλογή κι όχι από ανάγκη. Θα μπορούσε να ζήσει και χωρίς τα κλοπιμαία. Επέλεξε το ρίσκο. Να έρθει σε ευθεία ρήξη με το οικονομικό και πολιτικό καθεστώς. Αναποτελεσματική τακτική; Ηθικά μεμπτή; Μπορεί και τα δύο. Δεν μπορείς όμως να αποκόψεις τις ενέργειες του Ρωμανού από το σύνολο. Δεν ζει σε άλλο κόσμο, παρά στον δικό μας. Και γι’ αυτόν τον κόσμο δεν μπορούμε να ‘μαστε και πολύ περήφανοι. Γεμάτος από σφάλματα, το χειρότερο ηθελημένα, με σκοπιμότητα και φρικτά αποτελέσματα.

Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου το 2008, τη στιγμή που η Αθήνα φλεγόταν από την οργή μιας αγανακτισμένης και μεγάλης μερίδας της κοινωνίας, η υπόλοιπη αναζητούσε τις έστω και υποτυπωδώς στέρεες δικαιολογίες για να ελαφρύνει τον Κορκωνέα, αλλά στην πραγματικότητα ένα ολόκληρο σύστημα δομημένο πάνω στην λογική της αυθαιρεσίας.

Χωρίς ενδοιασμούς όσοι αποτελούσαν αυτό το κομμάτι της κοινωνίας, παραπληροφόρησαν, καταδίκασαν τον πλούσιο βίο του Αλέξη, καταδίκασαν το δικαίωμά του να αμφισβητεί, καταδίκασαν το δικαίωμα του να επιλέξει ο ίδιος για τη ζωή του, καταδίκασαν το δικαίωμα του να βολτάρει στα Εξάρχεια και φυσικά ήταν αυτοί που στέρησαν την απόδοση δικαιοσύνης. “Πήγαινε γυρεύοντας”, είπαν και δεν ντράπηκαν. Ομοίως έστησαν στον τοίχο την εξέγερση που ακολούθησε.

Γιατί κατέβηκε ο κόσμος στο δρόμο; Ήταν όλοι αναρχικοί; Ήταν όλοι αριστεροί; Όχι, όταν βλέπεις ακόμα και γιαγιάδες να φτάνουν στο σημείο να πετούν γλάστρες στα ΜΑΤ, κάτι άλλο παίζει.

Ο κόσμος μας από τότε όμως, όταν ακόμα τα σημάδια της κρίσης δεν είχαν γεμίσει μώλωπες το σώμα του, δυσκολευόταν να δεχτεί ότι μπορούσε να ‘ναι καλύτερος, δυσκολευόταν να δεχτεί ότι θα δοθεί τέλος στην πλαστική ευημερία κι έπρεπε ν’ αλλάξει μυαλά και πράξεις.

Χιλιάδες μαθητές, αλλά και χιλιάδες άνθρωποι φώναζαν εκείνες τις μέρες “στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες”. Το εννοούσαν. Δεν διαμαρτύρονταν μόνο για τη δολοφονία του Αλέξη, αλλά για την καταστροφή που ερχόταν. Οι φωνές τους σκεπάστηκαν από τα παράθυρα που μιλούσαν για πλιάτσικο, από τα μπάχαλα και την παράλογη βία. Τους καταδίκασαν και έκλεισαν τα μάτια απέναντι στο πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν ήταν φυσικά ο διαδηλωτής. Δεν ήταν καν ο μπαχαλάκιας που βρήκε και χώθηκε. Ήταν η πολιτική που τους έβγαλε όλους μαζί στο δρόμο. Γιατί να διαμαρτυρηθείς, αν όλα κυλάνε στη ζωή σου όμορφα; Από βίτσιο;

Σε μια παρτίδα πόκερ με σημαδεμένα χαρτιά, το κράτος λήστευε μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο τους πολίτες, μέχρι που φτάσαμε να παίζουμε για το σώβρακο και την αξιοπρέπεια. Τότε παίζαμε για περισσότερα, αλλά είπαμε οι φωνές σκεπάστηκαν από αυτές που δεν μπορούσαν να δεχτούν την απώλεια του καμένου Sprider στην Ερμού. Μετέπειτα αποδείχτηκε ότι η πυρκαγιά προκλήθηκε από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες για χάρη της αποζημίωσης, όπως και το ότι η εξέγερση χτυπούσε το καμπανάκι του κινδύνου.

Ο Ρωμανός βίωσε εκτός του συλλογικού και σε προσωπικό επίπεδο την αδικία. Δεν ξέρω αν άλλαξε η ζωή του από εκείνο το σημείο κι έπειτα. Δεν τον γνωρίζω προσωπικά. Η τοποθέτηση του όμως ως αρνητικό πρότυπο για τους πιτσιρικάδες και η αντιπαράθεση του με έναν άνθρωπο που έχει δύναμη ψυχής και παρά το πρόβλημα όρασης του κατάφερε να πετύχει στις σπουδές, είναι τουλάχιστον άτοπη. Θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο, αν όσοι σκέφτηκαν αυτή τη χυδαία σύγκριση των δύο περιπτώσεων, να έμπαιναν στη θέση του Στρατή.

Να παίζουν κάθε μέρα κορώνα γράμματα το αν θα περάσουν αλώβητοι την κάθε διάβαση, επειδή το φανάρι δεν «σφυρίζει» μετά τους Ολυμπιακούς, να ζήσουν μ’ ένα επίδομα της πλάκας, που μπαίνει στο στόχαστρο των πολιτικών λιτότητας ανά δίμηνο, που καθυστερεί να έρθει στην ώρα του και θεωρείται πολυτέλεια, ενώ θα πρέπει να αισθάνονται τυχεροί που τέλειωσε το σχολείο, διότι κόπηκε η χρηματοδότηση και πλέον η μόρφωση είναι για ορισμένους. Αν όμως πάρουν πτυχίο θα μπορέσουν να φύγουν στο εξωτερικό, όπου δεν θα χρειάζεται να τα βάλουν με τα ΜΑΤ για τ’ αυτονόητα και θα αντιμετωπίζονται ως ίσοι, όπως θα έπρεπε, πολίτες.

Φυσικά είναι πολύ πιο εύκολη η τέχνη του εξυπνάκια από το να ψάξεις τις σωστές ερωτήσεις για να έχεις τις σωστές απαντήσεις, όπως συνέβη και το 2008. Άλλωστε κι ο Ρωμάνος “πήγαινε γυρεύοντας”.

Μόνο που πήγαινε γυρεύοντας για το μέλλον του κι όχι για φάπες από την ΕΛ.ΑΣ. Ούτε για να βλέπει τον εαυτό του χτυπημένο στις τηλεοράσεις, παραμορφωμένο από το ξύλο, αλλά και το κακό photoshop. Ήθελε ως νέος να μην έχει ταβάνι, αλλά όνειρα και ζωή. Όπως χιλιάδες ακόμα συνομήλικοί του. Όμως πολλοί ξέχασαν ότι μιλάμε για έναν άνθρωπο 20 ετών και τον έκριναν πιο αυστηρά από ανθρώπους, από αφεντικά μέχρι υπουργούς, που έχουν καταδικάσει γενιές ολόκληρες στην εξαθλίωση και τη μετανάστευση.

Κώστας Παπαντωνίου