Ένας…ασυμβίβαστος πρίγκηπας

«Πρέζες υπάρχουνε πολλές. Δεν είναι μόνο η ηρωίνη. Αλλά η ηρωίνη σκοτώνει, αυτή είναι η μόνη διαφορά.»

Κάπως έτσι, ίσως ειρωνικά, ίσως και επειδή το περίμενε, μίλησε ο Παύλος Σιδηρόπουλος για την ηρωίνη. Για την ηρωίνη που στις 6 Δεκέμβρη του ’90 έκλεισε αιώνια τα μάτια του πρίγκηπα των Εξαρχείων.

Ο μικρός Παύλος με τη μητέρα του Τζένη Αλεξίου-Σιδηροπούλου.

Δισέγγονος του Ζορμπά και ανιψιός της Έλλης Αλεξίου. Σε αυτές τις δύο διαφορετικές του ρίζες έβλεπε την αιτία της συνύπαρξης σε αυτόν του ρόκερ και του σκεπτικιστή. Ο Παύλος Σιδηρόπουλος γεννιέται στις 27 Ιούλη του ’48 στην Αθήνα, αλλά ζει τα πρώτα έξι χρόνια του στη Θεσσαλονίκη, με τους γονείς και τους παππούδες του. Η γέννηση της αδερφής του, Σεμέλης (Μελίνας), έφερε και τη δεύτερη μετακόμιση της οικογένειας, και πάλι προς την πρωτεύουσα. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του Παύλου έπαιξαν τα κυριακάτικα μεσημέρια, όπου ερχόταν στο σπίτι τους η Έλλη Αλεξίου και ο δεύτερος σύζυγος της, Μάρκος Αυγέρης, και συζητούσαν σχεδόν αποκλειστικά περί τέχνης και πολιτικής.

Στα μαθητικά του χρόνια φέρεται να κάνει μια συμφωνία με το μυαλό του, καθώς αυτός το άφηνε ελεύθερο, και αυτό σε αντάλλαγμα του χάριζε καλές επιδόσεις, με αποτέλεσμα το (τιμημένο!) 1967 να περάσει χωρίς μεγάλη προσπάθεια στο Μαθηματικό της Θεσσαλονίκης. Εκεί θα γνωρίσει τρία χρόνια αργότερα τον Παντελή Δεληγιαννίδη, και μαζί θα γίνουν οι Δάμων και Φιντίας. Εκείνη την περίοδο η μουσική που πάντοτε υπήρχε στην καρδιά του τον οδηγεί στο να παρατήσει τις σπουδές του και να αφοσιωθεί σε αυτό που από πιτσιρικάς αγαπούσε.

«Κάθε μουσικό άκουσμα άγγιζε την ψυχή του μικρού Παυλάκη. Νανουριζόταν κάνοντας κούνια πάνω στο μικρό του αλογάκι που το κινούσε με απίστευτο ρυθμό πάνω στη μελωδία που σιγοτραγουδούσε μόνος του», διηγιόταν η μητέρα του.

Οι μουσικές σπουδές του περιορίστηκαν στον ένα χρόνο, που ο ίδιος έκρινε ότι ήταν αρκετός, για να μάθει τα… απαραίτητα. Ως δάσκαλο και μέντορά του πάντοτε θεωρούσε τον συνθέτη Στέφανο Βασιλειάδη, γιατί αυτός ήταν που τον μύησε στην ηλεκτροακουστική μουσική. Δεν έκανε τη στρατιωτική του θητεία, και ο λόγος σύμφωνα με τον ίδιο ήταν πως «την άνοιξη του 1976 με ενάμισι μήνα Τρίπολη, είκοσι μέρες 401 και τέσσερα ηλεκτροσόκ παίρνω τρελλόχαρτο».

Απο live εμφάνιση στο Sporting to 1978

Το 1972 οι Δάμων και Φιντίας γίνονται… Μπουρμπούλια, μετά τη γνωριμία τους με το Βασίλη Ντάλλα και την ενσωμάτωση του στο συγκρότημα. Με τα Μπουρμπούλια ξεκινά να χτίζεται και το όνομα του Σιδηρόπουλου, με την κυκλοφορία κατ’ αρχάς του Ντάμη του Ληστή που μετονομάστηκε σε Ντάμης ο Σκληρός λόγω φόβου για λογοκρισία. Εν συνεχεία μετά από αλλαγές στη σύνθεση τους, τα Μπουρμπούλια διαλύονται, στις αρχές του ’74, όταν ο Παύλος γνωρίζει και συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Γιάννη Μαρκόπουλο. Μένει μαζί του μέχρι και το ’76, όπου η κοινή τους πορεία ολοκληρώνεται με τις δυο συναυλίες στο Ηρώδειο, οι οποίες θα ηχογραφηθούν αλλά δεν θα κυκλοφορήσουν, μέχρι το 1990, σε ένα διπλό άλμπουμ.

