Τι έχουμε μάθει;

Κάθε ερώτηση, οδηγεί σε μία νέα. Απαντήσεις πολλές, αλλά μόνο υποκειμενικές – κανένα κόμμα, κανένα κανάλι, κανένας αρθρογράφος δεν κατέχει την απόλυτη αλήθεια. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να συνεχίσεις να ψάχνεις και να διαμορφώνεις άποψη – χωρίς να ενδιαφέρεσαι για το αν συμφωνεί με εκείνη του κόμματος που ψήφισες ή με την άλλη των κολλητών σου.

Τι έχουμε μάθει μετά από 5 χρόνια ύφεσης; Ναι, πρώτον, δεν είναι κρίση αλλά ύφεση και δεύτερον, δεν ξεκίνησε όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου δήλωσε αδυναμία δανεισμού από τις αγορές – ύφεση έχουμε από το 2008.

Το 2009, όταν για πρώτη φορά ακούσαμε την -μπανάλ πλέον- έκφραση “εκτοξεύθηκαν τα spreads του 10ετούς ομολόγου”, πόσοι μπήκαν στον κόπο να μάθουν τί είναι τα spreads – αν υποθέσουμε ότι γνώριζαν ήδη πώς λειτουργεί η αγορά ομολόγων;

Το 2010, όταν μπήκε η “τρόικα” στη ζωή μας, πόσοι αναρωτήθηκαν ποιοι αποτελούν την περίφημη αυτή τριάδα; Διάβασε κανείς το “Μνημόνιο Ι” – ναι, ξέρω, εδώ δεν το είχαν διαβάσει οι βουλευτές που το ψήφισαν, εμείς θα το διαβάσουμε;

Το 2011, όταν ξεκίνησε η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ενδιαφέρθηκε κανείς να μάθει τι είναι και πώς ακριβώς γίνεται αυτή η διαδικασία; Τι σημαίνει αυτό το PSI; Τι είναι το περίφημο “κούρεμα”;

Στις αρχές του 2012, όταν ήρθε το “Μνημόνιο ΙΙ”, πόσοι στ’ αλήθεια μελέτησαν τα 63 μέτρα που το αποτελούν;

Και τώρα, που έρχεται αυτό το, τόσο πολυσυζητημένο, νέο πακέτο των 11,5 ή 13,5 δισεκατομμυρίων Ευρώ, αναρωτήθηκε κανείς γιατί η τρόικα επιμένει -πάλι- στην περικοπή μισθών και συντάξεων;

Δεν θα κάνουμε εδώ μάθημα πολιτικής οικονομίας. Βρίσκεις τα πάντα στο internet με δυο κλικ- αρκεί να κάνεις τα σωστά κλικ. Αλλά υπάρχουν δύο τρόποι να αντιμετωπίσει κανείς την ύφεση. Ο πρώτος είναι ο εύκολος και έχει επικρατήσει: επειδή έχεις κλείσει το Mega και το ΣΚΑΪ και ενημερώνεσαι από το κάθε τρομακτικό κι αχόρταγο blog, θεωρείς ότι έχεις ξεφύγει από τα “κατεστημένα ΜΜΕ”. Πιστεύεις και διαδίδεις κάθε πηγή που σου λέει αυτό που θέλεις να ακούσεις: ότι δεν φταις εσύ που δεν βρίσκεις δουλειά, δεν φταίει ο πατέρας σου που του έκοψαν τη σύνταξη, δεν φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι που τους έκοψαν τον μισθό. Σε γενικές γραμμές, δεν φταίνε οι Έλληνες. Είτε το λέει νομπελίστας οικονομολόγος, είτε αρχηγός νεοναζιστικού κόμματος, είτε το είδες σε new-age-ψευτο-alternative ντοκιμαντέρ, είτε το “αποκάλυψε” βουλευτής της “αντιμνημονιακής” αντιπολίτευσης, σε κάθε περίπτωση, κάποια σκοτεινά κέντρα ή μεγάλα συμφέροντα θέλουν απλά το κακό μας. Ποστάρεις την ατάκα του Κίσσινγκερ, της Μέρκελ ή του Κουβέλη που τη βρήκες σε κάποιο facebook γκρουπ “αγανακτισμένων” και “αποδεικνύει” τα παραπάνω, κατεβαίνεις και σε καμιά πορεία αν βρεις παρέα, και περιμένεις τα επόμενα μέτρα. Ή τους Κινέζους, ή τους Ρώσους, ή τους Ελοχίμ, που θα μας δανείσουν πολύ φθηνότερα και θα μας σώσουν από την άτακτη χρεοκοπία. Ή τον Καμμένο που θα εξορύξει το πετρέλαιο πριν προλάβεις να πεις “δραχμή” και θα μας κάνει Ντουμπάι.

