The oxygen divide: Ventilators for Europeans, soap for Africans?
Άρθρο του Christopher Stokes, Senior Humanitarian Specialist στο τμήμα Αναλύσεων των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, που δημοσιεύθηκε στο Al Jazeera.
Μετάφραση: Μαρινίκη Κολιαράκη
Πόσες φορές την ημέρα ακούμε ότι ο κορονοϊός είναι «ο μεγάλος ισοσταθμιστής», που προσβάλει όμοια αρχηγούς κρατών και οδηγούς λεωφορείων; Θα έπρεπε να μας φαίνεται καθησυχαστικό ότι ένας θανατηφόρος ιός είναι η απειλή που ενώνει την κοινή μας ανθρώπινη υπόσταση σε άνισες κοινωνίες;
Αυτή η κοινότοπη υπεκφυγή καταρρέει με μια πιο ενδελεχή εξέταση. Ενώ οι δικηγόροι και οι τραπεζίτες δουλεύουν από την ασφάλεια των σπιτιών τους, οι χαμηλόμισθοι επαγγελματίες όπως το προσωπικό των ιδρυμάτων, οι καθαρίστριες νοσοκομείων και οι διανομείς συνεχίζουν να εργάζονται σε περιβάλλοντα όπου θέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο να κολλήσουν την ασθένεια.
Η αυτό-απομόνωση δεν είναι μια πιθανή επιλογή για ευάλωτες κοινότητες, όπως οι πρόσφυγες ή οι άστεγοι. Επιπλέον, κάποιες κοινότητες είναι ξεκάθαρα πιο ευάλωτες στην επιδημία: Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην πολιτεία της Λουιζιάνα για παράδειγμα, 70% των θανάτων από COVID-19 είναι Αφροαμερικανοί, παρόλο που η κοινότητα των Αφροαμερικανών αποτελεί μόνο το 33% του πληθυσμού.
Καθώς η πανδημία εξαπλώνεται στο νότιο ημισφαίριο, η υποτιθέμενη ισότητα απέναντι στον COVID-19 θα αποκαλυφθεί ως το ψέμα που πάντοτε ήταν.
Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας δεν άντεξαν την πίεση στην Κίνα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Παρ’ όλ’ αυτά, μεγάλες ζώνες τους κόσμου αντιμετωπίζουν μια διαφορετική εκδοχή. Η Γάζα έχει περίπου 20 μηχανικούς αναπνευστήρες για μια χώρα 2 εκατομμυρίων και η Μπουρκίνα Φάσο έχει σε γενικό σύνολο 12 κρεβάτια εντατικής θεραπείας για τους 20 εκατομμύρια κατοίκους της.
Μπορούμε να ελπίζουμε ότι το γεγονός ότι δημογραφικά είναι νεότερος ο πληθυσμός στις περισσότερες από αυτές τις χώρες θα μετριάσει τις επιπτώσεις του COVID-19. Όμως, υπάρχουν ήδη πολλοί που υποφέρουν από φυματίωση, HIV/AIDS, διάφορες μη μεταδοτικές ασθένειες και νόσους όπως η χολέρα, η ιλαρά ή η ελονοσία. Η εξάπλωση του COVID-19 πέρα από αυτά, μπορεί να αποδειχθεί ένας θανάσιμος συνδυασμός.
Προς στιγμή, η υπόθεση εργασίας είναι ότι το μοντέλο των σοβαρών λοιμώξεων θα αντιστοιχεί τουλάχιστον με αυτό που παρατηρείται στην Ασία και την Ευρώπη: 80% ίσως να μην χρειαστούν νοσηλεία, αλλά ένα 20% θα χρειαστεί. Από τους δεύτερους, οι περισσότεροι θα χρειαστούν θεραπεία οξυγόνου και το ένα τέταρτο από αυτούς μηχανικό αναπνευστήρα. Για εκείνους χωρίς τέτοια φροντίδα, ο θάνατος από ασφυξία είναι αναπόφευκτος.
Το οξυγόνο και οι αναπνευστήρες θα είναι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ Βορά και Νότου, ακριβώς όπως ήταν η πρόσβαση σε αντιρετροϊκά φάρμακα (ARVs) στις αρχές της πανδημίας HIV/AIDS στη δεκαετία 1990. Για χρόνια, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έκαναν εκτεταμένα προγράμματα αντιρετροϊκών θεραπειών στη Νότια Αφρική για να καταδείξουν ότι αυτός ο διαχωρισμός δεν ήταν ούτε απαραίτητος ούτε αποδεκτός.
Εμείς και άλλοι, αρνούμαστε να αποδεχτούμε την άρνηση της κρισιμότητας της κρίσης και την θανάσιμη απάθεια προς τους ανθρώπους που δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά σε ποιοτική φροντίδα υγείας.
Πρέπει και τώρα να αρνηθούμε να αποδεχτούμε τον χάσμα οξυγόνου.
