Στην Αθήνα που το οξυγόνο πλέον θεωρείται πολυτέλεια, στην Αθήνα του τσιμέντου και της άναρχης δόμησης, στην Αθήνα της ασχήμιας, του γκρι και της κατάθλιψης, κάθε ελεύθερος χώρος θα έπρεπε να προστατεύεται. Ρεπορτάζ του 3pointmagazine.
Στην Αθήνα που το οξυγόνο πλέον θεωρείται πολυτέλεια, στην Αθήνα του τσιμέντου και της άναρχης δόμησης, στην Αθήνα της ασχήμιας, του γκρι και της κατάθλιψης, κάθε ελεύθερος χώρος θα έπρεπε να προστατεύεται. Να γίνεται κάθε μέρα όλο και πιο όμορφος, πιο ζωντανός, και να χαρίζει όλο και πιο έντονα την αίσθηση του ότι βρίσκεσαι… αλλού, όπως συνηθίζουμε να λέμε. Θα έπρεπε να θεωρείται ανάλογα σημαντικός με ένα νοσοκομείο ή ένα σχολείο.
Βέβαια, σε μια χώρα όπως η δική μας όπου τόσο η μόρφωση όσο και η υγεία έχουν δευτερεύουσα σημασία για το κράτος, θα ήταν υπερβολή να υπάρχει η απαίτηση για ένα περιποιημένο παρκάκι ή για τη διαφύλαξη του από εργολαβικά συμφέροντα. Θα ήταν υπερβολή να θυσιαστούν κάποια εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, απλώς και μόνο για να μπορεί ένα παιδάκι να παίξει σε μια αλάνα, ή να πάει κάποιος άλλος το σκύλο του βόλτα, ή κάποιος ακόμα να ξεκλέψει μια στιγμή και να αθληθεί. Όσο λιγότερο πράσινο τόσο καλύτερα. Και πάνω σε αυτή τη νοοτροπία μέσα σε λίγα χρόνια κτίστηκε η Αθήνα των κολλημένων προχειροφτιαγμένων και αντιαισθητικών πολυκατοικιών.
Σαν τώρα θυμάμαι το έξυπνο σκίτσο στην Ελευθεροτυπία, όπου απεικόνιζε ένα μικρό δεντράκι και πολλούς ανθρώπους να περιμένουν στην ουρά για να το δουν. Κάποτε έμοιαζε με κακόγουστο αστείο, αλλά πλέον δε θα πρέπει να μας κάνει εντύπωση αν αρχίσουν να ξηλώνονται ακόμα και τα φυτά στα πεζοδρόμια για να πάρουν τη θέση τους… μίνι οικοδομές. Όσοι ελεύθεροι χώροι απέμειναν ή όσα κτίρια θυμίζουν την παλιά ωραία Αθήνα έχουν εγκαταλειφθεί, αποτελούν το νέο στόχο. Η χαριστική βολή σε μια πόλη που ήδη δεινοπαθεί λόγω του καυσαερίου, των αδιανόητα γρήγορων ρυθμών της και της έλλειψης διεξόδων για μια κοινωνία που πλέον καλείται να κουβαλήσει στις πλάτες της εκτός των άλλων και τα προβλήματα της κρίσης, βρίσκεται στα σκαριά. Εκτός κι αν δεν της επιτραπεί…
Η… άλωση του Μπαρουτάδικου
Κάπως έτσι χαρακτηρίζουν κάτοικοι του Αιγάλεω την προσπάθεια του Δήμου να κατασκευάσει τον 5ο κρατικό βρεφονηπιακό σταθμό στο Άλσος του Μπαρουτάδικου. Ένα έργο που χρειαζόταν η περιοχή εδώ και πολλά χρόνια, ένα έργο που δρομολογείται από το 1980, αλλά κι ένα έργο που κατά τους διαμαρτυρόμενους κρύβει σημαντικούς κινδύνους.
Οι ίδιοι θεωρούν πως η κατασκευή του σταθμού, θα αποτελέσει την αρχή της σταδιακής αλλοίωσης του χώρου και άλλος ένας πνεύμονας πρασίνου ενδέχεται να χαθεί. Η δημοτική αρχή πάλι (από την οποία και ψηφίστηκε ομόφωνα) κάνει λόγο για ένα κοινωφελές έργο, που θα αναβαθμίσει την περιοχή και θα δώσει τέλος σε ένα χρόνιο πρόβλημα.
