Γεννημένος στην Αλγερία σε μια φτωχή οικογένεια το 1913, ο Καμύ έχασε τον πατέρα του στη Μάχη της Μάρνης το 1916. Τον μεγάλωσε η μητέρα του, που δούλευε ως οικιακή βοηθός και ήταν αναλφάβητη. Κερδίζοντας μια υποτροφία, ο Καμύ ξεκίνησε την καριέρα του ως δημοσιογράφος. Ως νέος, του άρεσε το ποδόσφαιρο, ενώ ήταν και μέλος μιας θεατρικής ομάδας.
Από την εποχή που ήταν τερματοφύλακας, ο Αλμπέρ Καμύ είχε πάντα ομαδικό πνεύμα. Είχε μια γενναιόδωρη, αν όχι ευαίσθητη φύση και πάντα επεδίωκε την μέγιστη δυνατή ενότητα, αναζητώντας να αποφύγει ή να προσπεράσει την εχθρότητα. Πολλοί διανοούμενοι που έγραψαν για τον Καμύ απέκρυψαν την στήριξή του στον αναρχισμό. Ήταν πάντοτε εκεί στις πιο δύσκολες στιγμές να στηρίζει το αναρχικό κίνημα, ακόμη κι αν ένιωθε ότι δεν μπορούσε να δεσμεύσει τον εαυτό του στο κίνημα.
Ο ίδιος ο Καμύ ποτέ δεν κράτησε μυστικό την κλίση του προς τον αναρχισμό. Οι αναρχικές ιδέες εμφανίζονται στα θεατρικά του έργα και στα μυθιστορήματά του, όπως για παράδειγμα, στην Πανούκλα, Κατάσταση Ποιλιορκίας ή οι Δίκαιοι. Είχε γνωρίσει τον αναρχικό Gaston Leval που είχε γράψει για την ισπανική επανάσταση από το 1945. Ο Καμύ πρώτα εξέφρασε τον θαυμασμό του για τους επαναστάτες συνδικαλιστές και αναρχικούς, αντιρρησίες συνείδησης και κάθε τύπου επαναστάτες ήδη από το 1938, όταν και εργαζόταν ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα “Αλγερινή δημοκρατία”, σύμφωνα με τον φίλο του Pascal Pia.
Ο αναρχικός Andre Prudhommeaux τον γνώρισε πρωτα σε μια συνάντηση το 1948 του Κύκλου Αναρχικών Φοιτητών-“Cercle des Etudiants Anarchistes” ως έναν συμπαθούντα της αναρχικής σκέψης.
Ο Καμύ υποστήριξε επίσης Groupes de Liaison Internationale, στις οποίες επεδίωξε να δώσει βοήθεια στους πολέμιους του φασισμού και του σταλινισμού και αρνούνταν να πάρει το μέρος του αμερικανικού καπιταλισμού. Αυτές οι ομάδες ιδρύθηκαν το 1947-8 και είχαν σκοπό να παρέχουν υλική βοήθεια στα θύματα των αυταρχικών καθεστώτων όσο και να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Στους υποστηρικτές που περιλαμβανόταν ο Ρώσος αναρχικός Nicolas Lazarevitch, που εξορίστηκε στη Γαλλία όσο και άλλοι υποστηρικτές της επαναστατικής συνδικαλιστικής εφημερίδας Η προλεταριακή επανάσταση. Ο Καμύ παρέμεινε φίλος και οικονομικός υποστηρικτής της εφημερίδας μέχρι και τον θάνατό του.
