Ρόζα Εσκενάζυ. Μία μορφή, που πέρασε και απλά τώρα ξεκουράζεται με τα μάτια κλειστά. To μικρόφωνο όμως παραμένει ανοιχτό να μεταδίδει μετά από τόσα χρόνια, μια φωνή, πομπό του έρωτα, της αντίστασης, της ελευθερίας.
Στο μικρό, αλλά οικείο σα σπίτι θέατρο Πρόβα, πραγματοποιήθηκε παράσταση – αφιέρωμα, που ανέστησε όχι μόνο οπτικά, αλλά και συναισθηματικά τη Ρόζα Εσκενάζυ, δείχνοντας τι σημαίνει να είσαι γυναίκα, ρεμπέτισσα και τσαμπουκαλού στην Ελλάδα του 1920-1970.
Η Μαίρη Ραζή ενσάρκωσε με τον καλύτερο δυνατό και άμεσο τρόπο την πορεία του ανθρώπου, πόσο μάλλον του ανθρώπου-καλλιτέχνη, που γεννιέται, μεγαλώνει, υποστηρίζει το όνειρο και το ταλέντο του με κάθε κόστος, ενώ παράλληλα μέσα από αυτό, προστατεύει και ορίζει τον εαυτό του, απελευθερώνει με δύναμη τα δεσμά, είτε αυτά ονομάζονται κρατικά, είτε συζυγικά, αλλά παραμένουν σε κάθε περίπτωση δεσμά. Κι ύστερα; Ύστερα γερνάει και θεωρεί ακόμη αδέλφια της τους μπουζουξήδες, ρεμπέτες κάπου στη Σωκράτους. Γερνάει ερωτεύσιμη και αγαπημένη κι αφού νομίζει πως τώρα πια νιαουρίζει και χάλασε η φωνή της, αναπολεί τα περασμένα μεγαλεία και μας μεταφέρει στο ένδοξο τότε, μέσα απ’ τους εραστές, τη μουσική, το χορό, το τι πάει να πει να είσαι νέος και να μετασχηματίζεις την ομορφιά της νεότητάς σου σε τέχνη.
Να’ χεις το πάλκο σου ως βωμό προστασίας, ακόμη κι αν μαχαιρώνονται άνθρωποι μπροστά σου, ακόμη κι αν φουμάρουν χασίσι και σνιφάρουν κοκαΐνη. Η Ρόζα εκεί, με όπλο τη φαντασία. Τραγουδά, για τον έρωτα, την απώλεια, την καταστολή. Λέει πως τη ζωή “ή τη φοβερίζεις, ή τη φοβάσαι”. Κι αυτή μάλλον τη φοβέριζε, γιατί χρειαζόταν τσαμπουκάς για ν’ αποδείξεις στον τότε πατέρα και στην τότε κοινωνία σου πως θεατρίνα δε σημαίνει πουτάνα. Ήθελε τσαμπουκά, να διώξεις το μεγαλύτερο νταβατζή όλων, το κράτος, αρνούμενη να δουλέψεις ως χαφιές, δίνοντας αριστερούς. Ήθελε δύναμη να ζεις μέσα στη φτώχια, και να λες σε όποιον δε τη βίωσε, να το βουλώσει. Ήθελε θάρρος, να είσαι Εβραία και να ξανακατακτάς την πόλη με τη φωνή σου. Ήθελε να ‘σαι άνθρωπος για να παρακαλάς να σε πάρουν και σένα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως τους γονείς σου. Ήθελε τόλμη, να βρίσκεις ασφάλεια στους στίχους και στη μουσική, τη στιγμή που όλες οι γυναίκες της εποχής της, την έβρισκαν σε κάποιον αντρικό ώμο. Ήθελε κότσια, να ζήσεις μόνη, να είσαι ελεύθερη, χωρίς έναν άντρα που θα σου στερούσε τη δυνατότητα να τραγουδάς και να χορεύεις, να δίνεις δηλαδή στη ζωή, αυτό για το οποίο σε προόρισε, αυτό από το οποίο, η Ρόζα εμπνεόταν και ανέπνεε.
Η Ρόζα, έλεγε να μη δίνεις δικαιώματα ούτε σε θεούς ούτε σε ανθρώπους. Και είχε δίκιο, αλλά και λίγο άδικο. Γιατί αρκετά χρόνια μετά, δίνει το δικαίωμα στους ανθρώπους να διδάσκονται μέσα από τους στίχους, τα πιο απλά: πώς να επιβιώνουν, να ερωτεύονται και να αγαπούν. Ένα σπάνιο musical, που απέδειξε πως η ψυχή και όχι το budget, κάνουν την τέχνη την αληθινή, που θα κάνει ακόμη και εμάς τους λίγους να συγκινηθούμε και να σιγοτραγουδάμε φεύγοντας, μουσική, διαχρονική.
* Οι παραστάσεις συνεχίζονται μέχρι και τις 5 Γενάρη στο θέατρο Πρόβα (Ηπείρου 39 & Αχαρνών).
Παρασκευή και Σάββατο στις 9.15, Κυριακη στις 7.30.
Τιμή εισιτηρίου: 15 ευρώ. Φοιτητικό: 12 ευρώ Για ανέργους: 10 ευρώ.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.