Ο COVID-19 κινείται γρήγορα. Ο ιός είναι πολύ μεταδοτικός και ο χρόνος ανάμεσα στην μόλυνση και πιθανό θανάσιμο αποτέλεσμα είναι συχνά λιγότερο από ένας μήνας. Αυτή τη στιγμή έχουμε εβδομάδες, όχι χρόνια, για να κλιμακώσουμε αν θέλουμε να κάνουμε τη διαφορά.
Η πρωτοφανής πρόκληση του COVID-19 για τις πλούσιες χώρες μπορεί να φαίνεται ανυπέρβλητη σε συνθήκες ανεπαρκών πόρων. Τα υπουργεία υγείας σε χώρες με ανεπάρκεια πόρων θα αναλάβουν αναπόφευκτα το βάρος.
Πρώτον, το χάσμα ανάμεσα στην προσφερόμενη φροντίδα και την πιθανή ζήτηση είναι τεράστιο. Σε χώρες με υψηλά εισοδήματα, το ιατρικό οξυγόνο θεωρείται δεδομένο. Είναι εντοιχισμένο σε κάθε δωμάτιο νοσοκομείου με εξελιγμένα συστήματα σωληνώσεων.
Στα νοσοκομεία που δουλεύουμε εμείς, αυτό απλώς δεν συμβαίνει. Οι συμπυκνωτές οξυγόνου απαιτούν σταθερή παροχή ρεύματος. Αλλιώς, θα πρέπει να προμηθευτούμε φιάλες οξυγόνου, το οποίο δεν είναι πρακτική λύση για μια ασθένεια όπου οι ασθενείς χρειάζονται οξυγόνο για μέρες ή εβδομάδες. Σε πολλά μέρη, δεν υπάρχουν καθόλου προμήθειες ιατρικού οξυγόνου.
Δεύτερον, πολύ λίγες ανθρωπιστικές οργανώσεις, στις καλύτερες περιόδους τους, έχουν τη γνώση ή τη λογιστική δυνατότητα που απαιτείται για να προσφέρουν υψηλών προδιαγραφών ιατρικές υπηρεσίες. Τώρα αντιμετωπίζουμε έναν νέο ιό που απαιτεί υψηλά εξειδικευμένες δεξιότητες και διασωλήνωση σε κλίμακα πολλών εβδομάδων για κάθε ασθενή. Αν και οι ΓΧΣ ειδικεύονται σε επείγουσες ιατρικές παρεμβάσεις και αντιμετώπιση επιδημιών, σπάνια παρέχουμε διασωλήνωση για περισσότερες από μερικές ώρες ή μέρες σε τραυματίες στα νοσοκομεία των εμπόλεμων ζωνών.
Ωστόσο, οι ΓΧΣ σχεδιάζουν να παρέχουν βασική φροντίδα των κρίσιμων κρουσμάτων με θεραπεία οξυγόνου και σε κάποιες εγκαταστάσεις, να εξωθήσουμε τα όριά μας για να παρέχουμε εντατική θεραπεία με μηχανικούς αναπνευστήρες. Πρέπει να αμφισβητήσουμε το χάσμα, αυτή την «κοινωνιοοικονομική διαλογή» όπου οι μειονότητες, οι ευπαθείς ομάδες, οι άνθρωποι των υποβαθμισμένων περιοχών και σε κάποιες περιπτώσεις ολόκληροι πληθυσμοί, δεν θα έχουν πρόσβαση σε θεραπεία και οξυγόνο.
Όμως τίποτα από αυτά δεν θα είναι δυνατό αν δεν ξεπεραστούν τα εμπόδια που υπάρχουν. Θα πρέπει να δοθεί ελευθερία κίνησης στα σύνορα για ιατρικό και ανθρωπιστικό προσωπικό. Οι απαγορεύσεις εξαγωγής ιατρικών προμηθειών σε ιδιαίτερα ευάλωτες χώρες πρέπει να αρθούν. Νέας κατασκευής ιατρικός εξοπλισμός, φάρμακα και εξοπλισμός προσωπικής προστασίας για τους εργαζόμενους πρώτης γραμμής πρέπει να διατίθενται πέρα από εθνικά σύνορα.
Πρέπει να απορρίψουμε τις πολιτικές που απομονώνουν τους μισούς ασθενείς παγκοσμίως για την αντιμετώπιση της πανδημίας, χωρίς πρόσβαση σε οξυγόνο και εντατική θεραπεία που είναι διαθέσιμα στον Βορά. Χρειαζόμαστε εσύ, που διαβάζεις αυτό το κείμενο, σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν βρίσκεσαι, να καταγγείλεις πολιτικές που θέλουν το Νότο να συμβιβάζεται με σαπούνι και φυλλάδια που τους λένε να πλένουν τα χέρια τους. Πρέπει όλοι να αρνηθούμε να αποδεχθούμε ότι χιλιάδες από εκείνους που έχουν προσβληθεί από COVID-19 πρέπει να πεθάνουν – λόγω έλλειψης οξυγόνου.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.