Η συνέχεια ανήκει στο σύντομο, αλλά ιστορικότατο, πέρασμα του Παύλου από τους Σπυριδούλα, με τους οποίους έμεινε δυο χρόνια (’77-’79). Δυο χρόνια τα οποία αρκούσαν για να αρχίσει να γράφεται σιγά σιγά το όνομα του στην ιστορία της ελληνικής ροκ, με την κυκλοφορία του Φλου και μια σειρά εμφανίσεων τους στις οποίες παίζουν κομμάτια τόσο δικά τους όσο και διασκευές. Το «σπάσιμο» με τους Σπυριδούλα έρχεται λίγο μετά την κυκλοφορία του δίσκου, με τον Παύλο να δηλώνει πως ο λόγος ήταν ότι το συγκρότημα ήθελε να τηρήσει μια συγκεκριμένη «μαρξιστική» πολιτική στάση, πράγμα με το οποίο ήταν αντίθετος.

Οι αρχές του ’80 βρίσκουν τον πρίγκηπα και πάλι στην αναζήτηση μπάντας, αυτή τη φορά για μουσικούς νέους, οι οποίοι πρέπει να ‘χουν όρεξη να κάνουν κάτι, και όχι να ψάχνουν να βρουν χαμένες… παιδικές ευτυχίες, όπως είχε πει στον Τάσο Ψαλτάκη (Μουσικό Εξπρές, Δεκέμβριος 1980). Μετά από πολυάριθμες αλλαγές, οι Απροσάρμοστοι είναι έτοιμοι, και το Εν Λευκώ σύντομα κυκλοφορεί. Έρχεται το 1984, και μαζί του σύγκρουση του Παύλου με τους Απροσάρμοστους, για λόγους προσωπικούς, οι οποίοι όμως δεν αρκούν για την οριστική διάλυση του συγκροτήματος. Μερικούς μήνες και αρκετές ώρες στο στούντιο αργότερα, ο δίσκος Zorba the Freak κυκλοφορεί, με τον Δημήτρη Πουλικάκο στην παραγωγή και συμμετοχή των Γιάννη Γιοκαρίνη, David Lynch κ.α. Σ’ αυτό το άλμπουμ εμφανίζεται και το πρώτο αγγλόφωνο κομμάτι του Σιδηρόπουλου, το Clown.

Από ηχογραφημένο live στα Γιαννενα το ’85

Με τους Απροσάρμοστους ο Παύλος έδωσε πολλές συναυλίες, σε ιστορικά κλαμπ, κινηματογράφους, φεστιβάλ, διαμαρτυρίες, ακόμη και στη Biennale της Βαρκελώνης. Μια από αυτές τις συναυλίες, στο Rodeo, ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε ως Χωρίς Μακιγιάζ, το οποίο ήταν το τελευταίο άλμπουμ του Παύλου εν ζωή και το μοναδικό ζωντανά ηχογραφημένο.

Η πρώτη επαφή του Σιδηρόπουλου με την ηθοποιία ήρθε το ’77, όταν ο Μαρκόπουλος τον σύστησε στη Φακίνου, που εκείνη την εποχή θα ανέβαζε την παιδική παράσταση Στο Κουρδιστάν, και ο Παύλος έπαιξε τον Μπουλντόζα. Λίγο αργότερα ήρθε και ο ρόλος που θα «κολλήσει» πάνω του για τα καλά. Ο Ανδρέας Θωμόπουλος γράφει και σκηνοθετεί τον Ασυμβίβαστο, που δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον Παύλο. Μάλιστα, ο Θωμόπουλος είχε κατά νου τον Παύλο διότι, όπως είχε πει, ο Ασυμβίβαστος ταίριαζε στη ζωή του πρίγκηπα. Τελευταία επαφή του με την ηθοποιία, η σειρά της ΕΡΤ-1 Οικογένεια Ζαρντή, στην οποία υποδυόταν έναν «οπιομανή γαλλοθρεμμένο αστό».

