Στο σχεδόν άδειο καλάθι του Florian Dou στο εκπτωτικό κατάστημα τροφίμων, υπήρχε μόνο ένα πακέτο λουκάνικα των 6 δολαρίων και όχι πολλά άλλα. Ήταν τέλος της προηγούμενης εβδομάδας και τέλος του προηγούμενου μήνα. Σε αυτό το σημείο, «ο μισθός μου και ο μισθός της γυναίκας μου έχουν τελειώσει εδώ και δέκα μέρες,» λέει με λύπη.
Ο τρόπος επιβίωσης αυτές τις μέρες, από τη στιγμή που τα χρήματα τελειώνουν έως τη στιγμή που έρχεται η πληρωμή του ως αποθηκάριος έχει γίνει μηνιαία πρόκληση. Η ίδια πραγματικότητα ισχύει για πολλούς ακόμα στο Guéret, μια ζοφερή επαρχιακή πόλη στην νοτιο-κεντρική Γαλλία και αυτό θυμώνει τον κύριο Dou.
Έτσι, χρησιμοποίησε ό,τι λεφτά του είχαν μείνει και οδήγησε 250 μίλια για να πάρει μέρος στις πύρινες διαδηλώσεις του Σαββάτου στο Παρίσι, στις οποίες η αστυνομία επιτέθηκε με δακρυγόνα, κανόνια νερού και λαστιχένιες σφαίρες.
«Γνωρίζαμε ότι τους έστειλαν να μας ξεφορτωθούν,» είπε την επόμενη μέρα, «και πιστέψτε με, δεν ήταν στον ρόλο του κ. Καλό Παιδί.» Αλλά ορκίζεται ότι οι διαδηλωτές δεν πάνε πουθενά.
Οι διαδηλώσεις των «Κίτρινων Γιλέκων» στις οποίες συμμετέχει, παρουσιάζουν ένα εξαιρετικό ξέσπασμα οργής και θλίψης από καθημερινούς εργαζομένους, ενάντια στις εντεινόμενες ανισότητες που διαβρώνουν τις ζωές τους. Η αναταραχή ξεκίνησε σε απάντηση της αύξησης των φόρων για τα καύσιμα και αυξήθηκε σε ένταση τις τελευταίες τρεις εβδομάδες , με αποκορύφωμα το Σάββατο.
Με μικρή οργάνωση και βασιζόμενοι κυρίως στα social media, κινήθηκαν αυθόρμητα από τις φτωχές επαρχιακές περιοχές της Γαλλίας τον τελευταίο μήνα στις όχθες του Σικουάνα, όπου είναι πλέον αδύνατο να τους αγνοήσουν.
Το Σάββατο, ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν έκανε περιοδεία στα γεμάτα γκράφιτι μνημεία της πρωτεύουσας και την καταστροφή σε όλη της έκταση των πλουσιότερων εμπορικών δρόμων της Ευρώπης. Σε όλη τη Γαλλία, οι διαδηλώσεις έχουν αφήσει τρεις νεκρούς και πάνω από 260 τραυματίες, με περισσότερες από 400 συλλήψεις. Ο κ. Μακρόν συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο αντιμετώπισης κρίσης, προκειμένου να αποφασίσει αν θα επιβάλει κράτος έκτακτης ανάγκης.
Ο κ. Μακρόν ισχυρίστηκε προηγουμένως ότι, σε αντιδιαστολή με τις προηγούμενες κυβερνήσεις της Γαλλίας, δεν θα υπαναχωρήσει εν όψει της λαϊκής αντίστασης σε μεταρρυθμίσεις όπως τη χαλάρωση των εργατικών νόμων. Είναι μια σκληρότερη γραμμή από αυτή που κράτησαν πολλές άλλες δυτικές Ευρωπαϊκές χώρες.
Οι διαδηλωτές των χλευάζουν ως ένα πρόεδρο των πλουσίων και λένε ότι προσπαθεί να ισοσκελίσει τους προϋπολογισμούς του στις πλάτες τους ενώ κλείνει τα αυτιά του στις ανησυχίες τους.
Όμως, αν ήταν τα σπασμένα τζάμια και τα καμένα αυτοκίνητα κατά μήκος της Rue de Rivoli ή της Λεωφόρου Haussmann στο Παρίσι που τελικά τράβηξαν την προσοχή του κ. Μακρόν, το κίνημα – που πήρε το όνομά του από τα γιλέκα τροχονόμου που φορούν οι διαμαρτυρόμενοι – ξεπήδησε στην πραγματικότητα από τις «σιωπηλές» πόλεις όπως το Guéret, ένα διοικητικό κέντρο 13,000 ανθρώπων, χαμένο σε μικρές κοιλάδες στην κεντρική Γαλλία.
