Με το να μη δεις τους αγώνες δεν θα μποϊκοτάρεις το Μουντιάλ. Υπάρχουν πολύ πιο αποτελεσματικοί τρόποι να κάνεις μποϊκοτάζ και μάλιστα χωρίς να χάσεις ματς.
Πολλοί ποδοσφαιρόφιλοι δεν έχουν ιδέα για τις τραγικές συνέπειες που είχε η προετοιμασία και η διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλλου όχι μόνο για τους εργάτες και τους ιθαγενείς, αλλά και για ολόκληρη τη βραζιλιάνικη κοινωνία και οικονομία. Άλλοι ξέρουν πολύ καλά τί συμβαίνει, αλλά είτε θεωρούν ότι δεν μπορούν να αντιδράσουν με οποιονδήποτε τρόπο, είτε βάζουν τη μαγεία του ποδοσφαίρου πάνω από όλα.
Στο άλλο άκρο, κάποιοι έχουν βαλθεί να καλούν σε “μποϊκοτάζ” του Μουντιάλ – να μη δούμε, λένε, ούτε ένα ματς για να δείξουμε την αντίθεσή μας στις σκοτεινές πτυχές της διοργάνωσης.
Αφ’ ενός όμως με το να μη δει κάποιος τους αγώνες στην τηλεόραση δεν καταφέρνει απολύτως τίποτα, αφ’ ετέρου υπάρχουν πολύ πιο αποτελεσματικοί τρόποι να κάνουμε μποϊκοτάζ – και μάλιστα χωρίς να χάσουμε ούτε ένα ματς.
Έχεις “μηχανάκι” της AGB; Αν όχι, δες ό,τι γουστάρεις
Ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα από όλα το αυτονόητο: δυστυχώς ή ευτυχώς, η FIFA, οι χορηγοί της και όλοι οι υπόλοιποι στην αλυσίδα αυτών που κερδίζουν από το
Μουντιάλ δεν δίνουν δεκάρα αν θα το δούμε στην τηλεόραση. «Μα, δεν ενδιαφέρονται για την τηλεθέαση; Αφού βάσει αυτής υπολογίζονται οι χορηγίες και τα διαφημιστικά έσοδα!», θα πεταχτεί κάποιος χωρίς να το πολυσκεφτεί. Βεβαίως. Μόνο που η τηλεθέαση στην Ελλάδα μετριέται με βάση τις προτιμήσεις μόλις 1.300 νοικοκυριών που έχουν εγκατεστημένο το “μηχανάκι” της AGB. Δηλαδή, αν 650 από αυτά τα νοικοκυριά έχουν την τηλεόραση συντονισμένη στο Μουντιάλ, η AGB θα υποθέσει ότι ο μισός πληθυσμός της χώρας βλέπει πράγματι ποδόσφαιρο και θα δώσει μερίδιο τηλεθέασης 50% (λίγο αυθαίρετο, δε νομίζετε; Αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη συζήτηση).
Συνεπώς, μόνο αν ανήκετε στο 0,01% που έχει το γνωστό “μηχανάκι” μπορείτε να “μποϊκοτάρετε” το Μουντιάλ όσον αφορά στα ποσοστά τηλεθέασης: αφήνετε την τηλεόραση που “παρακολουθείται” να παίζει ντοκιμαντέρ ή επαναλήψεις του Λιακόπουλου και βλέπετε μπάλα σε οποιαδήποτε άλλη συσκευή. Όλοι οι υπόλοιποι δεν επηρεάζετε ούτε στο ελάχιστο την κατάσταση με το να δείτε ή να μη δείτε ένα ματς.
«Και τί να κάνουμε;», θα αναρωτηθείτε. Πολύ απλά, θα δείτε μπάλα, κάνοντας πραγματικό μποϊκοτάζ.
Ούτε σεντ στους χορηγούς
Ο εχθρός όσων αντιτίθενται στο Μουντιάλ δεν (θα έπρεπε να) είναι το ποδόσφαιρο. Το πρόβλημα πηγάζει στις πρακτικές της FIFA, της δήθεν μη κερδοσκοπικής διεθνούς οργάνωσης, που είναι υπεύθυνη για τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Η FIFA χρηματοδοτείται κυρίως με χορηγίες από εταιρίες-κολοσσούς. Οι εταιρίες αυτές ποσώς ενδιαφέρονται αν για τις ανάγκες του Μουντιάλ πεθαίνουν εργάτες στις κατασκευές, μετακινούνται ολόκληρες κοινότητες ιθαγενών, ξεριζώνονται δάση ή δημιουργούνται ασύλληπτα χρέη σε μια φτωχή χώρα. Όπως είναι φυσικό, ενδιαφέρονται μόνο για την προβολή τους, που (εκτιμούν ότι) θα τους αποφέρει μεγαλύτερα κέρδη. Για να πετύχουν τη μέγιστη προβολή, επιβάλλουν τους όρους τους στη FIFA και, μέσω αυτής, στη διοργανώτρια χώρα.
