Η Μαριάννα Κάλμπαρη είναι η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν και φέτος συμμετέχει στο Φεστιβάλ Αθηνών σκηνοθετώντας ένα έργο του Ανδρέα Φλουράκη γραμμένο το 2012, με τίτλο “Θέλω μια χώρα”. Μίλησε στο 3pointmagazine.gr για την επιλογή αυτής της παράστασης, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η νέα γενιά αλλά και τα όνειρα και την ελπίδα.
Το έργο του Ανδρέα Φλουράκη έχει μία ιδιαίτερη δομή, δεν έχει χαρακτήρες και πρωταγωνιστές ενώ παράλληλα καταπιάνεται με την κατάσταση στα χρόνια της κρίσης αλλά και με ένα διαχρονικότερο ερώτημα. Αυτό του ποια χώρα θέλουμε να έχουμε.
“Πρόκειται για ένα έργο που μιλάει για αυτό ακριβώς που ζούμε σήμερα αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο. Δε χρησιμοποιεί την κλασική δραματουργία. Χτίζεται πάνω σε μια σειρά από φράσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι πολύ κλισέ, φράσεις που έχουμε ακούσει, έχουμε πει, θα θέλαμε ή δε θα θέλαμε να πούμε σχετικά με την κρίση που βιώνουμε.”
Μέσα από αυτό το κείμενο μόνος πρωταγωνιστής αναδεικνύεται το πλήθος. Ένα πλήθος που επαναλαμβάνει ένα αίτημα: “Θέλω μια χώρα”.
“Επέλεξα αυτό το κείμενο γιατί δίνει μεγάλη ελευθερία σε όποιον καταπιαστεί με αυτό να το κάνει όπως ονειρεύεται και γιατί μου δίνει την ευκαιρία να ασχοληθώ με κάτι που ήθελα καιρό. Το πώς δηλαδή μπορεί να συμπεριφέρεται σκηνικά ένα πλήθος ανθρώπων. Ήθελα να δω τι μπορεί να είναι αυτό που ενώνει το πλήθος, πώς κινείται, πώς εκφράζεται και ποιες φωνές ακούγονται περισσότερο.”
Για την παράσταση έχουν επιλεγεί 50 νέοι, μαθητές και απόφοιτοι του Θεάτρου Τέχνης και η Ρένη Πιττακή σε έναν ξεχωριστό ρόλο.
“Τα νιάτα είναι σημαντικά σε αυτή την παράσταση. Το έργο είναι γραμμένο για να δώσει φωνή στη νέα γενιά που δεν έχει τη δυνατότητα να μιλήσει πολύ. Μιλάμε συνήθως για τις συντάξεις, τα κεκτημένα της μεσαίας τάξης που θα χαθούν, τους δημοσίους υπαλλήλους και τελευταίοι αναφέρονται οι νέοι. Οι νέοι έχουν να αντιμετωπίσουν τεράστια ανεργία αλλά κυρίως απόλυτη έλλειψη ευκαιριών. Είναι τρομακτικό το πόσο κλειστός είναι ο δρόμος για τη νέα γενιά. Γι’ αυτό και θα ήθελα αυτή την παράσταση να τη δουν όλοι αλλά κυρίως οι πολιτικοί. Είναι πολύ μεγάλη η δυναμική 50 νέων ανθρώπων πάνω στη σκηνή. Και σε όποια γενιά και να ανήκει κανείς καταλαβαίνει τι διακυβεύεται και πόσο σημαντικό είναι αυτή η νέα γενιά να βρει τρόπο να βγει από αυτό το κλειστό δωμάτιο.”
Το πλήθος στην παράσταση φαίνεται να θέλει να αλλάξει, να δράσει, να προχωρήσει αλλά πάντα κάτι το σταματά.