Η… τρίτη φύση του Σιδηρόπουλου, ήταν αυτή του συγγραφέα. Όχι πως έγραψε κάποιο βιβλίο ή κάτι τέτοιο, αλλά από πολύ νωρίς έγραφε. Έγραφε συνεχώς, οπουδήποτε και σε οτιδήποτε, κάποια σκέψη ή κάποιο συναίσθημα. Την ίδια σχέση είχε και με το διάβασμα, κυρίως ποίηση και φιλοσοφία, με ακόμα και τη λεγόμενη ροκ υποκουλτούρα, με κύριο εκφραστή της το Lou Reed. Σε μια από τις τελευταίες συνεντεύξεις του, το Σεπτέμβρη του ’90, δήλωσε πως πλέον αισθανόταν περισσότερο ως στιχουργός παρά ως μουσικός.

Ανεκδοτη εκτελεση απο το αρχειο του Μ. Νταλουκα

Αρκετές γυναίκες πέρασαν από τη ζωή του, καθ’ όλη τη διάρκεια της, και ενώ πάντοτε ερωτευόταν με πάθος και δινόταν ολοκληρωτικά. Για τον Παύλο η γυναίκα είναι το πλάσμα που μπορούμε να αγαπάμε και να μισούμε στο έπακρο την ίδια στιγμή, με τον ίδιο τρόπο που έχουμε μέσα μας και το σατανά και το θεό. Η ιδιαίτερη αυτή σχέση του με το αντίθετο φύλο ίσως βρίσκει πάτημα στη μεγάλη αγάπη και αδυναμία που έτρεφε για τη μητέρα του. Μάλιστα, αρκετοί έχουν πει πως αν δεν έφευγε εκείνη πρώτη, ίσως να μην έφευγε ούτε αυτός.

Ο θάνατος της μητέρας του την άνοιξη του 1990 τον καταβάλλει και τον οδηγεί σε μια καθοδική πορεία με παρέα την ηρωίνη. Από το 1979, όταν και ξεκίνησε η σχέση του με την ουσία, υπήρχαν στιγμές που τον «έπαιρνε από κάτω», μα υπήρχαν και στιγμές που ήταν καθαρός, δημιουργικός και έβαζε νέους στόχους. Αυτές οι… αναταράξεις αποτυπώνονται ξεκάθαρα στα τραγούδια και τις συνεντεύξεις του. Στις 18 Αυγούστου 1990, ένα σοβαρό πρόβλημα με το χέρι του έρχεται να προστεθεί στα θέματα που τον ταλαιπωρούσαν. Οι τελευταίοι μήνες του περνούσαν με τον ίδιο μάλλον να μην προλαβαίνει να τους παρακολουθήσει, παρόλο που εκείνον τον καιρό με τους Απροσάρμοστους ετοίμαζαν το νέο τους δίσκο Άντε Και Καλή Τύχη Μάγκες, τον πρώτο που κυκλοφόρησε μετά το θάνατό του.

Στις 5 Δεκέμβρη οι Απροσάρμοστοι είχαν ηχογράφηση. Ο Παύλος έφτασε αρκετά καθυστερημένος στο στούντιο, και σε αλλόφρονα κατάσταση τσακώθηκε μαζί τους. Το ίδιο βράδυ, προσπαθούσε απεγνωσμένα να επικοινωνήσει με το φίλο του Πάνο Ηλιόπουλο, καλώντας τον δεκαπέντε φορές. Η 6η Δεκέμβρη τον βρίσκει να πέφτει σε κώμα στο σπίτι μιας φίλης του στο Νέο Κόσμο, και λίγο αργότερα αφήνει την τελευταία του πνοή στο ασθενοφόρο για τον Ευαγγελισμό.

Η δημιουργία, η ακμή και η πτώση του Παύλου αρκούν για να συντεθεί μια ιστορία που αρμόζει σε πρίγκηπες… ασυμβίβαστους, όπως ήταν αυτός, ο πρίγκηπας του ελληνικού ροκ, που μένει πάντοτε ζωντανός μέσα από τα τραγούδια του.

 *Φωτογραφίες είναι από το pavlos-sidiropoulos.gr