Το βιβλίο του Καμύ «Ο Επαναστατημένος άνθρωπος» εκδόθηκε το 1951, σηματοδότησε το ρήγμα μεταξύ του ίδιου και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Συνάντησε την εχθρότητα αυτών που ήταν μέλη του κομμουνιστικού κόμματος. Το μήνυμά του το αντιλήφθηκαν οι αναρχικοί και οι επαναστατικοί συνδικαλιστές στην Γαλλία και την Ισπανία, ωστόσο γι’ αυτό αναφέρει ανοικτά τον επαναστατικό συνδικαλισμό και αναρχισμό και κάνει ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ αυταρχικού και ελευθεριακού σοσιαλισμού. Το κύριο ζήτημα είναι πώς θα υπάρξει επανάσταση χωρίς τη χρήση τρόμου και την εφαρμογή των “καισαρικών” μεθόδων. Έτσι, ο Καμύ ασχολείται με τους Μπακούνιν και Νετσάγιεφ μεταξύ άλλων. “Η Κομμούνα ενάντια στο κράτος, concrete κοινωνία ενάντια στην απόλυτη κοινωνία, ελευθερία ενάντια ορθολογιστική τυραννία, αλτρουιστικός ατομικισμός τελικά ενάντια στην αποικιοκρατία των μαζών…”
Καταλήγει με μια έκκληση για αναγέννηση του αναρχισμού. Η αυταρχική σκέψη, χάρη στους τρεις πολέμους και την φυσική καταστροφή της ελίτ των επαναστατών, έχει αναδύσει αυτή την ελευθεριακή παράδοση. Αλλά ήταν μία φτωχή ήττα και και μια προσωρινή μάλιστα και ο αγώνας συνεχίζεται ακόμη.
Ο Gaston Leval απάντησε με μια σειρά από άρθρα στο βιβλίο. Ο τόνος του ήταν φιλικός και απέφυγε την σκληρή πολεμική, αλλά κάλεσε τον Καμύ να απολογηθεί γι’ αυτό που θεώρησε ως καρικατούρα του Μπακούνιν. Ο Καμύ απάντησε μέσα από τις σελίδες της Le Libertaire της εφημερίδας της Αναρχικής Ομοσπονδίας (η κυκλοφορία της εφημερίδας έφτανε τα 100.000 φύλλα την εβδομάδα εκείνη την περίοδο). Διαμαρτυρήθηκε ότι το είχε κάνει με καλή πρόθεση και θα προχωρούσε σε διόρθωση στις επόμενες εκδόσεις σε κάποια από τα εδάφια για τα οποία δέχθηκε κριτική από τον Leval.
Ο γενικός γραμματέας της Αναρχικής Ομοσπονδίας Georges Fontenis επίσης έκανε κριτική στο βιβλίο του Καμύ στην Le Libertaire. Στην ερώτηση “Είναι η εξέγερση του Kαμύ ίδια με τη δική μας;” ο Fontenis απάντησε ότι ήταν. Ωστόσο, τον ψέγει επειδή δεν έδωσε χώρο στις επαναστάσεις στην Ουκρανία και την Ισπανία και επειδή εμφάνισε τον Μπακούνιν ως ένα σκληρή μηδενιστή και δεν έδωσε εύσημα στις συγκεκριμένες αναρχικές του ιδέες. Κατέληξε με το να παραδεχτεί ότι ο βιβλίο περιέχει μερικές αξιοθαύμαστες σελίδες. Η κριτική του Jean Vita την επόμενη εβδομάδα στην Le Libertaire ήταν πιο ζεστή και περισσότερο θετική.
Αυτές οι μετρημένες κριτικές από τους αναρχικούς έρχονται σε αντίθεση με εκείνες των φίλα προσκείμενων στο κομμουνιστικό κόμμα, όπως ο Σαρτρ και η ομάδα γύρω από το περιοδικό Μοντέρνοι Καιροί. Αυτό σηματοδότησε την αρχή του ρήγματος του Καμύ με τον άλλο μεγάλο υπερασπιστή του υπαρξισμού. Οι κριτικές από αυτή την ομάδα ήταν σκληρές, ιδιαίτερα αυτή του Francis Jeanson. Ο Καμύ απάντησε ότι η κριτική του Jeanson ήταν ορθόδοξη μαρξιστική και είχε προσπεράσει όλες τις αναφορές στον αναρχισμό και τον συνδικαλισμό. “Η Πρώτη Διεθνής, το κίνημα του Μπακούνιν, η ζωή ανάμεσα στις μάζες της ισπανικής και γαλλικής CNT, αγνοήθηκαν”, έγραψε ο Καμύ. Ο Καμύ “εκδιώχθηκε” από τον Jeanson από τις τάξεις των υπαρξιστών. Αυτές οι μέθοδοι αποθάρρυναν τον Καμύ, ενώ δέχθηκε επίσης αυστηρή κριτική και από τους Σουρρεαλιστές για τις καλλιτεχνικές του αντιλήψεις μέσα στο βιβλίο. Φαίνεται ότι το αναρχικό κίνημα ήταν ο καλύτερος υποστηρικτής του Καμύ.
