Τα αδικημένα διαμάντια του John Lennon (μέρος α’)

Ιδρυτικό μέλος των Beatles, ο John Lennon έγραψε δεκάδες τραγούδια που έγιναν τεράστιες επιτυχίες την δεκαετία του ’60 και παραμένουν δημοφιλή μέχρι σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ποιος δεν έχει ακούσει, για παράδειγμα, το “A Hard Day’s Night” ή το “All You Need Is Love”;

Αναπόφευκτα, αρκετές από τις συνθέσεις του Lennon της περιόδου των Beatles αδικήθηκαν. Στους πρώτους δίσκους των “Σκαθαριών”, η Beatlemania πίεζε για εμπορικότητα – ο John ξέφυγε πολύ νωρίς από τα κλισέ της ποπ εκείνης της εποχής, όχι όμως και οι δισκογραφικές εταιρίες ή τα ραδιόφωνα. Οι Beatles, βέβαια, δεν άργησαν να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού και, τελικά, τον ίδιο τον ορισμό της ποπ (ιδίως από το album Revolver και έπειτα). Και πάλι, όμως, είτε για λόγους marketing, είτε επειδή απλώς ήταν πολύ μπροστά από την εποχή τους, πολλά κομμάτια του Lennon δεν έγιναν τα μεγάλα hits που θα έπρεπε να είναι.

Το 3pointmagazine.gr διαλέγει με δυσκολία δέκα τραγούδια ανάμεσα στα πολλά αδικημένα διαμάντια του John Lennon.

1. “I’m A Loser” – Beatles For Sale (1964)

Η Beatlemania βρίσκεται στο απόγειό της και ο Lennon γράφει για πρώτη φορά ειλικρινά για τον εαυτό του. Εκθέτει την βαθειά του ανασφάλεια και την απογοήτευσή του για το προσωπείο που αναγκάζεται να φορά (“Although I laugh and I act like a clown / behind this mask I am wearing a frown”).

Την εποχή που οι Beatles καταλαμβάνουν μέχρι και τις πέντε πρώτες θέσεις των charts ταυτόχρονα, η μουσική τους είναι συνυφασμένη με τον ξεσηκωτικό, εθιστικό ρυθμό και τα αφελή ερωτικά στιχάκια των hit singles που τους έφεραν στην κορυφή: “Please Please Me”, “She Loves You”, “From Me To You”. Το “I’m A Loser” μοιάζει παράταιρο. Συμπεριλαμβάνεται στα γυρίσματα της πρώτης ταινίας των Beatles, A Hard Day’s Night, αλλά κόβεται στο μοντάζ. Λίγους μήνες αργότερα εμφανίζεται στο album Beatles For Sale αλλά όχι σε κάποιο single, ούτε καν ως B-side. Σήμερα θεωρείται κομβική στιγμή για τον Lennon, όχι μόνο για την πρωτοφανή για την εποχή στιχουργική ωριμότητα, αλλά και για τις πρώιμες ενδείξεις της επιρροής του Bob Dylan στη σύνθεση.

2. “You’ve Got To Hide Your Love Away” – Help! (1965)

Ο John απομακρύνεται ολοένα από την κλισέ θεματική του νεανικού έρωτα. Έχει ήδη γράψει το “Help!”, που στην πραγματικότητα αποτελεί μία κραυγή αγωνίας, αλλά για τους managers είναι το επόμενο chart-topper, ο τίτλος της δεύτερης ταινίας και του ομώνυμου album των “Σκαθαριών”. Στο μεταξύ, ο Paul McCartney συνθέτει το αριστουργηματικό “Yesterday”. Η εξαιρετική “ντυλανική” μπαλάντα του Lennon, “You’ve Got To Hide Your Love Away”, υποβιβάζεται σε μουσική υπόκρουση για μία μάλλον ανόητη σκηνή του φιλμ Help!.

Το κεντρικό θέμα των περισσότερων τραγουδιών των Beatles μέχρι το 1965 ήταν η αγάπη – αλλά αποκλειστικά με την κλασική ποπ ερμηνεία του “αγόρι αγαπάει κορίτσι”. Στο “The Word” για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στην αγάπη ως μία πιο αφηρημένη έννοια, σε εκείνη την αγάπη που απελευθερώνει: “Say the word and you’ll be free”.

Σήμερα καταλαμβάνει την 23η θέση στη λίστα των 500 καλύτερων τραγουδιών όλων των εποχών του περιοδικού Rolling Stone, ενώ στον αντίστοιχο κατάλογο του Mojo είναι το κορυφαίο. Παρόλα αυτά, το “In My Life” παραμένει άγνωστο για τα δεδομένα των Beatles, ειδικά στην Ελλάδα.

Ένας ύμνος στις αναμνήσεις, στη φιλία και τον έρωτα, το τραγούδι ξεχωρίζει όχι μόνο για τους στίχους αλλά και για το ασύλληπτο σόλο στο πιάνο που θυμίζει Μπαχ – ειδική παραγγελία του John στον παραγωγό George Martin.

5. “Rain” – B-side του single Paperback Writer (1966)

Οι Beatles πειραματίζονται όλο και περισσότερο με τις παραγωγές τους – και με τα ναρκωτικά. Ο Lennon γυρνάει σπίτι από το στούντιο αρκετά μαστουρωμένος και παίζει κατά λάθος ανάποδα την μαγνητοταινία των πρώτων λήψεων του “Rain”. Αποφασίζει να αξιοποιήσει τη μυστηριώδη γοητεία των ανάποδων φωνητικών στο φινάλε του τραγουδιού, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά σε δίσκο.

Αυτή δεν είναι όμως η μόνη καινοτομία του “Rain”: τα όργανα ηχογραφήθηκαν σε πιο γρήγορη ταχύτητα αλλά μπήκαν στη μείξη με μία μπομπίνα που “έτρεχε” πιο αργά από το κανονικό. Στη φωνή του John χρησιμοποιείται η αντίστροφη τεχνική. Τελικά δημιουργείται μία μοναδική ατμόσφαιρα, που ανοίγει το δρόμο για την επανάσταση του επερχόμενου Revolver και για πολλούς καθιστά το “Rain” το κορυφαίο B-side των Beatles.

(συνεχίζεται…)

* Οι Lennon και McCartney αναφέρονται ως στιχουργικό και συνθετικό δίδυμο στα περισσότερα τραγούδια των Beatles. Στην πραγματικότητα έγραψαν από κοινού πολύ λίγα κομμάτια. Πολύ συχνότερα, ο ένας από τους δύο διαμόρφωνε την βασική δομή του τραγουδιού και ο άλλος απλώς συνεισέφερε ιδέες.