Για παράδειγμα, η FIFA πίεσε την κυβέρνηση της Βραζιλίας να άρει την απαγόρευση πώλησης αλκοόλ στα γήπεδα, που είχε θεσπιστεί πριν δέκα χρόνια για την καταπολέμηση της βίας. Με το νέο νόμο, οι πωλήσεις μπύρας εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 37% κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ. Όλως τυχαίως, ένας από τους μεγάλους χορηγούς της διοργάνωσης είναι η αμερικανική εταιρία που παράγει την μπύρα Budweiser.
Εδώ είναι που μπορούμε να επέμβουμε: όπως είδαμε, είναι αδύνατο να επηρεάσουμε τα ποσοστά τηλεθέασης, από τα οποία οι χορηγοί θα βγάλουν κάποια πρώτα συμπεράσματα για την προβολή των προϊόντων τους. Μπορούμε όμως σίγουρα να επηρεάσουμε τα πραγματικά τους κέρδη – κι αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό. Ειδικά το να μην πιει κανείςBudweiser κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ και για αρκετό καιρό μετά είναι πανεύκολο (είναι και χάλια μπύρα, εδώ που τα λέμε). Το να μην αγοράσουμε παπούτσια Adidas, είναι επίσης απόλυτα ρεαλιστικός στόχος. Φαντάζομαι ότι για πολλούς το πράγμα δυσκολεύει όταν φτάνουμε στο μποϊκοτάζ των McDonald’s, πόσω μάλλον της Coca-Cola. Αλλά έτσι είναι τα πραγματικά μποϊκοτάζ: λίγο πιο δύσκολα από τα οργισμένα posts στο Facebook και το πάτημα του “off” στο τηλεκοντρόλ.
(Για μία πλήρη λίστα των χορηγών της FIFA, δες εδώ).
Ένα βήμα παραπέρα: ούτε σεντ σε όλους τους διαφημιζόμενους
Η FIFA δεν κερδίζει μόνο από τις χορηγίες, αλλά και από τα τηλεοπτικά δικαιώματα που πληρώνουν τα εθνικά κανάλια. Αυτά, με τη σειρά τους, για να πληρώσουν τη FIFA πουλάνε διαφημιστικό χρόνο (ημίχρονο, πριν και μετά το ματς) σε διάφορες εταιρίες, πέραν των χορηγών. Το πόσο επιτυχημένες θα κριθούν αυτές οι διαφημίσεις επηρεάζει έμμεσα αλλά σαφώς την εμπορευματοποίηση του Μουντιάλ.
Εδώ η κατάσταση ζορίζει ακόμη περισσότερο για όσους θέλουν να κάνουν πραγματικό μποϊκοτάζ, καθώς θα πρέπει να απέχουν όχι μόνο από την Budweiser, αλλά και από τις αγαπημένες τους εγχώριες μπύρες. Όπως, βέβαια, και από την αγορά αυτοκινήτων, κινητών, τηλεοράσεων και όλων των άλλων ειδών που διαφημίζονται κατά κόρον κατά τη διάρκεια των ποδοσφαιρικών αγώνων.
Δεν είναι μόνο η τηλεόραση
Φυσικά το marketing της FIFA, των χορηγών και των υπόλοιπων εταιριών που εκμεταλλεύονται εμπορικά το Μουντιάλ δεν περιορίζεται στην τηλεόραση. Είναι κρίμα να στερηθείς την αγαπημένη σου μπύρα αλλά να συμμετάσχεις, π.χ., στο διαγωνισμό της ζυθοποιίας στο Facebook για ένα εισιτήριο για τον τελικό, μία φανέλα της εθνικής ή οτιδήποτε άλλο. Συνήθως οι διαγωνισμοί αυτοί απαιτούν κάποια κοινοποίηση ή ένα like σε κάποια εφαρμογή. Έτσι η συμμετοχή σου “μετράει” το ίδιο ή και περισσότερο από το να πιεις την μπύρα: διαφημίζεις και την ζυθοποιία και τη FIFA.
Ευρύτερα, όσο λιγότερο ασχολείσαι με το Μουντιάλ στα socialmedia, τόσο καλύτερα. Αν το κάνεις, φρόντισε τουλάχιστον να μη χρησιμοποιείς mentions και hashtags (π.χ. @FIFA ή #WorldCup2014). Οι αναφορές αυτές είναι απόλυτα μετρήσιμες και έτσι ανεβάζουν ακόμη περισσότερο την εμπορική αξία της διοργάνωσης.
Σοβαρά τώρα;
Ναι, σοβαρά. Αν δεν σκοπεύεις να πας στο Σάο Πάολο και να τα βάλεις με τα βραζιλιάνικα ΜΑΤ, τα παραπάνω είναι τα μόνα που μπορείς να κάνεις για να επηρεάσεις πραγματικά την κατάσταση. Όπως είπαμε και όταν συζητούσαμε το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς, το να “φωνάζεις” στοFacebook και να μαζεύεις ψηφιακές υπογραφές είναι μάταιο. Στον καπιταλισμό μετράει η ζήτηση. Πες με (πάλι) αφελή, εγώ πάω να πάρω Ό,τι-να’-ναι-Κόλα, να γεμίσω το ψυγείο φτηνές μπύρες από τη Σερβία και να δω μπάλα.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.