Οι ένορκοι αποφάνθηκαν πως ένας διαχειριστής ακίνητης περιουσίας παρέβη το νόμο, καταστρέφοντας μια λωρίδα graffiti στη Νέα Υόρκη, ετυμηγορία που θα μπορούσε να παράσχει νομική προστασία για τους καλλιτέχνες graffiti στις ΗΠΑ.
Το σώμα ενόρκων του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου έφτασε σε αυτή την απόφαση όταν μια ομάδα καλλιτεχνών κατέθεσαν μήνυση εναντίον του Jerry Wolkoff, που κάλυψε με μπογιά το έργο τους στο κτήριο 5Pointz στο Κουίνς της Νέας Υόρκης, το Νοέμβριο του 2013.
Το 5Pointz, παλιό εργοστάσιο που ανήκει στον Wolkoff, αποτελούσε καταφύγιο για καλλιτέχνες graffiti απ’ όλον τον κόσμο και έγινε ένα εξέχον τουριστικό αξιοθέατο. Ο Wolkoff είχε δώσει άδεια στους καλλιτέχνες να χρησιμοποιήσουν το κτήριο ως καμβά για «τέχνη αεροζόλ» (κατά τον επίσημο όρο), και το 5Pointz καλύφθηκε με πολύχρωμες τοιχογραφίες και tags.
Αλλά το 2013, όταν ο Wolkoff αποφάσισε να γκρεμίσει το κτήριο και να το αντικαταστήσει με διαμερίσματα, επικάλυψε τα graffiti με λευκή μπογιά κυριολεκτικά εν μία νυκτί.
Την Τετάρτη οι ένορκοι αποφάνθηκαν πως η δουλειά των καλλιτεχνών τελούσε υπό νόμιμη προστασία μέσω της σχετικής νομοθετικής πράξης για τα δικαιώματα των εικαστικών καλλιτεχνών (Visual Artists Rights Act – Vara) κι αυτό σήμαινε πως ο Wolkoff είχε παραβεί το νόμο. Ήταν η πρώτη φορά που ένα έργο graffiti (ή «τέχνης αεροζόλ») προστατεύτηκε από τον ομοσπονδιακό νόμο των ΗΠΑ, γεγονός που θα μπορούσε δυνητικά να σημάνει τη διατήρηση χιλιάδων graffiti τοιχογραφιών κατά μήκος της χώρας.
«[Η απόφαση του δικαστηρίου] επιβεβαιώνει πως η ‘τέχνη αεροζόλ’ είναι ίδια όπως και οποιουδήποτε άλλου εικαστικού», δήλωσε ο Eric Baum, ο συνήγορος των 21 καλλιτεχνών που μήνυσαν τον Wolkoff, «και πως ο καλλιτέχνης χρειάζεται αξιοπρέπεια και σεβασμό».
Ο Baum δήλωσε πως κανένα σώμα ενόρκων δεν είχε αποφανθεί ξανά πάνω σε τέτοιο θέμα και πως η απόφαση αυτή θα μπορούσε να έχει ευρείες συνέπειες:
«Πρόκειται για ετυμηγορία ομοσπονδιακού δικαστηρίου. Οπότε, δεν βρίσκει εφαρμογή μόνο στη Νέα Υόρκη, αλλά κατά μήκος της χώρας».
Η νομική ομάδα του Baum χρειάστηκε να αποδείξει πως η δουλειά των καλλιτεχνών ήταν «αναγνωρισμένου εκτοπίσματος» και πως αποκτούσε αξία μέσω του Vara, ενός νόμου του 1990 που προσφέρει στους καλλιτέχνες νομική προστασία για τα έργα τους, ανεξαρτήτως του ποιος έχει στην κατοχή του το ίδιο το έργο ή τα πνευματικά δικαιώματα.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο Baum υπογράμμισε τα χρόνια πείρας των καλλιτεχνών καθώς και την αναγνώριση της οποίας ετύγχαναν ως αποδείξεις της αξίας του έργου τους.
Αν και η απόφαση των ενόρκων δίνει μια ώθηση στο ηθικό των καλλιτεχνών του 5Pointz, το ζήτημα δεν έχει ακόμα λυθεί. Ο δικαστής της υπόθεσης θα πρέπει να λάβει τη δική του απόφαση, αναφέρει ο Baum, η οποία θα βασιστεί μεν στην ετυμηγορία των ενόρκων αλλά μπορεί να καταλήξει σε διαφορετικό πόρισμα.
