«Αξιώνουμε να δημιουργήσουμε έναν διαφορετικό κόσμο, να αποδείξουμε ότι μπορούν να γίνουν βαθιές αλλαγές που αποτελούν επανάσταση. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κυβέρνηση δημοκρατική, εθνική, επαναστατική και λαϊκή που θα οδηγήσει στον Σοσιαλισμό».
Ήταν 1970 και μόλις είχε ανακοινωθεί το εκλογικό αποτέλεσμα στην Χιλή. Ο Σαλβαδόρ Αλιέντε, πρόεδρος του σοσιαλιστικού κόμματος Unidad Popular είχε μόλις εκλεχτεί πρόεδρος της Χιλής. Η Χιλή ξεκινούσε τον δρόμο προς τον Σοσιαλισμό.
Κρατικοποίηση των εργοστασίων, μεγάλων εκτάσεων γης, τραπεζών και ορυκτού πλούτου είναι μόνο κάποιες από τις σοσιαλιστικές ρυθμίσεις που εξαγγέλλει ο Αλιέντε. Και μέσα σε ένα χρόνο πραγματοποιεί πολλές από αυτές. Οι μεταρρυθμίσεις κινούνται με ταχύτατο ρυθμό και η Δεξιά προσπαθεί με τα χειρότερα μέσα και με την βοήθεια των ΗΠΑ να ρίξει τον Αλιέντε. Η Αμερική δεν βλέπει με καλό μάτι την Σοσιαλιστική πορεία της Χιλής, την αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής με συνεργασία με την Κούβα και την Κίνα και την κρατικοποίηση ορυχείων που ήταν υπό αμερικανικών συμφερόντων έλεγχο. Έτσι ενορχηστρώνει επιχειρήσεις με την βοήθεια της CIA και της Δεξιάς, από οικονομικό στραγγαλισμό ως πραξικόπημα.
Ο Αλιέντε όμως έχει μαζί του τον κόσμο και έτσι τα δυο πραξικοπήματα που επιχειρούνται καταστέλλονται. Πολλοί αριστεροί θέλουν να δοθεί πρόσβαση στα όπλα στα συνδικάτα και στους εργάτες ώστε να εμποδιστεί τυχόν πραξικόπημα. Ο Αλιέντε πιστός στις αξίες του λέει όχι « Όχι. Αυτή η επανάσταση θα γίνει χωρίς σταγόνα αίμα. Βασίζεται σε αξίες και όχι στη βία».
Ο Αλιέντε τοποθετεί στην ηγεσία του στρατού τον Αουγκούστο Πινοσέτ. Τραγικό λάθος. Στις 11 Σεπτεμβρίου το ’73 το προεδρικό μέγαρο πολιορκείται από αέρα και ξηρά. Ο Αλιέντε βρίσκεται νεκρός κάποιοι λένε ότι τον δολοφόνησαν οι στρατιωτικές δυνάμεις κάποιοι λένε ότι αυτοκτόνησε κατά τον αποκλεισμό του προεδρικού μεγάρου.
Το πραξικόπημα στη Χιλή εγκαινιάζει μια περίοδο κρατικής τρομοκρατίας στην Λατινική Αμερική η οποία διαρκεί περίπου μια δεκαετία ενώ ο ίδιος ο Πινοσέτ θα παραμείνει στην εξουσία για 17 ολόκληρα χρόνια.
Την περίοδο αυτή 3.000 χιλιάδες άνθρωποι θα δολοφονηθούν ή θα εξαφανιστούν, 100.000 θα βασανιστούν ενώ ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων και τον εξόριστων θα αγγίξει τις 500.000.
Η τελευταία του ομιλία
Σίγουρα αυτή θα είναι η τελευταία ευκαιρία για μένα να απευθυνθώ σε εσάς. Η Πολεμική Αεροπορία έχει βομβαρδίσει τις κεραίες των Radio Portales και Radio Corporación.
Οι λέξεις μου δεν έχουν πικρία αλλά απογοήτευση. Είθε να έρθει μια ηθική τιμωρία για εκείνους που έχουν προδώσει τον όρκο τους: Στρατιώτες της Χιλής, οι δικαιούχοι αρχιστράτηγοι, ο Ναύαρχος Μερίνο, ο οποίος έχει αυτοανακηρυχθεί ο ίδιος διοικητής του ναυτικού, και ο κ. Μεντόζα, ο οποίος επαίσχυντα μόλις χθες ορκίσθηκε πίστη και αφοσίωση στην κυβέρνηση, και ο οποίος έχει επίσης αυτοανακηρυχθεί αρχηγός της Carabineros [παραστρατιωτικής αστυνομίας].
Λαμβάνοντας υπόψη αυτά τα δεδομένα, το μόνο πράγμα που απομένει για μένα είναι να πω στους εργάτες: δεν πρόκειται να παραιτηθώ! Ευρισκόμενος σε μια ιστορική μετάβαση, θα πληρώσω την πίστη του λαού με τη ζωή μου. Και τους λέω ότι είμαι βέβαιος ότι οι σπόροι που έχουμε φυτέψει στην καλή συνείδηση των χιλιάδων και χιλιάδων Χιλιανών δεν θα μείνουν συρρικνωμένοι για πάντα.
