Ντιβάλι: Είναι οι μέρες που στον αριθμό 22 της οδού Ταύρου, σπεύδουν ευλαβικά, ενδεδυμένοι με τις καλύτερες φορεσιές τους, εκατοντάδες Ινδοί Σιχ –υπολογίζονται στους 25.000 στην Ελλάδα- για να τιμήσουν τον Θεό τους.
Φωτογραφίες: Μαρία Χουρδάρη (Maria Chourdari)
Ρεπορτάζ: Κώστας Καντούνης
Είναι κάποιες φορές μες τον χρόνο που ένα απόμακρο δρομάκι στον Ταύρο, δίπλα στο κέντρο της Αθήνας, φορά τα… ασυνήθιστα γιορτινά του. Είναι οι μέρες που στον αριθμό 22 της οδού Ταύρου, σπεύδουν ευλαβικά, ενδεδυμένοι με τις καλύτερες φορεσιές τους, εκατοντάδες Ινδοί Σιχ –υπολογίζονται στους 25.000 στην Ελλάδα- για να τιμήσουν τον Θεό τους (οι Σιχ, σε αντίθεση με τους Ινδουιστές, είναι μονοθεϊστές), τους δέκα Γκουρού και την Ιερά Γραφή τους (Guru Granth Sahib), ξορκίζοντας τα Πέντε Δεινά («Πέντε Κλέφτες» της συνείδησης): τον εγωισμό, τον θυμό, την απληστία, την προσκόλληση και τη λαγνεία.
Κάθε έναρξη του Φθινοπώρου όμως, σηματοδοτείται για τους Σιχ από μια υπέρλαμπρη –κυριολεκτικά- γιορτή, το Ντιβάλι (Diwali). Πρόκειται για τη Γιορτή του Φωτός, που συμβολίζει τη νίκη του κακού έναντι στο καλό, της ελπίδας απέναντι στην απόγνωση, την επικράτηση του φωτός απέναντι στο βαθύ σκοτάδι, αλλά –για τους Σιχ- και την απελευθέρωση από τη φυλακή του έκτου Γκουρού (Guru Hargobind) και 52 ακόμη πριγκίπων από τη φυλακή, το 1619. Ετσι με την άφιξή μας, προ ημερών, στο Γκουρντβάρα (Gurdwara, ναός τον Σιχ) στον Ταύρο, το πρώτο πράγμα που αντικρίσαμε είναι… φώτα (πολλά φώτα), και κάποια πιτσιρίκια να παίζουν στο προαύλιο με (ακίνδυνα) πυροτεχνήματα και στρακαστρούκες.
«Εδώ είναι ευπρόσδεκτοι όλοι. Σε όλους τους ναούς των Σιχ δεχόμαστε ανθρώπους από κάθε θρησκεία, ακόμα και τους άθεους. Είναι ένας απαράβατος κανόνας για τους Σιχ» μάς λέει ο Σάνι, καθώς μας οδηγεί στο εσωτερικό. Μοναδικές προϋποθέσεις για την είσοδο στο Γκουρντβάρα είναι ο επισκέπτης να βγάλει τα παπούτσια του (εκτιμάται το να πλύνει κάποιος τα πόδια του στην ειδική βρύση, αλλά δεν είναι κάτι που επιβάλλεται) και να καλύψει το κεφάλι του με ένα μαντίλι, το οποίο προσφέρεται στον καθένα στη «ρεσεψιόν» του ναού (φυσικά απαγορεύεται το κάπνισμα, το αλκοόλ και η χρήση άλλων ουσιών).
«Τώρα ελάτε να φάμε και μετά τα υπόλοιπα» είναι η επόμενη ατάκα του Σάνι, ο οποίος μας δείχνει τον δρόμο για τη σκάλα. Μια σκάλα «ντυμένη» με εκατοντάδες κεριά, που δημιουργούν έναν φωτισμό χαρμόσυνο, ζεστό και διόλου επιβλητικό και οδηγεί στον χώρο συνεστίασης. Έναν –σχεδόν ενιαίο- όροφο (Λανγκάρ) όπου πιστοί και επισκέπτες, καθήμενοι σε μαξιλαράκια στο πάτωμα, τρώνε όλοι μαζί. Την… παράσταση «κλέβουν» οι καλοντυμένοι (ακόμα και με κοστούμια με παπιγιόν!) πιτσιρικάδες, που όπως στους χριστιανικούς –και όχι μόνο- ναούς τρέχουν πέρα – δώθε, ενίοτε φωνάζοντας και σταματούν μόνο όταν έρχονται οι λιχουδιές.
Τα προϊόντα που προσφέρονται στο Ντιβάλι έχουν επί το πλείστον βάση το γάλα (ακόμα και το υπέροχο τσάι που καταφθάνει σε μεγάλες κανάτες!). «Κεφτέδες» με πατάτα ή κολοκύθι και γιαούρτι, γλυκά με κάσιους και κρέμα (Καζού Κατλί), «λουκουμάδες» με βάση το γάλα, το αλεύρι, σιρόπι και ανθόνερο (Γκουλάμπ Τζαμούν), «χαλβαδάκια» με ξηρούς καρπούς, κάρδαμο και σιρόπι (Ladoos) και δεκάδες ακόμη αλμυρά και γλυκά μεζεκλίκια (ναι, φάγαμε, ως… είθισται και όπως… καταλάβατε). Οι «μάγοι» πίσω από όλες αυτές τις λιχουδιές είναι μια περίπου δεκαμελής ομάδα, γυναικών (κυρίως) και ανδρών, που ζυμώνουν διαρκώς σε αυτή τη… συνεργατική, θεία κουζίνα του πρώτου ορόφου. Μια άλλη ομάδα, κυρίως ανδρών, αναλαμβάνει να μαζεύει και να πλένει τα σκεύη, και να καθαρίζει τον χώρο.
Αμέσως μετά, έχει σειρά ο κυρίως ναός, στον δεύτερο όροφο, όπου οι «κληρικοί» ψέλνουν διαρκώς ύμνους και κάθε πιστός πηγαίνει για να προσκυνήσει. Πρόκειται για το Darbar Sahib, όπου στέκει περίλαμπρη και στολισμένη πάνω σε ένα θρόνο η Ιερά Γραφή, το Guru Granth Sahib. «Να βγούμε μια φωτογραφία όλοι μαζί» μας ζητά ένας Σιχ, κάπου στα 30, μαζί με τον Σάνι. «Εγώ δουλεύω σε ταξί. Οποτε θέλετε να τα πούμε» προσθέτει στα γνωστά «μπολιγουντιανά» αγγλικά.
Ταυτόχρονα, με την τελετή να φθάνει στο τέλος της αρχίζουν και πλησιάζουν και άλλοι για να συστηθούμε και να ευχαριστήσουν όλους όσοι τίμησαν την εορτή τους. «Τι κάμερα είναι αυτή» ρώτησε ένας μικρός, περίπου 12 ετών, αυτή τη φορά σε άπταιστα ελληνικά, περιεργαζόμενος τον φακό. Με την ευκαιρία τον ρωτάμε, κάπως αμήχανα, για το Ντιβάλι και τα συναισθήματα που του προκαλεί. «Δεν ξέρω. Να σου πω την αλήθεια δεν ξέρω τι είναι, δεν ξέρω και τη γλώσσα καθόλου καλά. Ρώτησέ με για τον Χριστό, ξέρω πολλά. Είμαι καλός στα θρησκευτικά στο σχολείο» απάντησε, φεύγοντας για να ρίξει με τα άλλα παιδιά μια (ακόμα) «στρακαστρούκα».
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.