Από την 1η Ιανουαρίου του 2016, κανείς δεν θα μπορεί να μπει στο γήπεδο χωρίς να έχει βγάλει κάρτα φιλάθλου, που θα του επιτρέπει να αγοράσει ηλεκτρονικό εισιτήριο, όπως προβλέπει ο νέος νόμος του υφυπουργού Αθλητισμού Σταύρου Κοντονή. Τα νέα μέτρα έχουν στόχο την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα, ωστόσο για το ζήτημα και την αντιμετώπισή του, υπάρχουν διαφορετικές οπτικές.
Ο νόμος Κοντονή έχει βρει πολλούς υποστηρικτές, οι οποίοι παρομοίασαν, παρά το ιδεολογικό παράδοξο, την νομοθετική του παρέμβασή με όσα έκανε η Μάργκαρετ Θάτσερ στο Αγγλικό ποδόσφαιρο. Από την άλλη όμως, έχει σχηματιστεί ένα οπαδικό κίνημα, που όσο βαδίζουμε προς το νέο έτος διαρκώς μεγαλώνει και υποστηρίζει ότι η κάρτα φιλάθλου αποτελεί ένα άνευ προηγουμένου φακέλωμα.
Τους λόγους που η Κάρτα Φιλάθλου, προκαλεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει, μας ανέλυσε το HUMBA!, τριμηνιαίο περιοδικό για το κοινωνικό και πολιτικό νόημα των σπορ, την εμπειρία του γηπέδου και την οπαδική κουλτούρα.
3pointmagazine.gr: Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημεία που θίγονται με την επιβολή της εθνικής κάρτας φιλάθλου; Τι αλλάζει σε σχέση με πριν;
HUMBA!:«Εφαρμογή Ηλεκτρονικού Συστήματος για την έκδοση, διάθεση και έλεγχο της διακίνησης των ονομαστικών/αριθμημένων εισιτηρίων σε αγώνες του επαγγελματικού αθλητισμού» είναι η πλήρης ονομασία της νέας Υπουργικής Απόφασης ΥΠΟΠΑΙΘ/ΓΔΥΑ/ΔΤΥ/ΤΜΑΕ/229157/12877/1280/236 ΦΕΚ Β1801/20.08.2015 που φέρει την υπογραφή του Σταύρου Κοντονή. Πολλοί οπαδοί έχουν ήδη υψώσει πανό διαμαρτυρίας και αντίθεσης στην Εθνική Κάρτα Φιλάθλου και κάνουν λόγο για φακέλωμα. Να τα δούμε όμως με τη σειρά τα πράγματα.
Κατ’ αρχάς να σημειώσουμε ότι η καταγραφή των στοιχείων για την είσοδο στο γήπεδο δεν είναι καινούργιο μέτρο. Σε πολλά γήπεδα της χώρας είσαι αναγκασμένος να δώσεις τα στοιχεία της ταυτότητάς σου προκειμένου να σου επιτραπεί η αγορά εισιτηρίου και η είσοδος στο γήπεδο. Επίσης, είναι γνωστό ότι όταν κάποιος εκδίδει κάρτα διαρκείας, παραχωρεί οικειοθελώς πληθώρα προσωπικών στοιχείων του στην ομάδα του. Η Κάρτα Φιλάθλου έρχεται ως φυσική συνέχεια του Νόμου 4049/12 που ο κ. Κοντονής δεσμεύτηκε περήφανα πως θα εφαρμόσει. Να σημειώσουμε βέβαια εδώ πως η κάρτα φιλάθλου, καθώς και πληθώρα των διατάξεων των τελευταίων νόμων είχαν αναφερθεί για πρώτη φορά στον αθλητικό Νόμο 3773/2009. Τότε ήταν και η πρώτη φορά στα ελληνικά οπαδικά δρώμενα που σημειώθηκε κοινή δράση μεταξύ οπαδών διαφόρων ομάδων. Συγκεκριμένα, αντιγράφουμε από τους Radical Fans United: «Χωρίς να παραγνωρίζουμε τις εδώ δυσκολίες σκεφτήκαμε και προτείναμε, μιας και υπήρξαν στις πρώτες αγωνιστικές κάποια σημάδια εναντίωσης (από τους Fentagin του Ατρομήτου και τους Tigers του Αστέρα Τρίπολης), να σηκωθεί ένα κοινό πανό που θα συνόψιζε το σκεπτικό μας: “Ειδικοί νόμοι, ειδική κάρτα, ειδική μεταχείριση. Ελεύθεροι πολίτες; Όχι! Οπαδοί…”. Στο κάλεσμά μας αυτό ανταποκρίθηκαν κάποιες κερκίδες και το πανό σηκώθηκε από τους οπαδούς του Ατρομήτου, της Λάρισας, του Πανσερραϊκού, του Λεβαδειακού, του Παναθηναϊκού, του ΠΑΣ Γιάννινα, του Πανιωνίου, της Καλλιθέας και της Παναχαϊκής. Η πρώτη ελληνική κοινή οπαδική κίνηση είναι πλέον γεγονός!».
