Διαρροές TTIP: Η θέση της Ε.Ε. είναι πολύ κακή και η θέση των Η.Π.Α απαίσια

Άρθρο του Arthur Neslen.
Μετάφραση: Μαρινίκη Κολιαράκη

Την 1η Μαΐου η Greenpeace ανακοίνωσε ότι έχει στην κατοχή της 248 σελίδες από τα κείμενα των διαπραγματεύσεων για την TTIP, τα οποία επρόκειτο να δημοσιεύσει την επόμενη μέρα. Στις 2 Μαΐου, ήρθαν στη δημοσιότητα μέσω διάφορων μέσων του διεθνούς Τύπου. Η Greenpeace λέει ότι τα έγγραφα αποδεικνύουν τις ανησυχίες των πολιτών για το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και τα δημοκρατικά δικαιώματα. Η Αμερική πιέζει να περιοριστούν ή να καταστρατηγηθούν τα μέτρα που προστατεύουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, προς όφελος των επιχειρήσεων. Στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων μπαίνει και η αρχή της προφύλαξης η οποία προστατεύει τα δικαιώματα των ανθρώπων και του περιβάλλοντος σε περίπτωση που υπάρχει επιστημονικός προβληματισμός ότι μια βιομηχανική δραστηριότητα μπορεί να έχει βλαβερές, μη-αναστρέψιμες επιπτώσεις.

Το παρακάτω άρθρο είναι ένας σχολιασμός από τον ανταποκριτή της Guardian σε θέματα ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής, Arthur Neslen, ο οποίος παρουσιάζει επιγραμματικά τα σημεία των διαφωνιών και τους χειρισμούς της ευρωπαϊκής και της αμερικάνικης πλευράς.

Οι συζητήσεις για μια συμφωνία για την ελεύθερη αγορά μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ αντιμετωπίζουν ένα αδιέξοδο με “ασυμβίβαστες” διαφορές σε κάποια πεδία, σύμφωνα με τα κείμενα της διαπραγμάτευσης που διέρρευσαν.

Οι δύο πλευρές έρχονται σε σύγκρουση στις απαιτήσεις των ΗΠΑ, οι οποίες απαιτούν από την ΕΕ να αθετήσει υποσχέσεις που έχει δώσει για την προστασία του περιβάλλοντος.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο πρόεδρος Ομπάμα είπε ότι είναι αισιόδοξος πως μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία. Όμως τα προσχέδια των διαπραγματεύσεων και οι εσωτερικές θέσεις που διέρρευσαν, τα οποία κατείχε η Greenpeace και δημοσιεύτηκαν στη Guardian, δημιουργούν μια διαφορετική εικόνα.

“Οι συζητήσεις σχετικά με τη βιομηχανία καλλυντικών παραμένουν πολύ δύσκολες και το πεδίο εφαρμογής των κοινών στόχων αρκετά περιορισμένο”, λέει ένα εσωτερικό σημείωμα των εμπορικών διαπραγματεύσεων της ΕΕ. Εξαιτίας της ευρωπαϊκής απαγόρευσης των πειραμάτων σε ζώα, “οι προσεγγίσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ παραμένουν ασυμβίβαστες και τα προβλήματα στην πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές παραμένουν”, συνεχίσει το σημείωμα.

Οι συζητήσεις σχετικά με τoν κλάδο της μηχανικής επίσης “χαρακτηρίζονται από συνεχή απροθυμία από την πλευρά των ΗΠΑ να συμμετάσχουν σε αυτόν τον τομέα,” σημειώνει η εμπιστευτική ενημέρωση.

Αυτά τα προβλήματα δεν αναφέρονται στην ξεχωριστή έκθεση για τη φάση των συζητήσεων, η οποία επίσης διέρρευσε, που η Κομισιόν έχει ετοιμάσει για τον έλεγχο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αυτά περιγράφουν τις θέσεις που ανταλλάσσονται μεταξύ των διαπραγματευτών ΕΕ και ΗΠΑ μεταξύ του 12ου και του 13ου κύκλου των συζητήσεων για την TTIP, που έλαβαν χώρα στη Νέα Υόρκη την προηγούμενη εβδομάδα.

Το δημόσιο έγγραφό υπερασπίζεται σθεναρά το δικαίωμα της ΕΕ να ρυθμίσει και να δημιουργήσει ένα σύστημα που θα μοιάζει με δικαστικό για την επίλυση διαφορών, σε αντίθεση με το εσωτερικό σημείωμα, το οποίο δεν αναφέρεται σε αυτές.

Ο Jorgo Riss, διευθυντής  της Greenpeace ΕΕ, είπε: “Αυτά τα έγγραφα που διέρρευσαν μας δίνουν μια μοναδική ματιά στο πεδίο των απαιτήσεων των ΗΠΑ για να μειωθούν ή να καταστρατηγηθούν τα μέτρα προστασίας της ΕΕ για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία ως μέρος της TTIP. Η θέση της ΕΕ είναι πολύ κακή και η θέση των ΗΠΑ απαίσια. Η προοπτική ενός συμβιβασμού εντός αυτού του φάσματος στην TTIP, είναι τρομερή. Ο δρόμος έχει ανοίξει για μια πορεία προς τον πάτο για το περιβάλλον, την προστασία των καταναλωτών και της δημόσιας υγείας.”