Ο Καμύ σηματοδότησε αυτό το ρήγμα και με άλλους τρόπους. Έκανε μια έκκληση στον εαυτό του να μείνει μακριά από διανοουμένους που ήταν έτοιμοι να στηρίξουν τον Σταλινισμό. Αυτό δεν τον σταμάτησε από την ολόψυχη δέσμευσή του στις αιτίες που θεωρούσε ότι αξίζουν. Στην Ισπανία, μια ομάδα αναρχικών εργατών είχαν καταδικασθεί σε θάνατο από τον Φράνκο. Στο Παρίσι πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση από τη Λίγκα για τα δικαιώματα του Ανθρώπου στις 22 Φεβρουαρίου του 1952. Ο Καμύ συμφωνούσε να μιλήσει γι’ αυτό. Θεωρούσε ότι θα μπορούσε να είναι χρήσιμο, εάν ο ηγέτης των σουρρεαλιστών Αντρέ Μπρετόν θα εμφανιζόταν στο βήμα. Αυτό παρά την επίθεση που είχε γράψει ο Μπρετόν στο περιοδικό Τεχνών για την κριτική του Καμύ στο έργο του ποιητή Lautreamont, ο οποίος θαυμαζόταν από τους σουρρεαλιστές σαν ένας από τους προδρόμους τους.
Ο Καμύ συναντήθηκε με τους διοργανωτές της εκδήλωσης τον Fernando Gómez Peláez από την εφημερίδα- όργανο της ισπανικής αναρχοσυνδικαλιστικής ένωσης της CNT “Solidaridad Obrera” και τον José Ester Borrás, τον γραμματέα της ισπανικής πολιτικής ομοσπονδίας κρατουμένων της FEDIP, ζητώντας τους να προσεγγίσουν τον Μπρετόν χωρίς να του πουν ότι ο ίδιος τον πρότεινε. Ο Μπρετόν συμφώνησε να μιλήσει στην εκδήλωση, ακόμα κι αν ο Καμύ ήταν παρών. Ο Gómez τότε είπε στον Μπρετόν ότι ο Καμύ τον είχε προτείνει να μιλήσει από την πρώτη στιγμή, κάτι που έκανε τον Μπρετόν να δακρύσει. Αργότερα ο Καμύ είπε στους Ισπανούς αναρχικούς ότι επειδή δεν είχε απαντήσει στον θυμό του Μπρετόν, μια συμφιλίωση θα ήταν δυνατή. Ο Καμύ και ο Μπρετόν μοιράστηκαν το βήμα και συζήτησαν ακόμα.
Ο Καμύ πήρε τη θέση των δεσμευμένων διανοουμένων, υπογράφοντας αιτήσεις και γράφοντας για τις Le Libertaire La révolution Proletarienne και Solidaridad Obrera. Έγινε επίσης μέρος της συντακτικής ομάδας του μικρού ελευθεριακού Témoins το 1956, γνωρίζοντας τον εκδότη Robert Proix, ένας εμπορικός αρχισυντάκτης. Ο Καμύ μέσω του Proix, συναντήθηκε με την Giovanna Berneri (Caleffi), τη σύντροφο του χαρισματικού Ιταλού αναρχικού Camillo Berneri, που δολοφονήθηκε από Σταλινικούς στην Ισπανία το 1937. Συνάντησε ακόμη τη Rirette Maitrejean, η άλλοτε σύντροφος του Victor Serge και είχε αναμειχθεί και στην υπόθεση της αναρχικής συμμορίας του Μπονό και δούλευε για πολύ καιρό ως αρχισυντάκτρια στην εφημερίδα Paris-Soir. Ο Καμύ έγινε φίλος επίσης με τον αναρχικό βετεράνο Maurice Joyeux, που αργότερα σημείωσε ότι από όλη την σύγχρονη λογοτεχνία, ο Επαναστατημένος Άνθρωπος ήταν το βιβλίο που που όρισε πιο πολύ τα ιδανικά των φοιτητών και των εργατών τον Μάη του 1968.
