Eίναι επίσημο: Θεσμοθετούν τις απλήρωτες υπερωρίες, βάζουν εμπόδια στη συλλογική δράση των εργαζόμενων

Και καθιστούν ασύμφορη τη διαδικασία των εργατικών διαφορών για τους εργαζόμενους που αναζητούν αποκούμπι απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γ. Βρούτσης παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο της Πέμπτης 29/10/20 τους βασικούς άξονες του (εδώ και καιρό προαναγγελθέντος) νομοσχεδίου με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων της αγοράς εργασίας».

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το “κοινωνικά και οικονομικά φιλελεύθερο” νομοσχέδιο έχει ως στόχο “να διευκολύνει τους εργαζομένους στην αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής”. Τραγική ειρωνεία; Μιλάμε για το νομοσχέδιο που: α) δίνει το δικαίωμα στις επιχειρήσεις να απασχολούν εργαζομένους ως 10 ώρες ημερησίως κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός του ίδιου 6μήνου εξοφλούν τις ώρες με αντίστοιχη μείωση ωρών ή ρεπό ή ημέρες άδειας, β) αυξάνει τις ώρες των νόμιμων υπερωριών, γ) μεγαλώνει τη λίστα προσθήκη επιχειρήσεων και εργασιών όπου θα επιτρέπεται η εργασία την Κυριακή.

Ποια ισορροπία “μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής” θα έχει ο εργαζόμενος-λάστιχο, που τη μία μέρα θα δουλεύει 10 ώρες και την άλλη 6; Δηλαδή πάλι 10, για να λέμε την αλήθεια, δεδομένης της πλήρους απαξίωσης του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Και, μάλιστα, χωρίς να δικαιούται πρόσθετη αμοιβή! Δηλαδή, απλήρωτες υπερωρίες με τον νόμο και με τη βούλα του ΣΕΒ και του ΚΕΦΙΜ που έχουν κάνει εδώ και καιρό τις σχετικές “προτάσεις” (βλέπε αναλυτικά εδώ).

Αξίζει να θυμίσουμε ότι, σήμερα, επιτρέπεται με βάσει νόμο του 2011 η διευθέτηση του χρόνου εργασίας σε 6μηνιαία ή σε ετήσια βάση. Εντός του χρονικού αυτού διαστήματος υπάρχει μια χρονική περίοδος αυξημένης απασχόλησης, κατά την οποία ο μισθωτός εργάζεται ημερησίως έως 10 ώρες και μια χρονική περίοδος μειωμένης απασχόλησης, κατά την οποία ο ίδιος εργαζόμενος εργάζεται αντίστοιχα λιγότερες ώρες ή του χορηγείται ρεπό. Πήχης για τις αποδοχές είναι ο μέσος όρος των 40 ωρών εργασίας την εβδομάδα. Η διάταξη του 2011 προϋποθέτει, ωστόσο, επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας ή συμφωνία του εργοδότη με συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση.

Με το νέο πλαίσιο η διευθέτηση του χρόνου εργασίας αναμένεται να “συμφωνείται” σε επίπεδο εργοδότη – εργαζόμενου, δηλαδή μεταξύ δύο μερών που έχουν τεράστια ανισορροπία ισχύος. Ουσιαστικά, ο εργοδότης θα έχει το μαχαίρι και το πεπόνι, ενώ η οργανωμένη συλλογικά έκφραση των εργαζόμενων (σωματεία κ.λπ.) απαξιώνεται και αδρανοποιείται ακόμα περισσότερο.

Ακόμα, μεταξύ άλλων, θα προβλέπεται η “κατάργηση της αναχρονιστικής διάκρισης αποζημιώσεων απόλυσης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών”. Μένει να δούμε αν αυτό σημαίνει εξίσωση προς τα κάτω ή αξιοπρεπής αποζημίωση απόλυση για τους εργατοτεχνίτες. Πιθανόν το πρώτο (μείωση της αποζημίωσης απόλυσης), δεδομένου ότι οι εργοδοτικές ενώσεις επιτακτικά ζητούν να μειωθεί το “κόστος” των αποζημιώσεων.

Τέλος οι εργατικές διαφορές

Και μιας και αναφέραμε το ΣΕΠΕ, ο αρμόδιος υπουργός επιβεβαίωσε παλιότερο σχετικό ρεπορτάζ μας, σύμφωνα με το οποίο, η διαδικασία των εργατικών διαφορών αφαιρείται από τις Επιθεωρήσεις Εργασίας και ανατίθεται στον ΟΜΕΔ. Οι συνέπειες; Θα μπει φρένο στην πρόσβαση των εργαζομένων στη διαδικασία επίλυσης εργατικών διαφορών, αφού πέραν από την αντικειμενική δυσκολία πρόσβασης στον ΟΜΕΔ, θα απαιτείται η συνδρομή δικηγόρου, ενώ η πλειονότητα των εργαζομένων που προσφεύγουν στο ΣΕΠΕ είναι απλήρωτοι και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Επίσης, οι εργαζόμενοι θα χάσουν δύο πολύ σημαντικά εργαλεία: τη γνώση της αγοράς και την εικόνα της παραβατικότητας που έχουν τα τοπικά τμήματα επιθεώρησης και τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων στους παραβατικούς εργοδότες. Η τελευταία δυνατότητα οδηγούσε σε μεγάλο βαθμό στην επίλυση των διαφορών.