Ο δεύτερος τρόπος δεν έχει τόση πλάκα, διότι δεν περιλαμβάνει ασύστολο ποστάρισμα βίντεο στα οποία ο Μαξ Κάιζερ ωρύεται για τους κακόμοιρους τους Έλληνες. Επίσης, δεν προσφέρει έτοιμες απαντήσεις σε όλα – δεν έχει “μνημονιακούς” και “αντιμνημονιακούς”, Συριζαίους και “τροϊκανούς”, να σου λένε τι είναι σωστό να μοιραστείς με τους 1.224 followers σου στο twitter. Δυστυχώς, μόνο περισσότερες ερωτήσεις έχει να προσφέρει. Διάβασμα, διάβασμα, διάβασμα, μετά συζήτηση με άλλους ανθρώπους που έχουν διαβάσει κι αυτοί -κατά προτίμηση άλλα πράγματα- και ξανά διάβασμα. Τι σημαίνει CDS; Τι δουλειά κάνουν επιτέλους τα golden boys της Morgan Stanley; Γιατί το ΔΝΤ συζητά από τώρα νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους; Γιατί δεν το συζητάνε οι υπόλοιποι; Γιατί η Γερμανία δεν θέλει τα ευρωομόλογα; Και τί θα ήταν αυτά τα ευρωομόλογα; Και για να επανέλθω, δεν έχουμε τίποτα άλλο πέρα από μισθούς και συντάξεις να περικόψουμε; Η “τρόικα” είναι κάτι κακοί τύποι που αποφάσισαν να γινόμαστε όλο και πιο φτωχοί καπνίζοντας πούρα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο; Ή μήπως δεν προχωρούν οι διαρθρωτικές αλλαγές και το μόνο που μένει είναι οι μισθοί και οι συντάξεις; Συγγνώμη, ξέχασα. Ποιες είναι επιτέλους αυτές οι διαρθρωτικές αλλαγές; Είναι όλες καλές για όλους; Είναι όλες κακές για όλους;

Κάθε ερώτηση, οδηγεί σε μία νέα. Απαντήσεις πολλές, αλλά μόνο υποκειμενικές – κανένα κόμμα, κανένα κανάλι, κανένας αρθρογράφος δεν κατέχει την απόλυτη αλήθεια. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να συνεχίσεις να ψάχνεις και να διαμορφώνεις άποψη – χωρίς να ενδιαφέρεσαι για το αν συμφωνεί με εκείνη του κόμματος που ψήφισες ή με την άλλη των κολλητών σου.

Όχι, δεν θα πέσει η κυβέρνηση με αυτόν τον τρόπο. Ούτε θα επανέλθει το εισόδημά μας στα επίπεδα του 2009. Ούτε θα αποτραπεί η χρεοκοπία, αν και όταν έρθει εκείνη η ώρα. Αλλά ίσως η δημόσια συζήτηση αρχίσει να γίνεται με στοιχεία και όχι με συνθήματα, με επιχειρήματα και όχι με κραυγές. Καλό διάβασμα!

ΥΓ. Σε άλλα νέα, στην πορεία της 26ης Σεπτεμβρίου ο “χώρος” κατάφερε άλλο ένα σημαντικό πλήγμα ενάντια στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κίνημα, καίγοντας το περίπτερο του “Χαμόγελου του Παιδιού” – το οποίο ως γνωστόν αποτελεί κατ’ εξοχήν σύμβολο του μονοπωλιακού κεφαλαίου και της κρατικής εξουσίας. Συγχαρητήρια.