Μακριά από οποιαδήποτε μεγάλη πόλη, είναι μια από τα πιο φτωχά διαμερίσματα της Γαλλίας, όπου το δημόσιο νοσοκομείο είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης. Η καφετέρια της κεντρικής πλατείας είναι άδεια από τα μέσα του απογεύματος. Τα κουφάρια των αυτοκινήτων πεταμένα στο ετοιμόρροπο πάρκινγκ του σταθμού του τραίνου, εγκαταλελειμμένα από πολίτες, πολύ φτωχούς για να τα συντηρήσουν.
Σε τέτοιες περιοχές, ένας σιωπηλός φόβος στοιχειώνει κάθε νοικοκυριό: Τι συμβαίνει όταν τα λεφτά τελειώνουν στις 20 του μήνα; Τι θα βάλω στο ψυγείο αν δεν έχει μείνει τίποτα στον λογαριασμό και έχοντας να πληρώσω το λογαριασμό του ηλεκτρικού; Τι γεύμα πρέπει να παραλείψω σήμερα; Πως θα πω στη γυναίκα μου ξανά ότι δεν θα βγούμε το Σαββατοκύριακο;
Οι ιστορίες των γειτόνων του κ. Dou, που συμμετέχουν επίσης στις διαδηλώσεις μοιάζουν πολύ η μία με την δική του. Στην κατάψυξη της Laetitia Depourtoux υπήρχε αρκετό κατεψυγμένο κρέας, ένα δώρο από τον αγρότη πατέρα της δυο φορές τον χρόνο και η μερίδα κρέατος για την εξαμελή οικογένεια.
Αυτές τις κρύες νύχτες, ο φούρνος του Joel Decoux καίει ξύλα που έκοψε μόνος του, αφού δεν μπορούσε να πληρώνει το κόστος των καυσίμων.
Δεν είναι η βαθιά φτώχεια, αλλά η πανταχού παρούσα αγωνία στις μικρές πόλεις και τα χωριά που την κάνει γνωστή ως την «άλλη Γαλλία», μακριά από τις φωτεινές παριζιάνικες λεωφόρους όπου εκτυλίσσονται εξεγερσιακές σκηνές αυτό το σαββατοκύριακο.
«Ζούμε με άγχος», είναι ο Fabrice Girardin, 46 ετών, που παλιά έβαζε μοκέτες και τώρα προσέχει κατοικίδια για να τα βγάλει πέρα. «Κάθε μήνα, στο τέλος του μήνα λέμε ‘Θα έχουμε να φάμε;’».
Από το τοξικό πορτρέτο της επαρχίας του Guéret στα μυθιστορήματα ενός διάσημου τέκνου της πόλης, του αντισημίτη συγγραφέα του 20ου αιώνα Marcel Jouhandeau, η πόλη είχε την κακή φήμη της επιτομή της επαρχιώτικης οπισθοδρόμησης.
Οι διαδηλωτές των Κίτρινων Γιλέκων, οι απόγονοι εκείνων που ενέπνευσαν του χαρακτήρες του Jouhandeau, βρίσκονται τώρα στα μπλόκα στην είσοδο της πόλης – οδηγοί φορτηγών και σχολικών λεωφορείων, νοσοκόμες και νοσοκόμοι, άνεργοι ηλεκτρολόγοι, νοικοκυρές, αποθηκάριοι, μερικής απασχόλησης δημόσιοι υπάλληλοι και εργάτες κατασκευών στην στήριξη της αναπηρίας.
Ο κ. Dou – που λέει ότι ο 9χρονος γιος του δεν έχει πάει ποτέ διακοπές και ο μισθός των 1300€ το μήνα, «εξαφανίζεται αμέσως σε λογαριασμούς», μετά από υψηλούς φόρους και ακριβά αγαθά όπως ο ηλεκτρισμός μένουν πολύ λίγα – είναι ανάμεσα σε αυτούς.
Για να διαμαρτυρηθούν, αυτός και οι άλλοι διαδηλωτές περιμένουν τη νύχτα στη μέση των παρακαμπτήριων οδών, στη βροχή, το κρύο και τη λάσπη κάτω από πρόχειρα καταλύματα και τέντες από μουσαμά στο σκοτάδι του ξημερώματος. «Το Élysée του λαού» δυσφημεί το Élysée του Μακρόν, την έδρα της προεδρίας. «Ο Μακρόν είναι με τα αφεντικά, ο Μακρόν είναι ενάντια στον λαό», ένας τραγουδιστής σε ένα ρέγγε ρυθμό δίνει τον τόνο από το ραδιόφωνο.