“Σημαντικό κομμάτι αυτού του στοιχείου είναι η εκπαίδευση. Δεν έχουμε μάθει όταν νιώθουμε την ανάγκη να διεκδικήσουμε κάτι να το κάνουμε συλλογικά. Ο καθένας κάνει τη μικρή του αντιδρασούλα και αυτό δεν έχει νόημα. Δεν υπάρχει κοινωνική συνείδηση, η ελληνική κοινωνία δεν είναι εκπαιδευμένη σ’ αυτό, έχει πολύ κλειστούς πυρήνες όπως η ελληνική οικογένεια και δεν σου μαθαίνει τη συλλογικότητα. Ένα δεύτερο πολύ σημαντικό στοιχείο είναι ο φόβος. Ο φόβος υπάρχει πάντα και αυτό είναι λογικό. Όταν όμως καλλιεργείται από παντού είναι ένα συναίσθημα το οποίο σε παραλύει. Και ένα τρίτο στοιχείο και μεγάλο λάθος είναι η αίσθηση όλων ότι αυτό που συμβαίνει είναι κάτι περαστικό, ότι κάποια στιγμή όλα θα γίνουν όπως ήταν ενώ δεν θα γίνουν. Όταν έρθει αυτή η παραδοχή θα προχωρήσουμε και τότε θα υπάρξει ελπίδα σε μια νέα βάση. Θα φέρουμε κάτι άλλο που δεν ξέρουμε τι είναι αλλά θα είναι κάτι νέο.”
Το χειρότερο σε μία κατάσταση σαν αυτή που ζούμε στην Ελλάδα σήμερα μπορεί να μην είναι η έλλειψη χρημάτων, σταθερότητας ή ασφάλειας.
“Το χειρότερο είναι η έλλειψη της ελπίδας. Σε έναν πόλεμο για παράδειγμα, παλεύεις για να μη πεθάνεις και έτσι κάνεις μεγάλα πράγματα. Σε μια κατάσταση σαν αυτή που ζούμε τώρα παλεύεις για να επιβιώσεις. Και αυτό σε κάνει μικρό, προσπαθείς να μην ακούγεται η φωνούλα σου για να τα βγάλεις πέρα.”
Μέσα σε αυτό το σκηνικό φαίνεται τελικά πως το μεγαλύτερο στοίχημα για όλους είναι έλλειψη ελπίδας.
“Φοβάμαι την έλλειψη ελπίδας. Αυτό τσακίζει το ηθικό των ανθρώπων και κυρίως των νέων. Και ό,τι καινούργιο έρθει θα έρθει από τους νέους. Οι μεγαλύτεροι μπορούν να το βοηθήσουν, να το στηρίξουν αλλά δεν μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Και μία χαμένη γενιά, που δεν ελπίζει, τίθεται στο περιθώριο.”
“Το θέατρο και η τέχνη είναι η ανάσα και η ελπίδα που μας χρειάζεται. Αυτό το βλέπω στους ανθρώπους που έχουν επαφή με την τέχνη. Αντιμετωπίζουν την κατάσταση με διαφορετικό τρόπο από τους υπόλοιπους. Γιατί η τέχνη σου θυμίζει ποια είναι τα σημαντικά πράγματα στη ζωή, σου θυμίζει ότι δεν είσαι μόνος σου, σου θυμίζει τι έχει αξία. Στο θέατρο μοιράζεσαι ταυτόχρονα μία εμπειρία ίδια για κοινό και θεατές και ταυτόχρονα μοναδική κάθε βράδυ. Το θέατρο σε κάνει να πιστεύεις ότι τα πάντα μπορούν να συμβούν.”
Σε αυτή τη δύσκολη οικονομική και κοινωνική συνθήκη η Μαριάννα Κάλμπαρη βρέθηκε να αναλαμβάνει την καλλιτεχνική διεύθυνση ενός ιστορικού θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης που δημιούργησε ο Κάρολος Κουν.
“Ονειρεύομαι το Θέατρο Τέχνης να είναι ανοιχτό και ελεύθερο, να μην σκέφτεται τι πουλάει και να μην ανησυχεί για το αν θα τα βγάλει πέρα οικονομικά. Θα ήθελα όσο περνάει ο καιρός να γίνει συνείδηση στο κοινό αλλά και στους καλλιτέχνες ότι είναι ένα σπίτι στο οποίο μπορούν να νιώθουν καλά. Οι θεατές να ξέρουν ότι αυτό που θα δουν θα τους προσφέρει κάτι και οι καλλιτέχνες ότι είναι ένας χώρος που μπορούν να δημιουργήσουν.”
Τελικά υπάρχει η ιδανική χώρα;
“Πιστεύω σε μια χώρα που οι άνθρωποι της τη σέβονται και την αγαπούν όπως το σπίτι τους. Και όπου ανάμεσα τους υπάρχει ομόνοια και συλλογικότητα. Εμείς είμαστε η χώρα.”
*Η παράσταση “Θέλω μια χώρα” θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Αθηνών στις 30 και 31 Ιουλίου. Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ.
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.