Ωστόσο, το «ριζοσπαστικό» πρόσημο του κατασταλτικού μέτρου της Εθνικής Κάρτας Φιλάθλου έγκειται στο ότι σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5 «Στην Κεντρική Βάση Δεδομένων έχει άμεση πρόσβαση η αστυνομική αρχή δια της χορήγησης στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ειδικών κωδικών πρόσβασης και το υπουργείο Δικαιοσύνης με τον ίδιο ακριβώς τρόπο». Δηλαδή, πλέον έχουμε να κάνουμε με κανονικό φακέλωμα μιας και πλέον όλα τα στοιχεία του οποιουδήποτε βγάλει την κάρτα θα πηγαίνουν απευθείας στην αστυνομία! Δηλαδή, η αστυνομία θα γνωρίζει πλήρως τα στοιχεία όσων πηγαίνουν γήπεδο, ακόμα και του πιο «φιλήσυχου πολίτη» που δεν θα έχει καμία σχέση με τους «οργανωμένους ταραξίες».
Αλήθεια, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί τι θα γινόταν αν ανακοινωνόταν κάποιο παρόμοιο μέτρο για τους κατόχους δωροκαρτών των σούπερ-μάρκετ ή αν ανακοινωνόταν πως θεσπίζεται Εθνική Κάρτα Σινεφίλ, όπου για να πας σινεμά θα πρέπει να δώσεις τα στοιχεία σου στο κράτος και την αστυνομία; Αυτό αλλάζει λοιπόν. Ο τρόπος διαχείρισης των ανθρώπων που γουστάρουν να πηγαίνουν γήπεδο. Επιχειρείται μία αμιγώς κατασταλτική επιχείρηση «εξυγίανσης» του αθλητισμού ξεκινώντας από τη βάση και εισάγοντας ανεδαφικές και άλογες απαιτήσεις από κάποιον που θέλει απλά να πάει γήπεδο να δει την ομάδα του. Με ποια στοιχειώδη λογική θα πρέπει δηλαδή ένας φίλαθλος να δώσει το ΑΜΚΑ του για να μπει στο γήπεδο ή να δεχτεί να παραχωρήσει οικειοθελώς όλα του τα στοιχεία στην αστυνομία λες και πρόκειται να τελέσει κάποια εγκληματική πράξη;
Φυσικά, δεν γίνεται να αφήσουμε ασχολίαστο και το γεγονός ότι για να βγάλει κάποιος την Κάρτα Φιλάθλου θα πρέπει να πληρώσει το ποσό των 2€. Σίγουρα δεν πρόκειται για κάποιο εξωφρενικό ποσό, αλλά είναι μεγάλη κοροϊδία να αναγκάζεσαι να πληρώσεις 2€ στο κράτος για να βγάλεις μία κάρτα που θα σου επιτρέπει να πας στο γήπεδο και χωρίς να μαθαίνεις σε ποια υπηρεσία του Υπουργείου θα καταλήξουν αυτά τα χρήματα. Εκτός αν πάνε και αυτά για την μείωση του χρέους και τη γρηγορότερη έξοδο από τα Μνημόνια…
Τέλος, να τονίσουμε ότι η Κάρτα Φιλάθλου δεν είναι κάποια ελληνική πρωτοπορία, αλλά ένα μέτρο που εφαρμόζεται ήδη στην Ιταλία, την Κύπρο και την Τουρκία και έχει οδηγήσει σε χαμηλή προσέλευση θεατών, απώλεια της «καυτής έδρας», τραγελαφικές καταστάσεις σε γήπεδα χαμηλότερων κατηγοριών, μαζικές αντιδράσεις των οργανωμένων (για την Τουρκία δείτε εδώ και εδώ∙ για την Ιταλία μπορείτε να αναζητήσετε τα τεύχη HUMBA! #1 και HUMBA! #20∙ για την Κύπρο δείτε εδώ και εδώ). Επιπλέον πληροφορίες για το νέο νόμο της συγκυβέρνησης μπορείτε να βρείτε στο αφιέρωμα κατά των εξαγγελιών Κοντονή που φιλοξενήσαμε στο HUMBA! #20.
