Θυσία στο βωμό των συμφερόντων οι μόνιμοι κάτοικοι σε Κίναρο και Λέβιθα, νησάκια ανάμεσα στην Αμοργό και την Κάλυμνο – Τους “εξαφάνισαν” από την τελευταία απογραφή και παρουσιάζουν τα νησιά ως ακατοίκητα με σκοπό να προχωρήσει η εγκατάσταση αιολικών «πάρκων» με τα λιγότερα δυνατά εμπόδια
Όταν πρόκειται για την ετήσια φορολογική τους δήλωση, οι κάτοικοι στη Λέβιθα και την Κίναρο είναι ορατοί για το κράτος χωρίς να χρειαστεί να πουν κάτι. Ορατοί είναι επίσης όταν υπάρχει η ανάγκη για τους μεγαλοσχήμονες να βγουν μαζί τους φωτογραφία. Είτε για να περάσουν στον κόσμο το προφίλ των ηγετών που βρίσκονται κοντά ακόμη και στον τελευταίο κάτοικο της χώρας είτε για να τονώσουν το… εθνικό φρόνημα, με πρόθεση ενίοτε τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τον διάλογο για τα υπαρκτά προβλήματα στην καθημερινότητα των πολιτών.
Αν όμως ρωτήσει κάποιος πόσοι είναι οι άνθρωποι που μένουν μόνιμα στις δύο νησίδες του νοτιοανατολικού Αιγαίου, που βρίσκονται ανάμεσα στην Αμοργό και την Κάλυμνο, η απάντηση που θα λάβει από τις αρμόδιες υπηρεσίες είναι ότι δεν ζει κανείς εκεί.
Οι ακρίτες που κρατούν τις Θερμοπύλες, όπως τους γράφουν με πηχυαίο πατριωτισμό στα πρωτοσέλιδά τους οι εφημερίδες του κέντρου και δεξιότερα, παύουν να υφίστανται όταν μπαίνουν στη μέση τα επιχειρηματικά συμφέροντα. Οπότε το επιδοτούμενο καΐκι από το κράτος, που κάνει δρομολόγιο κάθε εβδομάδα, το κάνει μάλλον για να ταΐζει τους γλάρους και να ξεσκάει ο καπετάνιος. Κανείς δεν έχει λόγο να αναρωτηθεί κάτι διαφορετικό…
Σύμφωνα με την απογραφή της ΕΛ.ΣΤΑΤ., το 2001 στην Κίναρο ζούσαν μόνιμα δύο άτομα και στη Λέβιθα οκτώ. Σύμφωνα όμως μ’ εκείνη που έγινε δέκα χρόνια αργότερα, το 2011, κανείς δεν ζούσε πια μόνιμα σε κάποιο από τα δύο νησάκια.
Αν και πολλά μπορούν ν’ αλλάξουν μέσα σε μια δεκαετία, ειδικά σε δύο νησιά όπου εξαρτώνται πολλά για την υγεία των κατοίκων τους από τις καιρικές συνθήκες, η εξέλιξη που μεσολάβησε και επηρέασε την απογραφή αφορά την απόφαση να μπουν στα νησιά δεκάδες ανεμογεννήτριες από τον όμιλο Eunice Energy Group.
Ήδη από τα πρώτα έγγραφα που προσκόμιζε το 2008 και 2009 η εταιρεία οι αναφορές στην Κίναρο και στη Λέβιθα έκαναν λόγο για νησιά χωρίς κατοίκους και περιλάμβαναν σχέδια για δεκάδες ανεμογεννήτριες που θα μπορούσαν να τοποθετηθούν από άκρη σ’ άκρη.
Ούτε τα προσχήματα
«Θα περίμενε κάποιος η εταιρεία να τηρήσει τουλάχιστον τους τύπους και να μην αφήσει να φανεί ανοιχτά η μεθοδευμένη προσπάθειά της να βγάλει τα νησιά ακατοίκητα» μας λένε από την Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων του Αιγαίου. Το 2014 όμως η εταιρεία Κυκλαδικά Μελτέμια, η οποία είναι ο φορέας υλοποίησης του έργου για τις ανεμογεννήτριες, κατήγγειλε στον Δήμο Λέρου (όπου ανήκει αυτοδιοικητικά η Λέβιθα) τον Αναστάση Καμπόσο, μέλος της οικογένειας που κατοικεί στο νησί, ως επίδοξο καταπατητή που βάζει νομικά εμπόδια «χωρίς να έχει και χωρίς ν’ αποδεικνύει νόμιμη παρουσία επί μιας συγκεκριμένης νησίδας».
Με την επιστολή της η εταιρεία ζητούσε τη διοικητική του αποβολή και στην ουσία ζητούσε έμμεσα την απομάκρυνση ολόκληρης της οικογένειας από το νησί, την παρουσία της οποίας δεν αναγνώριζε στην επιστολή της. Σ’ ένα σημείο της επιστολής σημείωνε μάλιστα με… πόνο ψυχής ότι, εφόσον δεν έχουν υπογραφεί οι μισθωτικές συμβάσεις με τον δήμο, «εμείς δεν μπορούμε να προστατεύσουμε τη συγκεκριμένη νησίδα από την αρπακτική διάθεση του επίδοξου καταπατητή».
“Ο δε Δήμος Λέρου το ψήφισε αυτό ομόφωνα επί των παρόντων. Δεν υπήρξε ούτε ένας άνθρωπος που να πει ‘τι κάνετε;’» σημειώνουν τα μέλη της Κίνησης για την Προστασία των Νησίδων κάνοντας γνωστό ακόμη ότι, όταν ολοκληρωθούν τα έργα, προβλέπεται πως ο δήμος θα λαμβάνει ετήσιο μίσθωμα από την εταιρεία ύψους 66.000 ευρώ.