Οι απόψεις διίστανται. Τα επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές ισχυρά και ανάμεσα τους ένα σημαντικό δεδομένο στοιχείο. Αυτό του ότι το Άλσος του Μπαρουτάδικου συγκαταλέγεται στα ακίνητα-φιλέτα του δημοσίου, την αξιοποίηση των οποίων η κυβέρνηση θέλει το συντομότερο δυνατό και μέχρι το 2015 προσδοκά έσοδα τουλάχιστον ίσα με 25 δις.
Συμφωνούν διαφωνώντας
Και οι δύο πλευρές υποστηρίζουν ότι επιθυμούν να αποφευχθεί η συγκεκριμένη εξέλιξη. Οι κάτοικοι όμως κατηγορούν το δήμο ότι με τις κινήσεις του, ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του χώρου.
Η απάντηση από την αντίθετη πλευρά είναι ότι αντιθέτως η ύπαρξη ενός βρεφονηπιακού σταθμού… χαλάει τα σχέδια όσων ορέγονται την καταπάτηση του Μπαρουτάδικου, ενώ επισημαίνεται ακόμα ότι η κατασκευή ούτως ή άλλως θα γίνει στον περιβάλλοντα χώρο του Άλσους και όσα δέντρα χρειαστεί να κοπούν θα αντικατασταθούν από 48 καινούρια.
«Δεν υπάρχει λόγος να αντιδρά ο κόσμος» αναφέρεται ξανά και ξανά στις σχετικές ανακοινώσεις. Κι όμως, φαίνεται πως κάποιες από τις ανησυχίες του δεν είναι και τόσο παράλογες.
Μπορεί να συντηρηθεί;
Η ανέγερση του σταθμού αποτελεί το πρώτο βήμα. Άλλωστε ο τελευταίος παιδικός σταθμός με κρατικές δαπάνες έγινε το… 1950. Το πιο σημαντικό όμως είναι η επιβίωση του.
Μέχρι πρότινος υπήρχαν δύο παιδικοί σταθμοί, που στεγάζονταν σε ενοικιαζόμενα κτίρια, με τον έναν από τους δύο να βρίσκεται μάλιστα σε όροφο. Ο δήμος αδυνατούσε να καλύψει τα λειτουργικά τους έξοδα, όπως και αυτά των σχολείων της περιοχής. Κάποια μάλιστα έκλεισαν, ενώ πρόβλημα υπήρχε και με την πληρωμή των εργαζομένων.
Είναι απορίας άξιο λοιπόν, πως θα καταφέρει ο Δήμος να αντεπεξέλθει στις σαφώς υψηλότερες απαιτήσεις που θα υπάρχουν και προκύπτουν έως ένα μεγάλο βαθμό κι από την μεγάλη έκταση που θα χρησιμοποιηθεί (περίπου 2000 τ.μ)
Σαφές σχέδιο για το πώς θα μπορέσει αυτή τη φορά να τα βγάλει πέρα, με τα έξοδα να είναι ακόμη υψηλότερα δεν φαίνεται πως υπάρχει. Οι κάτοικοι από την μεριά τους ζητούν τη χρησιμοποίηση της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ (1.099.099 ευρώ είναι το κονδύλι) για την καταβολή των δεδουλευμένων στους συμβασιούχους και τη βοήθεια άλλων ευπαθών κοινωνικών ομάδων, ενώ θεωρούν πως μπορεί να αξιοποιηθεί κάποιος από τους υπάρχοντες αχρηστεμένους χώρους (κλειστό το 15ο Λύκειο).
Η δημοτική αρχή τονίζει ότι η οικονομική βοήθεια που έχει συμφωνηθεί να της δοθεί είναι για συγκεκριμένο σκοπό, με συγκεκριμένο πλάνο . “Αν χαθεί κι άλλος χρόνος, θα χαθεί και η χορηγία”, σχολίασαν μετά την αναστολή των έργων τα ξημερώματα της Δευτέρας. “Πρόκειται για έμμεσο εκβιασμό”, σχολιάζουν οι κάτοικοι και θεωρούν δεδομένη την ύπαρξη απώτερων σκοπών, που επιχειρεί ο δήμος ακολουθώντας την τακτική του Δούρειου Ίππου.
Ισχυρίζονται μάλιστα πως οι υποψίες τους επιβεβαιώθηκαν. Σύμφωνα με μαρτυρίες κάποιων από αυτούς, στέλεχος του ΠΑΣΟΚ αποκάλυψε πως μετά τον βρεφονηπιακό σταθμό υπάρχει διάθεση για διεύρυνση των δραστηριοτήτων στο χώρο, κάτι που διέψευσε λίγα λεπτά αργότερα σε ομιλία που είχε!