Οι προτάσεις των ΗΠΑ περιλαμβάνουν την υποχρέωση της ΕΕ να ενημερώνει τις βιομηχανίες της εκ των προτέρων για κάθε σχεδιαζόμενο ρυθμιστικό κανονισμό και να τους επιτρέψει την ίδια πρόσβαση στις ρυθμιστικές διαδικασίες, που έχουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

Οι αμερικάνικες επιχειρήσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν το περιεχόμενο των νόμων της ΕΕ σε διάφορα επίπεδα της ρυθμιστικής γραμμής, συμπεριλαμβανομένης μιας πληθώρας προτεινόμενων τεχνικών ομάδων εργασίας ή επιτροπών.

“Πριν καν περάσει μια ρύθμιση η ΕΕ, θα πρέπει να περάσει από μια εξαντλητική διαδικασία εκτίμησης επιπτώσεων στην οποία η ομάδα που σχεδιάζει τη ρύθμιση θα πρέπει να αποδείξει στα ενδιαφερόμενα μέρη των ΗΠΑ ότι δεν είναι δυνατό κανένα εθελοντικό μέτρο ή κάποιο λιγότερο αυστηρό”, είπε ο Riss.

Οι ΗΠΑ προτείνουν επίσης νέα άρθρα στον τομέα “επιστήμη και ρίσκο” για να δώσουν στις επιχειρήσεις μεγαλύτερη ρυθμιστική δύναμη. Οι διαφωνίες στα υπολείμματα φυτοφαρμάκων και παρασιτοκτόνων και την ασφάλεια τροφίμων θα συμβιβαστούν από τον Κώδικα Τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ.

Οι περιβαλλοντολόγοι λένε ότι έχουν χαλαρώσει οι κανόνες για την εταιρική επιρροή, αφήνοντας τους εργαζομένους των εταιρειών όπως η BASF, η Nestle και η Coca Cola να καθίσουν – και μερικές φορές να ηγηθούν – στις εθνικές αντιπροσωπείες. Περίπου 44% των αποφάσεων για τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων είναι λιγότερο αυστηρές από τις ευρωπαϊκές, με το 40% σχεδόν ισοδύναμο και το 16% πιο απαιτητικές, σύμφωνα με τη Greenpeace.

Τα Γενετικά Τροποποιημένα τρόφιμα μπορούν να βρουν επίσης ένα διευρυνόμενο παράθυρο στην Ευρώπη, με τις ΗΠΑ να πιέζουν μια ομάδα εργασίας που θα υιοθετήσει μια “πρωτοβουλία χαμηλού επιπέδου παρουσίας”. Αυτό θα επιτρέψει την εισαγωγή εμπορευμάτων που περιέχουν ίχνη μη εξουσιοδοτημένων Γενετικά Τροποποιημένων στελεχών. Η ΕΕ προς το παρόν τα μπλοκάρει εξαιτίας ανησυχιών για την ασφάλεια τροφίμων και τη διασταυρούμενη επικονίαση.

Η ΕΕ δεν έχει ακόμα αποδεχθεί τις απαιτήσεις των ΗΠΑ, αλλά δεν είναι αμφισβητούμενες στο σημείωμα των διαπραγματευτών και καμιά αντι-πρόταση δεν έχει γίνει σε αυτά τα πεδία.

Το Γενάρη, η επίτροπος εμπορίου της ΕΕ CeciliaMalmström είπε [1] ότι η εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης όπου υπάρχει επιστημονική αμφιβολία, είναι μια θεμελιώδης και μη-διαπραγματεύσιμη αρχή της ΕΕ. “Εμείς θα υπερασπιστούμε την προσέγγιση της προφύλαξης για τη ρύθμιση της Ευρώπης, στην TTIP και σε όλες τις άλλες συμφωνίες”, υποστήριξε. Αλλά η αρχή δεν αναφέρεται στις 248 σελίδες των διαπραγματευτικών κειμένων της TTIP.

Η Ευρωπαϊκή Κομισιόν έχει επίσης υποσχεθεί να περιφρουρήσει τους περιβαλλοντικούς νόμους, να υπερασπιστεί τα διεθνή όρια και να προστατέψει το δικαίωμα της ΕΕ να θέσει υψηλούς πράσινους δείκτες στο μέλλον.

Αλλά η νέα διαρροή δεν θα καθησυχάσει τις κριτικές της συμφωνίας, που έχουν επισημανθεί στις προσπάθειες από επιχειρήσεις καυσίμων και άλλων να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων, ως σημάδι αυτών που έρχονται.

Το εσωτερικό σημείωμα των διαπραγματευτών της ΕΕ λέει ότι “οι ΗΠΑ εξέφρασαν ότι θα έπρεπε να διαβουλευτούν με τη χημική τους βιομηχανία για να τοποθετηθούν” σε θέματα της πρόσβασης στην αγορά για μη-αγροτικά προϊόντα.

Όσον αφορά τις ομάδες συμφερόντων της βιομηχανίας στις ρυθμιστικές διαδικασίες, οι ΗΠΑ, επίσης, “επέμειναν” ότι η ΕΕ “απαιτείται” να εμπλέκει αμερικανούς εμπειρογνώμονες στην ανάπτυξη των ηλεκτροτεχνικών της προτύπων.