Θυμίζει σε τίποτα ό,τι είχε κάνει η Μάργκαρετ Θάτσερ στα αγγλικά γήπεδα;
Επί Θάτσερ, δεν ίσχυσε τελικά ποτέ η κάρτα φιλάθλου, αλλά η κάρτα μέλους, που δεν είναι ακριβώς το ίδιο, αλλά ένας μάλλον πιο έξυπνος τρόπος ελέγχου, που περνάει την ευθύνη στις ΠΑΕ χωρίς να εμπλέκεται το κράτος (και καλά). Στην ειδική ραδιοφωνική εκπομπή κατά της Κάρτας Φιλάθλου που κάναμε πριν λίγες μέρες μπορείτε να ακούσετε αναλυτικά τι ίσχυε τότε στη Βρετανία. Μήπως, λέμε μήπως, να προβληματιστεί όποιος δηλώνει αριστερός και ψηφίζει τέτοια μέτρα; Και μήπως ήρθε η ώρα να ανοίξει μια ουσιαστική συζήτηση σχετικά με τα κατασταλτικά σχέδια που εφαρμόζονται στα γήπεδα και ο ευρύτερος χώρος της αμφισβήτησης φαίνεται να τα θεωρεί ανάξια λόγου λες και πρόκειται για πολίτες β’ κατηγορίας;
Είναι αλήθεια πάντως ότι δεν βλέπουμε πια επεισόδια στην Πρέμιερ Λιγκ.
Ναι, είναι αλήθεια. Εκτός από κάποιες παραδοσιακές εισβολές στον αγωνιστικό χώρο (pitchinvasion αγγλιστί) μετά τη νίκη της ομάδας τους, οι Άγγλοι οπαδοί δεν προκαλούν πλέον… εντός αγωνιστικών χώρων. Εκτός των αγωνιστικών χώρων, όμως, φαντάζομαι πως όλοι είμαστε ενήμεροι του τι γίνεται, ή τουλάχιστον του τι γινόταν τα πρώτα χρόνια που αρκετοί αναγκαστικά έκοψαν το γήπεδο και «έψαχναν» αλλού τους αντιπάλους τους. Ας μην γελιόμαστε. Η έλλειψη βίας στα αγγλικά γήπεδα δεν είναι προϊόν μόνο των κατασταλτικών μέτρων (κάρτα φιλάθλου, φυλακίσεις, απαγορεύσεις εισόδου κ.ά.), αλλά και της ασύδοτης εμπορευματοποίησης του αθλήματος που εκτίναξε τα εισιτήρια στα ύψη, προσέλκυσε αμφιβόλου ποιότητας επενδυτές από εξωτικές χώρες και αποξένωσε τις ομάδες από την τοπική τους κοινότητα. Για αυτό το λόγο αρκετοί δυσαρεστημένοι οπαδοί αναγκάστηκαν είτε να κόψουν το γήπεδο και να δημιουργήσουν νέες αυτοδιαχειριζόμενες ομάδες είτε να αναλάβουν οι ίδιοι τα ηνία των υπό κατάρρευση συλλόγων τους. Άρα, μπορεί η βία να ελαττώθηκε, αλλά ευτυχώς δεν ελαττώθηκε η αγάπη για την ομάδα.