Έχουν δύναμη και θα είναι σε θέση να μας εξουσιάζουν, αλλά οι κοινωνική διεργασίες δεν μπορεί να εμποδιστούν ούτε από το έγκλημα, ούτε από τη δύναμη. Η ιστορία είναι δική μας, και οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία.
Εργάτες της χώρας μου: Θέλω να σας ευχαριστήσω για την αφοσίωση που είχατε πάντα, την εμπιστοσύνη που εναποθέσατε σε έναν άνθρωπο που ήταν μόνο ένας διερμηνέας της μεγάλης λαχτάρας για τη δικαιοσύνη, ο οποίος έδωσε το λόγο του ότι θα σεβαστεί το Σύνταγμα και το νόμο και έκανε ακριβώς αυτό. Σε αυτή την καθοριστική στιγμή, την τελευταία στιγμή που μπορώ ακόμα να απευθύνομαι σε εσάς, σας εύχομαι να επωφεληθείτε από το μάθημα: το ξένο κεφάλαιο, ο ιμπεριαλισμός, σε συνδυασμό με την αντίδραση, δημιούργησαν το κλίμα στο οποίο οι Ένοπλες Δυνάμεις έσπασαν την παράδοσή τους, την παράδοση που διδάχθηκαν από το στρατηγό Schneider και επιβεβαίωσαν με τον διοικητή Araya, θύματα του ίδιου κοινωνικού τομέα που σήμερα ελπίζει, με την ξένη βοήθεια, να κατακτήσει εκ νέου τη δύναμη να συνεχίσουν να υπερασπίζονται τα κέρδη τους και τα προνόμιά τους.
Απευθύνομαι σε εσάς, πάνω απ’ όλα, στη σεμνή γυναίκα του τόπου μας, την Campesina που πίστεψε σε εμάς, τη μητέρα που γνώριζε την ανησυχία μας για τα παιδιά.
Απευθύνομαι στους επαγγελματίες της Χιλής, τους πατριώτες επαγγελματίες που συνέχισαν να δουλεύουν εναντίον της στάσης που υποστηρίζεται από επαγγελματικά σωματεία, σωματεία ταξικά που υπερασπίζονται επίσης τα προνόμια της καπιταλιστικής κοινωνίας.
Απευθύνομαι στη νεολαία, αυτή που τραγουδούσε και μας έδωσε τη χαρά της και το αγωνιστικό της πνεύμα.
Απευθύνομαι στον άντρα της Χιλής, τον εργάτη, τον αγρότη, το διανοούμενο, εκείνον που πρόκειται να διωχθεί, γιατί στη χώρα μας ο φασισμός είναι ήδη παρών εδώ και πολλές ώρες – σε τρομοκρατικές επιθέσεις, σε ανατινάξεις γεφυρών, σε διακοπές σιδηροδρομικών γραμμών, σε καταστροφές αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενόψει της σιωπής όσων είχαν την υποχρέωση να δράσουν. Ήταν υποχρεωμένοι. Η ιστορία θα τους κρίνει.
Σίγουρα το Radio Magallanes θα σιγήσει, η ηρεμία και μεταλλικό όργανο της φωνής μου δεν σας φτάσει. Δεν πειράζει. Θα συνεχίσετε να την ακούτε. Θα είμαι πάντα δίπλα σας. Τουλάχιστον η μνήμη μου θα είναι αυτή ενός άνδρα αξιοπρεπή που στάθηκε πιστός στη χώρα του.
Οι άνθρωποι πρέπει να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους, αλλά δεν πρέπει να θυσιαστούν. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να αφεθούν να καταστραφούν ή να διατρηθούν από σφαίρες, αλλά ούτε και να ταπεινωθούν.
Εργάτες της χώρας μου, έχω πίστη στη Χιλή και το πεπρωμένο της. Άλλοι άνδρες θα ξεπεράσουν αυτή τη σκοτεινή και πικρή στιγμή προδοσίας που προσπαθεί να επικρατήσει. Να πηγαίνετε προς τα εμπρός γνωρίζοντας ότι, αργά ή γρήγορα, οι μεγάλες λεωφόροι θα ανοίξουν και πάλι και οι ελεύθεροι άνθρωποι θα περπατούν μέσα από αυτές για να χτίσουν μια καλύτερη κοινωνία.
Ζήτω η Χιλή! Ζήτω οι άνθρωποι! Ζήτω οι εργαζόμενοι!
Αυτά είναι τα τελευταία λόγια μου, και είμαι βέβαιος ότι η θυσία μου δεν θα είναι μάταια, είμαι βέβαιος ότι, τουλάχιστον, θα είναι ένα μάθημα ηθικής που θα τιμωρήσει το κακούργημα, τη δειλία και την προδοσία.
Σαντιάγο της Χιλής, 11 Σεπτεμβρίου 1973
Το ντοκιμαντέρ
Παρακάτω είναι το ντοκιμαντέρ (1997) του Πατρίσιο Γκουζμάν για τα γεγονότα στη Χιλή, το οποίο αποτύπωσε εναργώς αυτήν την πραγματικότητα και ταξίδεψε σ’ όλο τον κόσμο. Το 1997, ο δημιουργός του επέστρεψε στη Χιλή, συνοδεία ενός μικρού συνεργείου, για να επισκεφτεί για μια φορά ακόμη τον τόπο όπου εκτυλίχτηκαν τα γεγονότα και να συναντήσει κάποιους από τους χαρακτήρες της παλαιότερης ταινίας.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.