Μετά από δέκα χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, μ’ εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας, το θέατρο με το κόκκινο αστέρι στη μαρκίζα έσβησε δια παντός μετά από αστυνομική επιχείρηση εκκένωσης χτες το πρωί
Θέατρο Εμπρός ώρα μηδέν. Εκεί που κάποτε αχτινοβολούσε η δημιουργία, από χτες το πρωί στέκει ένα κτήριο άδειο και τραυματισμένο από τις εγκαταστάσεις που ξηλώθηκαν και πετάχτηκαν αδιάφορα στον δρόμο. Εκεί που κάποτε άνοιγαν πόρτες και παράθυρα για έναν άλλο κόσμο έξω από τα στενά πλαίσια που ορίζει η καθημερινότητα, πλέον υπάρχουν οι γνωστοί τοίχοι από τσιμεντόλιθους που αντικρίζουμε δύο χρόνια τώρα στα σφραγισμένα κοινωνικά εγχειρήματα.
Απ’ το Εμπρός δεν θ’ ακουστούν ποτέ ξανά τα χειροκροτήματα του κοινού. Δεν θα ιδρώνουν στο σανίδι οι ηθοποιοί που επιχειρούν μια νέα προσπάθεια. Μπάντες από την ανεξάρτητη σκηνή θα κλειστούν πάλι στο γκαράζ τους. Και οι συζητήσεις για έναν άλλο καλύτερο κόσμο θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να βρουν μια ευρύχωρη και φιλόξενη στέγη, όπου οι όροι λειτουργίας θ’ αντιστοιχούν στις ιδέες που ανταλλάσσονται.
«Όταν ξεκρέμασα τα φώτα αισθάνθηκα απελπισία. Όλη η νέα γενιά καλλιτεχνών, όλη η πειραματική τέχνη που δεν είναι κομμάτι της βιομηχανίας του θεάματος, μένει στην πραγματικότητα στον δρόμο. Από τη μια στιγμή στην άλλη εξαφανίστηκε ένα ολόκληρο οικοσύστημα καλλιτεχνικών προσπαθειών», μας είπε μέλος του εγχειρήματος σ’ ένα διάλειμμα από τη μεταφορά των πραγμάτων που προλάβαιναν να διασωθούν.
Μια στιγμή μετά, η οδηγός που τα παραλαμβάνανε, σταμάτησε τ’ αμάξι της μπροστά από την είσοδο με θυμό. Ένα φρενάρισμά που είχε ακουμπισμένο πάνω στο πεντάλ, όλο το βάρος της δυστυχίας που προκάλεσε το άκουσμα της είδησης. Κι όχι μόνο στους ανθρώπους του θεάτρου και τους θαμώνες, αλλά και στον κόσμο που είχε ζήσει έστω κι ένα βράδυ στο θέατρο Έμπρος. Που είχε καθίσει στο πεζούλι απέξω και συζητούσε ως το ξημέρωμα.
«Έχει θηλάσει τον πολιτισμό για μια δεκαετία»
Για να καταλάβουμε την αξία αυτού που χάνεται, θα πρέπει ν’ ανατρέψουμε στη δεκαετή διαδρομή του Εμπρός. Να κάνουμε ένα ταξίδι στον Νοέμβριο του 2011 όταν το άλλοτε εγκαταλελειμμένο και ερειπωμένο κτίριο μετατρεπόταν σε ένα ελεύθερο, αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο που θα φιλοξενούσε τα επόμενα χρόνια πλήθος καλλιτεχνικών και μη εγχειρημάτων. Όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο χορογράφος Δημήτρης Παπαιωάννου που έχει γράψει τη δική του ιστορία στον χώρο, «το θέατρο Εμπρός έχει θηλάσει τον πολιτισμό για μια δεκαετία».
Από το 2011, εκατοντάδες καλλιτέχνες παρουσίασαν αφιλοκερδώς & με ελεύθερη είσοδο 400 διαφορετικά θεατρικά έργα σε περισσότερες από 2000 παραστάσεις. Έγιναν συναυλίες 450 συγκροτημάτων, εκδηλώσεις ενίσχυσης αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων, κινηματικών πρωτοβουλιών και καλλιτεχνικών ομάδων, πάνω από 300 ομιλίες και διαλέξεις για όλα τα ζητήματα της καθημερινότητας. Εκατοντάδες συνελεύσεις, εκθέσεις, φεστιβάλ ποίησης, λογοτεχνίας, εργαστήρια, υπήρξε μια θάλασσα συναντήσεων και δημιουργίας, μια ανάσα ελευθερίας και έκφρασης στο κέντρο της πόλης.
Κάθε μέρα κι εκδήλωση
«Είχαμε 30 εκδηλώσεις το μήνα. Όλες με ελεύθερη πρόσβαση», επισήμανε μέλος του εγχειρήματος, προσθέτοντας ότι η ελεύθερη πρόσβαση στο αγαθό της Τέχνης παύει να υφίσταται όχι μόνο για τους θεατές, αλλά και για τους δημιουργούς. «Για να πάει κάποιος να νοικιάσει, αν βρει, μια θεατρική σκηνή θα πρέπει να δώσει τουλάχιστον 300 ευρώ τη βραδιά».
Ψιλά γράμματα όλα αυτά για την ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) που φιλοδοξεί να αξιοποιήσει το κτήριο, όπως και για το υπουργείο Πολιτισμού που φέρεται να μη γνώριζε για την παρέμβαση. Παρόλα αυτά, χτες η πλατεία Αγίων Αναργύρων όπως και τα γειτονικά στενά στου Ψυρρή είχαν αποκλειστεί από ισχυρότατες δυνάμεις της αστυνομίας, οι οποίες πάντως δεν προχώρησαν σε καμία προσαγωγή καθώς το κτήριο ήταν άδειο. «Ο σκοπός τους ήταν ακριβώς αυτός. Να το σφραγίσουν πριν προλάβουν να βρουν άνθρωπο μέσα, πριν προλάβουν ν’ αρχίσουν πάλι οι εκδηλώσεις».
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στην εφημερίδα Αυγή
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.