Σύμφωνα ακόμη με την Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων, το 2013 η ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας), εκδίδοντας τροποποίηση της άδειας του 2011, ανέφερε ότι τα νησιά ήταν κατοικημένα κι ειδικότερα για τη Λέβιθα τόνιζε ότι επιτρεπόταν η εγκατάσταση μόνο δύο ανεμογεννητριών, καθώς το νησί κατοικούνταν.
«Ύστερα από ένα χρόνο όμως περίπου, έπειτα από διαμαρτυρία της εταιρείας, εκδόθηκε νέα, δεύτερη τροποποίηση, την οποία υπέγραφε άλλος υπάλληλος. Η τροποποιημένη άδεια επανέφερε τον αρχικό σχεδιασμό των ανεμογεννητριών, παραβλέποντας την κατοίκηση του νησιού, παρά την προσκόμιση πλήθους ατράνταχτων στοιχείων.” Με βάση αυτή προβλέπεται να εγκατασταθούν 30 ανεμογεννήτριες στη Λέβιθα και 10 στην Κίναρο τύπου Enercon E126 και ύψους 198.5 μέτρων.
Ζουν εκεί από το 1820
Στη Λέβιθα υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι από το 1820. Ο Ανάστασης Καμπόσος, τον οποίο έχει στοχοποιήσει η εταιρεία, ζει εκεί μόνιμα μαζί με τη μητέρα και τον αδελφό του. Η βασική δραστηριότητα της οικογένειας είναι η κτηνοτροφία. Ζουν επίσης από το ψάρεμα και τον τουρισμό. «Αν έρθει κανένας ξένος να γυρέψει φαγητό, θα του μαγειρέψουμε» λέει ο Αναστάσης, που φέτος έκλεισε τα 47.
Για εκείνον και την οικογένειά του η Λέβιθα δεν είναι απλά ένας βράχος τον οποίο βρέχει η θάλασσα. Υπάρχουν διαστήματα στο νησί που ο πληθυσμός, μόνο από την οικογένειά τους, φτάνει τα 15 άτομα. «Είναι πολλές οι αντιξοότητες. Σου λείπει να δεις πράγματα, να φλερτάρεις, να πιεις έναν καφέ, ένα ποτό. Όμως σε τούτο τον τόπο έχουμε φάει τις πέτρες του από παιδάκια. Έχουμε ζυμωθεί με τα χώματά του. Έχουμε τις ρίζες μας βαθιά στο έδαφος».
«Από μικρό παιδάκι πηγαινοέρχομαι. Ο παππούς μου και η γιαγιά μου ήταν γέννημα – θρέμμα» μας λέει ο Γιώργος Κατσοτούρχης από την Κίναρο. Στο νησί έχει ζώα και κήπους, τα οποία φροντίζουν μαζί με τη μητέρα του, την κυρα-Ρηνιώ, η οποία ζει μόνιμα εκεί. Ο ίδιος πηγαινοέρχεται πάρα πολύ συχνά αλλά είναι γραμμένος στην Κάλυμνο, ώστε να είναι πιο εύκολη η επαφή τους με τις δημόσιες υπηρεσίες.
Η οικογένεια έφτιαξε σπίτι στην Κίναρο τις δύσκολες ημέρες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ φαίνεται πως υπήρχε ζωή από ακόμη παλαιότερα, αφού το εκκλησάκι του νησιού χρονολογείται ότι κατασκευάστηκε το 1887. «Εμείς το συντηρούμε. Κάθε μέρα του ανάβουμε τα καντήλια και καθαρίζουμε».
Κάποτε ζούσαν εκεί ακόμη και οκτώ οικογένειες. «Η μάνα μου πρόλαβε τις τρεις. Η τελευταία που έφυγε ήταν το 1962. Βρήκαμε το αντίο της σ’ ένα χάραγμα που είχαν κάνει πάνω σε μια πέτρα».
Το 2011 δεν πήγαν ποτέ απογραφείς στο νησί για να περάσουν στους καταλόγους τη μητέρα του Γιώργου. Το εντυπωσιακό ήταν, ωστόσο, ότι στις αρχές του 2020, όταν αγνοούνταν για λίγες ημέρες η κυρα-Ρηνιώ, ενώ τα ΜΜΕ κάλυψαν την υπόθεση με σειρά δημοσιευμάτων, σε κανένα από αυτά δεν ανέφεραν ότι για το κράτος στην πραγματικότητα η γυναίκα – σύμβολο της Κινάρου δεν υφίσταται εδώ και μια δεκαετία.
Οι συνέπειες της «εξαφάνισης» των κατοίκων από την απογραφή της ΕΛ.ΣΤΑΤ. δεν αφορούν μόνο την καταστροφική για το περιβάλλον εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Επεκτείνονται και σε γεωπολιτικό επίπεδο, καθώς, όπως τονίζει η Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων, «δίνει δικαίωμα στην Τουρκία να εγείρει αξιώσεις».
«Είναι άλλο πράγμα να έχεις Έλληνες κατοίκους στο νησί, που επιβεβαιώνει με τον καλύτερο τρόπο -ειδικά αν η κατοίκηση είναι συνεχόμενη από το 1820- ότι το νησί είναι ελληνικό κι άλλο να είναι ακατοίκητο. Εξάλλου και τα Ίμια ακατοίκητο νησί είναι και όλοι γνωρίζουμε τα προβλήματα που προέκυψαν μετά» εξηγεί η πρωτοβουλία.
*Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε πρώτα στην εφημερίδα Αυγή
Διαβάστε επίσης:
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.