O κ. Dou είπε ότι μπήκε στο κίνημα από την αρχή και ήταν σταθερά παρών για αρκετές μέρες αυτή την εβδομάδα στους κυκλοφοριακούς κόμβους στο Guéret. Ήταν εκεί από τις 11 το βράδυ την βροχερή Πέμπτη, μετά από πολλές ώρες εκείνο το πρωί και την επόμενη μέρα επίσης.
«Δεν χρειαζόμαστε καν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλέον», είπε.
Το κίνητρό του, είπε, ήταν να «επαναφέρουμε τις προτεραιότητες της πόλης. Τις αξίες της Ελευθερίας, Ισότητας και Αδελφότητας.» Ο φόρος καυσίμων ήταν η σπίθα που άναψε τη φλόγα.
Τώρα, πιστεύει ότι οι διαδηλωτές με τα Κίτρινα Γιλέκα έχουν στριμώξει την κυβέρνηση.
«Δεν ξέρουν τι να κάνουν. Είναι πραγματικά σε πανικό.»
Σχεδόν κάθε αυτοκίνητο που περνάει κορνάρει με συμπάθεια. Αλλά οι διαδηλωτές γνωρίζουν ότι οι κραυγές τους χάνονται σε μεγάλη απόσταση από την πραγματική εξουσία που βρίσκεται στο Παρίσι και αυτό τους ώθησε να μετακινήσουν τις διαδηλώσεις τους εκεί.
Την Παρασκευή, ο κ. Dou ετοιμαζόταν να μοιραστεί μαζί με άλλους της διαδρομή μέχρι το Παρίσι: συναντώντας τους συντρόφους του στον κυκλοφοριακό κύκλο και αγοράζοντας προμήθειες της τελευταίας στιγμής – συμπεριλαμβανομένου του διαλύματος για την προστασία των ματιών του από τα δακρυγόνα.
Ο Yoann Decoux, ένας άνεργος ηλεκτρολόγος στη δεκαετία των 30 που εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος των Κίτρινων Γιλέκων του Guéret, είχε συλληφθεί μια εβδομάδα πριν.
«Δεν είχα συμμετάσχει ξανά σε πολιτικές διαμαρτυρίες», είπε. «αλλά είπαμε φτάνει πια».
«Δεν ξέρουν καν πως τα βγάζουμε πέρα με τους μικροσκοπικούς μισθούς μας», είπε. «Αλλά είμαστε άνθρωποι, για όνομα του Θεού». Τα βγάζει πέρα με λαχανικά, τα οποία βρίσκει από τον αγρότη πατέρα του.
Κανένας από τους διαδηλωτές του Guéret δεν εξέφρασε υποστήριξη σε κάποιον πολιτικό: Οι περισσότεροι είπαν ότι η πολιτική τους αηδίαζε.
«Όλοι είναι ίδιοι», είπε ο κ. Dou.
Όταν ο δήμαρχος του Guéret, Michel Vergnier, βετεράνος σοσιαλιστής με δεκαετίες συνδέσεων στο Παρίσι, πήγε να δει τους διαδηλωτές, δεν τον καλωσόρισαν.
«Υπάρχει μια απόρριψη των πολιτικών», δήλωσε ο κ. Vergnier. «Είναι έξω από όλες τις πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις».
“Αυτή τη στιγμή, είμαι στο μηδέν”, είπε ο κ. Girardin. Η σύζυγός του είχε κάνει τα ψώνια με 40 ευρώ την προηγούμενη μέρα, μια Τετάρτη. Τώρα δεν υπήρχε τίποτα για να αγοράσει μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Αυτός είναι ο λόγος που τα σχέδια του Macron για αύξηση της τιμής της βενζίνης, μια μέτρια αύξηση από ότι φαίνεται, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για πολλούς, η σπίθα που άναψε το φυτίλι της οργής που υπήρχε για χρόνια.
Δεν υπήρχε καύσιμο στο αυτοκίνητό του, είπε ο κ. Girardin, που παραιτήθηκε από τη δουλειά που είχε με 1200€ το μήνα για να δουλέψει ως ελεύθερος επαγγελματίας. Αλλά δεν έχει καλύτερο εισόδημα τώρα.
