Πόσο επικίνδυνη είναι η F1;

Το σοβαρό ατύχημα του Ζουλ Μπιάνκι κατά τη διάρκεια του Ιαπωνικού GP επανέφερε στο προσκήνιο το ερώτημα, πόσο επικίνδυνο σπορ είναι αλήθεια η Formula 1; Πριν επιχειρήσουμε να βρούμε μια απάντηση, ας δούμε ορισμένους αριθμούς.

Μηδέν: Είναι ο αριθμός των δυστυχημάτων που έχουν σημειωθεί στο κορυφαίο πρωτάθλημα μηχανοκίνητου αθλητισμού τα τελευταία 20 χρόνια.

Τρεις: Είναι ο αριθμός ποδοσφαιριστών που έχουν χάσει τη ζωή τους κατά τη διάρκεια παιχνιδιών στο κορυφαίο επίπεδο εθνικών πρωταθλημάτων ή διεθνών διοργανώσεων, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα.

Ο Καμερουνέζος Μαρκ-Βιβιάν Φοέ, ο Ούγγρος Μίκλος Φεχέρ και ο Ισπανός Αντόνιο Πουέρτα, όλοι τους πέθαναν μέσα στο γήπεδο την ώρα που έπαιζαν μπάλα με τις ομάδες τους. Όλοι τους εξαιτίας καρδιακών παθήσεων.

Το γεγονός ότι το ποδόσφαιρο έχει περισσότερους θανάτους σε σχέση με ένα τόσο επικίνδυνο σπορ φαντάζει απίστευτο κι όμως είναι πέρα για πέρα αληθινό. “Μα, είναι πολύ μεγαλύτερο το δείγμα των αγώνων στο ποδόσφαιρο σε σχέση με την F1 σε αυτό το διάστημα”, θα πει κάποιος. Ο αντίλογος λέει ότι στο ποδόσφαιρο δεν κινείται κανείς με μέσο όρο ταχύτητας τα 200 χ.α.ω. επί δύο ώρες, περνώντας δίπλα από μεταλλικές μπαριέρες και τοίχους ελαστικών. Λογικά τα στατιστικά θα έπρεπε να είναι συντριπτικά κατά της F1.

Η πλανημένη αντίληψη που έχει η κοινή γνώμη για την επικινδυνότητα της F1, όσον αφορά το ρίσκο για την υγεία των συμμετεχόντων σε αυτή, θυμίζει την αίσθηση πολλών ότι είναι πιο ασφαλείς ταξιδεύοντας με το αυτοκίνητό τους παρά με το αεροπλάνο.

Ούτε εδώ οι αριθμοί ψεύδονται. Σύμφωνα με άρθρο του Discovery Channel, η πιθανότητα να σκοτωθεί κάποιος επιβαίνοντας σε αυτοκίνητο υπολογίζονται στη 1 στις 5.000. Η αντίστοιχη πιθανότητα να αφήσει την τελευταία του πνοή κατά τη διάρκεια αερομεταφοράς είναι 1 στα 11.000.000.

Η αιτία δημιουργίας της λανθασμένης αυτής αίσθησης είναι καθαρά ψυχολογικός: οι άνθρωποι τείνουν να φοβούνται λιγότερο όταν έχουν τον έλεγχο της κατάστασης (δηλαδή όταν οδηγούν οι ίδιοι), παρά όταν δεν τον έχουν (δηλαδή όταν κάποιος άλλος πετάει το αεροπλάνο).

Αντίστοιχα, όταν κάποιος παρακολουθεί F1 είναι προετοιμασμένος για την πιθανότητα ενός θεαματικού ατυχήματος, ενώ όταν παρακολουθεί ποδόσφαιρο, δεν περιμένει ένας ποδοσφαιριστής να σωριαστεί ξαφνικά στο έδαφος ή να χτυπήσει στο κεφάλι από ρίψη αντικειμένου. Κι όμως, παρότι το πρώτο ενδεχόμενο είναι σαφώς πιο πιθανό να συμβεί, η δεύτερη περίπτωση αποδεικνύεται περισσότερο επικίνδυνη για τη σωματική ακεραιότητα του αθλητή.

Όλα τα παραπάνω δεν αναιρούν το γεγονός ότι ο μηχανοκίνητος αθλητισμός ήταν, είναι και θα είναι επικίνδυνος, όπως φρόντισε να υπενθυμίσει σε όλους ο Νίκι Λάουντα λίγο μετά το ατύχημα του Μπιάνκι. Ωστόσο, ειδικά όσον αφορά την F1, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε τα άλματα προόδου στο πεδίο της ασφάλειας των οδηγών που έχουν γίνει από το 1994 και μετά, με αφορμή τη διπλή απώλεια των Ρόναλντ Ράτσενμπέργκερ και Άιρτον Σένα στην Ίμολα.