Εμποδίζει και ποινικοποιεί τη συνδικαλιστική δράση

Πέρα από την περαιτέρω αποδιάρθρωση της αγοράς εργασίας, το νομοσχέδιο θα επιφέρει σφοδρό πλήγμα στη συλλογική δράση των εργαζόμενων. Η παρέμβαση στον συνδικαλιστικό νόμο, την οποία ο κ. Βρούτσης ονομάζει κατ’ ευφημισμόν “καταπολέμηση των χρόνιων υπερβολών συνδικαλιστικού κινήματος, θα περιλαμβάνει:
α) την απογραφή στο ήδη νομοθετημένο Γενικό Μητρώο προϋπόθεση για την άσκηση συνδικαλιστικού δικαιώματος, β) την “πρακτική δυνατότητα” συμμετοχής και ψήφου εξ αποστάσεως, ηλεκτρονικώς, ιδίως για τη λήψη απόφασης απεργίας, και την υποχρέωση για τα σωματεία να αναφέρουν τα αιτήματα και τους λόγους που τα θεμελιώνουν στην προειδοποίηση για απεργία θα πρέπει να αναφέρονται και, το πιο επικίνδυνο για τους εργαζόμενους που διεκδικού, γ) την απαγόρευση των καταλήψεων χώρων και εισόδων και την “άσκηση ψυχολογικής ή σωματικής βίας”. “Αν λάβουν χώρα, η απεργία καθίσταται παράνομη. Όσοι μετέχουν σε κατάληψη ή βιαιοπραγούν, τελούν ποινικώς κολάσιμη πράξη”.

Ακόμα, το “προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας”, που πρέπει να εξακολουθεί να εργάζεται σε περίπτωση απεργίας στις επιχειρήσεις που η λειτουργία τους είναι κρίσιμη για το κοινωνικό σύνολο, στο δημόσιο, τους ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ, ορίζεται σε τουλάχιστον 40%, ενώ, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, “αν εκπρόσωπος εργοδότη παραλείψει να κάνει όλα όσα πρέπει για να καθοριστεί το προσωπικό στοιχειώδους λειτουργίας, τελεί ποινικώς κολάσιμη πράξη”.

Διατάξεις – τυράκι για να αλλάξει η ατζέντα της συζήτησης

Τα παραπάνω, τα οποία δικαίως ο πρωθυπουργός είχε προαναγγείλει ως “τύμπανα πολέμου”, συνοδεύουν ρυθμίσεις που μοιάζουν βήματα εκσυγχρονισμού ή αυτονόητες προβλέψεις. Αυτές αναμένεται να κυριαρχήσουν και στη δημόσια συζήτηση, προκειμένου να περάσουν στα ψιλά οι αναδιαρθρώσεις που προαναφέραμε και η παγίωση της απλήρωτης υπερωρίας.

Για παράδειγμα, μεταξύ άλλων:

Θεσπίζεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας “για την on-line παρακολούθηση του πραγματικού ωραρίου των εργαζομένων, την καταπολέμηση της «μαύρης εργασίας» και των απλήρωτων υπερωριών και τη διευκόλυνση της διευθέτησης του ωραρίου”. Μένει βέβαια να δούμε πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί και αν θα παραπεμφθεί στις καλένδες μέσω της παραπομπής των λεπτομερειών σε… κάποια μελλοντική Υπουργική Απόφαση.

Καθιερώνεται επίσης άδεια τοκετού στον πατέρα 14 εργάσιμες. Πρόσθετη 6μηνη γονική άδεια έως ότου το παιδί γίνει 8 ετών για όλους τους πατέρες και όσες μητέρες δεν λαμβάνουν ήδη την 6μηνη παροχή προστασίας μητρότητας. Από τους 6 μήνες, οι 2 πρώτοι πληρώνονται από τον ΟΑΕΔ με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό. ‘Αδεια φροντίδας ανήμπορου γονέα, παιδιού, αδελφού, συζύγου ή συντρόφου: 5 εργάσιμες ετησίως. ‘Αδεια ανώτερης βίας (για παρόμοιο λόγο): 2 εργάσιμες ετησίως. Διευκολύνσεις στους γονείς και φροντιστές με ανάγκη που τις ζητούν (τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο κλπ). Ειδικές ρυθμίσεις για γονείς διδύμων, τριδύμων κλπ και για μονογονεϊκές οικογένειες. Προστασία των νέων πατέρων κατά της απόλυσης, επί 2 μήνες από τον τοκετό για το 1ο παιδί, 4 για το 2ο και 6 για κάθε επόμενο.

Τέλος, προστίθενται η 1η Ιανουαρίου και η 28η Οκτωβρίου στις υποχρεωτικές αργίες. H διαφορά μεταξύ των υποχρεωτικών αργιών και των προαιρετικών, είναι ότι στις υποχρεωτικές αργίες απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των επιχειρήσεων, εκτός από εκείνες που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις γιορτές. Συνεπώς αν κάποιος μισθωτός απασχοληθεί τις ημέρες αυτές θα πληρωθεί επιπλέον (προσαύξηση 75% υπολογιζόμενη επί του νόμιμου ωρομισθίου για όσες ώρες απασχοληθεί κατά την ημέρα αυτή).

*Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε πρώτα στο left.gr