«Όταν πληρώσουμε όλους μας τους λογαριασμούς, δεν έχουν μείνει καθόλου λεφτά».
Το αποψινό γεύμα: νουντλς, ίσως με λίγο μοσχαρίσιο κιμά. «Θα ήθελα να μπορούσα να πηγαίνω με την γυναίκα μου στο εστιατόριο που και που, αλλά δεν μπορώ, είπε ο κ. Girardin. Υπο το βάρος του οικονομικού άγχους, έχει πέσει σε κατάθλιψη. «Έχει κλειστεί εντελώς στον εαυτό της», λέει.
Το επόμενο πρωί, η κ. Depourtoux, νοσοκόμα νυχτερινής βάρδιας στο νοσοκομείο, έφτασε στις 6:30 με το σύζυγό της Olivier, οπτικό, για να δει τις τρεις κόρες τους στο σχολείο μες στο σκοτάδι. Το μικρό τους σπίτι σε μια διασταύρωση στην άκρη της πόλης ήταν ευχάριστο αλλά όχι ευρύχωρο.
Του γκρίνιαξε ευγενικά επειδή ποτέ δεν έχει καύσιμο στο αυτοκίνητο. Με τέσσερα παιδιά και τόσους λογαριασμούς, τα χρήματά τους -1800 ευρώ το μήνα για εκείνη και 1500 ευρώ το μήνα για αυτόν – χάνονται πολύ γρήγορα.
Η τράπεζα αρνείται να τους δανείσει περισσότερα χρήματα. Οι δυο τους συμμετέχουν στα «Κίτρινα Γιλέκα» και πήγαν στο Παρίσι το περασμένο Σαββατοκύριακο για να διαμαρτυρηθούν. «Όσο συνεχίζει είμαστε σε αυτό», είπαν.
«Ζούμε, αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Δεν μπορούμε να πάμε σε ένα εστιατόριο. Όλες οι μικρές απολάυσεις της ζωής χάνονται», είπε ο κ. Depourtoux. Οι γονείς του, αφού δούλευαν μια ολόκληρη ζωή, πήραν μια μειωμένη σύνταξη: ο πατέρας του σε κέντρο φροντίδας και η μητέρα του αναγκάζεται να δέχεται γεύματα φιλανθρωπίας.
Γεμίζει την κατάψυξη με κατεψυγμένα τρόφιμα σε έκπτωση από το εκπτωτικό κατάστημα του Lidl. Περιμένουν να πληρωθούν για να γεμίζουν το αυτοκίνητο και να κάνουν ψώνια.
«Απλώς δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα ως το τέλος του μήνα», είναι η Elodie Marton, μια μητέρα τεσσάρων παιδιών που συμμετείχε στις διαδηλώσεις έξω από την πόλη. «Μου έχουν μείνει 10€», λέει, καθώς δεκάδες άλλοι προσπαθούν να ζεσταθούν γύρω από ένα μεταλικό βαρέλι με φωτιά.
«Ευτυχώς έχουμε μερικά ζώα στο σπίτι» – κότες, πάπιες – «και τα κρατάμε για το τέλος του μήνα», είπε. «Ακούγεται βίαιο, αλλά η προτεραιότητά μου είναι τα παιδιά». «Έχουμε εξοργιστεί!» φωνάζει ο σύζυγός της Thomas Schwint, ένας οικοδόμος με προσωρινό συμβόλαιο 1200€.
Για έναν άντρα και μια γυναίκα οι διαδηλωτές εκφράζουν την οργή απέναντι στην κυβέρνηση.
«Η απάντησή τους δηλητηριάζει την κατάσταση ακόμα περισσότερο», λέει ο κ. Depourtoux. «Οι πολίτες ζητούν χαμηλότερους φόρους και αυτοί λένε ‘Οικολογία’», λέει αναφερόμενος στον λόγο του Μακρόν την προηγούμενη εβδομάδα, όπου μίλησε για τα σχέδια της Γαλλίας στη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην ανανεώσιμη ενέργεια.
Στον κυκλικό κόμβο, ο Laurent Aufrere, οδηγός φορτηγού, αποφάσισε ποια από τα γεύματα εκείνης της ημέρας πρέπει να παραλείψει.
«Αν σταματήσω να οδηγώ, θα πεθάνω. Αυτό δεν είναι τίποτα », είπε ο κ. Aufrere. «Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι μια εξέγερση των πολιτών».
Μετάφραση-Απόδοση: Μαρινίκη Κολιαράκη
Πηγή: www.nytimes.com
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.