Αν υποθέσουμε ωστόσο, ότι οι εκτιμήσεις αυτών που αντιδρούν στην κατασκευή του σταθμού είναι λανθασμένες και οι προθέσεις του δήμου είναι αγαθές, τότε είναι εμφανές πως υπάρχει πρόβλημα σχεδιασμού, παρόμοιο με αυτό που είδαμε για παράδειγμα μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Και τότε είχε κατασκευαστεί ένας μεγάλος αριθμός εγκαταστάσεων, όμως όπως αποδείχτηκε δεν υπήρχε κανένας προγραμματισμός για ουσιαστική χρήση τους στη συνέχεια. Σε μικρότερη κλίμακα το ίδιο έργο επαναλαμβάνεται ακόμα και σήμερα και σε μια περίοδο που οι επενδύσεις θα έπρεπε να γίνονται με ακόμα μεγαλύτερη προσοχή.
Τα ζητούμενα είναι όμως κυρίως δύο. Πρέπει να λυθεί τόσο ένα πρόβλημα που αφορά πολλές οικογένειες και παιδιά, αλλά και να μην πειραχθεί ένας ακόμα χώρος πρασίνου. Ο Δήμος κέρδισε τα ασφαλιστικά μέτρα. Θεωρητικά το έργο πρέπει να γίνει. Είναι νόμιμες οι διαδικασίες. Μήπως όμως θα είναι η πρώτη φορά, που μία απόφαση που βρίσκεται εντός νόμιμων πλαισίων και εν τέλει αποδεικνύεται καταστροφική;
Ίσως η πραγματοποίηση ενός τοπικού δημοψηφίσματος, όπως είχε προταθεί από την “Ανάπλαση” να μπορέσει να οδηγήσει σε μια απόφαση, την οποία τουλάχιστον θα υπογράφουν οι κάτοικοι. Ας καταλήξουν οι ίδιοι στο τι θέλουν.
Εξάρχεια: Μάχη για ένα ακόμη ιστορικό κτίριο
Η περιοχή των Εξαρχείων εκτός της κουλτούρας της είναι ιδιαίτερη και λόγω του ότι έχει κατορθώσει να συνδέσει το παρόν με το παρελθόν. Δρόμοι όπως η Μεθώνης, η Καλλιδρομίου, ή η Ερεσσού, αλλά και πολλοί ακόμα είναι γεμάτοι από νεοκλασσικά κτίρια, εκ των οποίων όσα έχουν διατηρηθεί, αποτελούν τα στολίδια τους. Αναγκάζουν κάποιον να κοντοσταθεί, τον εντυπωσιάζουν με την αρχιτεκτονική τους και τον κάνουν να αναρωτηθεί για την ιστορία που κρύβουν.
Κάποια δυστυχώς έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. Κάποια άλλα πάλι έχουν παραμεληθεί. Μπορούν όμως ακόμα να σωθούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνο του σπιτιού που έχει εγκαταλειφθεί στη γωνία των Θεμιστοκλέους και Τζαβέλλα. Πρόκειται για μία κατασκευή που έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα και έχει μεγάλη ιστορική αξία. Το μέλλον του όμως κρίνεται αμφίβολο.
Το κτίριο ανήκει στο Πολεμικό Ναυτικό και έχει εκδοθεί άδεια για την ανέγερση μιας πενταόροφης οικοδομής στη θέση του, σε μια προσπάθεια να βγει πάλι από τη μύγα ξύγκι. Ο κάτοικοι αντιδρούν και ζητούν να κριθεί διατηρητέο. Θέλουν να μην αλλάξει ο χαρακτήρας των Εξαρχείων και είναι αποφασισμένοι να κερδίσουν μια ακόμα μάχη.
Στο χέρι του κόσμου
Δυστυχώς οι δύο παραπάνω περιπτώσεις δεν είναι οι μόνες, όπου υπάρχει κίνδυνος για μια νέα οικολογική και πολιτισμική καταστροφή, αλλά τα πιο πρόσφατα δείγματα της πολιτικής που ακολουθείται για τους ελεύθερους χώρους. Καθημερινά κάποιο παρόμοιου χαρακτήρα περιστατικό έρχεται στην επιφάνεια, πέραν φυσικά των εξελίξεων που έχουν δρομολογηθεί για ακόμα μεγαλύτερα φιλέτα όπως αυτό του παλιού αεροδρομίου στο Ελληνικό. Μοναδική διέξοδος είναι η θέληση του κόσμου να οδηγήσει τις εξελίξεις εκεί που ο ίδιος θέλει, έστω και αν δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όπου κινήθηκε δραστικά, άμεσα και συντονισμένα, κατόρθωσε να κερδίσει (Κερατέα, Πάρκο Κύπρου και Πατησίων κτλ)
Κώστας Παπαντωνίου
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.