Πώς θα προτείνατε να σταματήσει η βία στο γήπεδο;Είναι γεγονός ότι έχουν αυξηθεί πολύ τα περιστατικά τα τελευταία χρόνια και ένας από τους παράγοντες που φαίνεται ότι συμβάλλει περαιτέρω στην απαξίωση των αθλημάτων.
Αυτό που λέμε στα πέντε χρόνια κυκλοφορίας μας είναι το ίδιο με αυτό που λένε οι Radical Fans United εδώ και οκτώ χρόνια: δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα με τον αντίπαλο οπαδό γιατί έχουμε κοινά προβλήματα, όπως η καταστολή, η διαφθορά, ο ρατσισμός, τα τσιράκια της διοίκησης, οι Πρόεδροι-Μεσσίες, οι α(θ)λητικοί (τρομο)νόμοι. Τα περιστατικά βίας θεωρείται ότι έχουν αυξηθεί ακριβώς επειδή είναι και τα μόνα που προβάλλονται. Πόσες φορές έχουμε δει να γίνεται πρώτο θέμα η κακοποίηση εκδρομέων οπαδών από τις αστυνομικές αρχές ή η απαγόρευση κυκλοφορίας οπαδών από μία πόλη σε μια άλλη; Μπορεί η βία να είναι αποκρουστική όταν διοχετεύεται με αυτόν τον ανέξοδο τρόπο, αλλά σίγουρα δεν είναι μόνο αυτή που διώχνει τον κόσμο από τα γήπεδα. Δηλαδή, επιλέγει κάποιος να μην πάει στο γήπεδο μόνο επειδή σημειώνονται επεισόδια ή και επειδή βλέπει πως βασιλεύει η διαφθορά και η ατιμωρησία; Δεν θα το παίξουμε Πόντιοι Πιλάτοι. Πολλές φορές εμείς οι ίδιοι έχουμε βάλει τα χεράκια μας και έχουμε βγάλει τα ματάκια μας με ανεκδιήγητες πράξεις βίας που δημιουργούν και αυτές ένα γενικότεροαίσθημα ανασφάλειας. Ωστόσο, η εξάλειψη ενός πολυσύνθετου κοινωνικού φαινομένου, όπως η βία (και) στα γήπεδα, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί πολεμώντας (μόνο) τους φορείς της και όχι τις συνθήκες που τη γεννούν.
Βλέπουμε ότι επιδιώκεται να εφαρμοστεί πιο στοχευμένα έλεγχος στους οπαδούς. Διαπιστώνετε να συμβαίνει το ίδιο και με τους παράγοντες των ομάδων;
Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε γράφοντας απλά «Ναι, στάνταρ…» και να κλείσουμε έτσι. Όμως, ας γράψουμε κάτι άλλο. Ο νέος νόμος που πρότεινε ο κ. Κοντονής προβλέπει αυστηρότερες ποινές και πιο σκληρά μέτρα για την πάταξη της διαφθοράς και των στημένων αγώνων. Βασικά, είναι η πρώτη φορά που ένα νομοσχέδιο αναφέρεται τόσο ρητά σε αυτή τη μάστιγα του ελληνικού αθλητισμού. Οι πρόσφατες εξελίξεις σε σωρεία υποθέσεων (και ναι, δεν λέμε μόνο για τα στημένα) που αφορούν παράγοντες μεγάλων ομάδων αποδεικνύει ότι ζούμε σε μια χώρα που το κράτος δεν μπορεί να επιβληθεί σε επιχειρηματίες που λύνουν και δένουν. Και αυτό λέει πολλά για το τι να περιμένουμε.
*Περισσότερα για το HUMBA! στην ιστοσελίδα humbazine.gr
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.