Η μείωση ταχύτητας στις στροφές, η αυξημένη μηχανική και αεροδυναμική πρόσφυση των μονοθεσίων, η δημιουργία μεγαλύτερων εξόδων διαφυγής, η εισαγωγή του συστήματος HANS για την προστασία του αυχένα και η ισχυροποίηση της ανθεκτικότητας της κυψέλης οδηγού, είναι μερικά μόνο από τα μέτρα της FIA, τα οποία έχουν συμβάλει στο να μην έχει υπάρξει ούτε ένας θάνατος οδηγού εντός πίστας εδώ και 20 χρόνια – το μεγαλύτερο διάστημα στην ιστορία του σπορ.

Όχι ότι στο μεταξύ δεν έχουν συμβεί ορισμένα τρομακτικά ατυχήματα. Του Ρόμπερτ Κούμπιτσα στον Καναδά το 2007 και του Μαρκ Γουέμπερ στη Βαλένθια το 2010 έρχονται αμέσως στο μυαλό. Ο μεν Πολωνός βγήκε με μόνο κάποια ελαφριά τραύματα από ένα διαλυμένο μονοθέσιο, το οποίο είχε προσκρούσει με 300 χ.α.ω. πάνω σε τοίχο – ο δε Αυστραλός είδε την Red Bull του να φέρνει μια τούμπα στον αέρα πριν καταλήξει στις μπαριέρες, με τον ίδιο να γλιτώνει με μερικές γρατσουνιές.

Ας ελπίσουμε πως αυτό το ρεκόρ θα επεκταθεί και ο Μπιάνκι θα επιβιώσει του σοβαρού τραυματισμού του στο κεφάλι. Ο νεαρός Γάλλος οδηγός ήταν πολύ άτυχος, με την έννοια ότι έχασε το έλεγχο του μονοθεσίου του στην ίδια στροφή που είχε βγει λίγο νωρίτερα ο Άντριαν Σούτιλ, και επιπλέον βρήκε να πέσει πάνω στο πίσω μέρος του γερανού, το οποίο βρισκόταν ήδη στο σημείο. Κι αυτό, παρά τη διπλή κίτρινη σημαία που ανέμιζε και συνεπάγεται τη δραματική μείωση της ταχύτητας.

Και στις δύο εξόδους εμφανίστηκε το φαινόμενο της υδρολίσθησης λόγω της αυξανόμενης ποσότητας νερού στην πίστα σε συνδυασμό με τη φθορά των ελαστικών.

Όσες δικλείδες ασφαλείας κι αν βάλει κανείς, τέτοια “κουφά” ατυχήματα πάντοτε θα συμβαίνουν. Το ζήτημα είναι η αρμόδια αρχή να παίρνει κάθε φορά μέτρα, προκειμένου να λιγοστεύουν διαρκώς οι πιθανότητες πρόκλησης σοβαρής ζημιάς στην υγεία των οδηγών. Με αφορμή το συμβάν με τον Μπιάνκι, ίσως πρέπει να καταστεί πλέον αυτόματα υποχρεωτική η είσοδος αυτοκινήτου ασφαλείας σε περίπτωση οποιουδήποτε ατυχήματος.

Είναι μια άποψη με την οποία συμφωνεί ο πρώην Παγκόσμιος Πρωταθλητής Ζακ Βιλνέβ: “Ατύχημα – αυτοκίνητο ασφαλείας. Έτσι έπρεπε να γίνεται εδώ και χρόνια”.

Ακούγεται σαφές και απλό, αλλά γιατί δεν το έχει εφαρμόσει ακόμα η Ομοσπονδία; “Το πρόβλημα είναι πως κάθε φορά που η FIA στέλνει το αυτοκίνητο ασφαλείας στην πίστα, όλοι οι δημοσιογράφοι και οι οπαδοί παραπονιούνται, λέγοντας ότι κατέστρεψε τον αγώνα”, εξήγησε ο Βιλνέβ. “Έτσι τώρα έχουν δεύτερες σκέψεις. Ναι, κάποιες φορές καθυστερεί την κούρσα, όμως τουλάχιστον αποφεύγεις τέτοιες δυσάρεστες περιπτώσεις και εξαλείφεις τον ανθρώπινο παράγοντα από τη λήψη μιας απόφασης”.

Το βέβαιο είναι πως, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, θα συνεχίσουν να γίνονται εκπτώσεις στο θέαμα για χάρη της ασφάλειας. Ατυχήματα όπως αυτό του Μπιάνκι έρχονται να υπενθυμίσουν σε όλους το γιατί αυτή η πολιτική είναι τελικά η ενδεδειγμένη.