Ένα νομικό προηγούμενο –το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν διάφοροι καλλιτέχνες για να προστατεύσουν τη δουλειά τους σε άλλες περιπτώσεις- θα υπάρξει μόνο αν ο δικαστής λάβει την ίδια απόφαση με τους ενόρκους.
Στη συγκεκριμένη υπόθεση ο Baum ανέδειξε την πολυετή εμπειρία των καλλιτεχνών και την αναγνώριση της οποίας ετύγχαναν, αλλά, όπως αναφέρει ο ίδιος, ακόμα και ένας ερασιτέχνης καλλιτέχνης graffiti θα μπορούσε δυνητικά να προστατεύσει τη δουλειά του υπό το εν λόγω ομοσπονδιακό πόρισμα.
«Θα μπορούσες να επιστρατεύσεις έναν ειδικό για να αποφανθεί αν η δουλειά ενός καλλιτέχνη ανέρχεται σε εκείνο το επίπεδο αξίας που προστατεύει το Vara», αναφέρει ο Baum.
«Υποτίθεται πως πρέπει να δώσεις προσοχή στο ίδιο το έργο το τέχνης. Το να ελέγξεις το υπόβαθρο του καλλιτέχνη είναι ένας μόνο από τους πολλούς παράγοντες».
Ο Wolkoff αγόρασε το κτήριο 5Pointz, που κάποτε στέγαζε εργοστάσιο υδρομετρητών, τη δεκαετία του 1970. Έδωσε άδεια σε καλλιτέχνες να δημιουργήσουν τοιχογραφίες στο κτήριο, αλλά ισχυρίζεται πως τους είχε πει εξαρχής πως σκόπευε να το γκρεμίσει.
Το 2013, έβαλε τελικά αυτές τις σκέψεις σε εφαρμογή και ξεκίνησε να σχεδιάζει την ισοπέδωση του κτηρίου, προκειμένου να δημιουργήσει ένα συγκρότημα διαμερισμάτων. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο θέλησε να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του προκάλεσε σάλο.
Τη νύχτα της 19 Νοεμβρίου 2013, οι καλλιτέχνες ανακάλυψαν πως το κτήριο είχε βαφτεί σχεδόν εξ ολοκλήρου με λευκή μπογιά, σβήνοντας τα έργα τέχνης που με τόσο κόπο είχαν ζωγραφίσει ανά τα χρόνια.
Η Kate Lucas, δικηγόρος της Grossman LLP, που ειδικεύεται σε νομικά ζητήματα σχετικά με την τέχνη, αναφέρει πως μία από τις συνέπειες της εν λόγω υπόθεσης είναι πως θα υποχρέωνε τους καλλιτέχνες graffiti και τους ιδιοκτήτες ακινήτων να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη εκ των προτέρων σύνταξης συμφωνιών γύρω από την ιδιοκτησία και τα πνευματικά δικαιώματα τέτοιων καλλιτεχνικών έργων.
«Το graffiti είναι περιζήτητο σαν καλλιτεχνικό περιουσιακό στοιχείο στις μέρες μας. Κι αν είσαι ιδιοκτήτης ακινήτου που ενδιαφέρεται να έχει graffiti στην αυλή του ή μια τοιχογραφία στον τοίχο του ή να βάλει κάποιον να διακοσμήσει μέρη του ακινήτου αυτού, οι δύο πλευρές μπορούν να αποφύγουν πολλά προβλήματα με το να συμφωνήσουν προληπτικά και εκ των προτέρων ποια θα είναι τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που θα αντιστοιχούν σε καθεμία», αναφέρει η Lucas.
«Και έτσι ένας καλλιτέχνης πρέπει να αναλογιστεί: ‘Τι αξία έχει για μένα να αποποιηθώ τον έλεγχο επί του μέλλοντος του έργου μου;’ Αντί να μπαίνει απλώς μια τιμή όταν το έργο θα έχει πια τελειώσει, όπως βλέπουμε στην εν λόγω υπόθεση».
Πηγή: Guardian
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.