Ξανά το 1954 ο Καμύ ήρθε να βοηθήσει τους αναρχικούς. Ο Maurice Laisant, ο γραμματέας προπαγάνδας των Forces Libres de la Paix και εκδότης της εφημερίδας της Αναρχικής Ομοσπονδίας Le Monde Libertaire, είχε δημιουργήσει μια αντιμιλιταριστική αφίσα, χρησιμοποιώντας το μοντέλο της επίσημης στρατιωτικής προπαγάνδας. Ως αποτέλεσμα κατηγορήθηκε για ανατροπή. Ο Καμύ ήταν μάρτυρας στη δίκη του, ενθυμούμενος πως τον είχε γνωρίσει πρώτη φορά σε μια ισπανική δημόσια εκδήλωση. Τότε, είπε στο δικαστήριο “Από τότε, τον έχω δει συχνά και είμαι στη θέση να θαυμάζω την θέλησή του να αγωνίζεται ενάντια στην καταστροφή που απειλεί το ανθρώπινο είδος. Φαίνεται αδύνατο για μένα κάποιος να καταδικάσει έναν άνθρωπο του οποίου η δράση ταυτίζεται με τα συμφέροντα όλων των ανθρώπων. Πολύ λίγοι άνθρωποι αγωνίζονται ενάντια στον κίνδυνο που κάθε μέρα γίνεται όλο και πιο δυσοίωνος για την ανθρωπότητα”. Ύστερα από τη δήλωση, ο Καμυ πήρε τη θέση του σε μια αίθουσα δικαστηρίου ανάμεσα κυρίως σε στρατευμένους εργάτες που τον περιέβαλαν με τρυφερότητα. Δυστυχώς στον Laisant επιβλήθηκε ένα βαρύ πρόστιμο.
Επιπλέον, ο Καμύ στάθηκε στο πλευρό των αναρχικών όταν εξέφρασαν τη στήριξή τους στην εξέγερση των εργατών ενάντια στους Σοβιετικούς στην Ανατολική Γερμανία το 1953. Στάθηκε ξανά στο πλευρό των αναρχικών το 1956, πρώτα με την εξέγερση των εργατών στο Πόζναν της Πολωνίας και ένα χρόνο αργότερα στην Ουγγρική Επανάσταση. Αργότερα το 1955 ο Καμύ έδωσε τη στήριξή του στον Pierre Morain, μέλος της Ελευθεριακής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας (Η Αναρχική Ομοσπονδία άλλαξε το όνομά της το 1954 μετά τις διαμάχες εντός της οργάνωσης) Ο Morain ήταν ο πρώτος Γάλλος που φυλακίστηκε για αντι-αποικιοκρατική στάση στην Αλγερία. Ο Καμύ εξέφρασε την στήριξή του στις σελίδες της εθνικής κυκλοφορίας εφημερίδας L’Express στις 8 Νοεμβρίου του 1955.
Ο Καμύ συχνά χρησιμοποιούσε τη φήμη του ή τη δημοφιλία του για να παρεμβαίνει στον Τύπο, σταματώντας τη δίωξη των στρατευμένων αναρχικών ή να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη. Τον τελευταίο χρόνο της ζωής του, εγκαταστάθηκε στο χωριό Lourmarin. Εκεί γνώρισε τον Franck Creac’h, έναν Βρετανό, γεννημένο στο Παρίσι, αυτοδίδακτο και πεπεισμένο αναρχικό, που είχε έρθει στο χωριό κατά τη διάρκεια του πολέμου για να αποστρατεύσει τον εαυτό του.
Ο Καμύ τον προσέλαβε ως κηπουρό και είχε την τύχη να έχει συζητήσεις με κάποιον στο ίδιο μήκος κύματος με το δικό του. Μία από τις τελευταίες εκστρατείες του Καμύ ήταν η ανάμειξή του στην υπόθεση του αναρχικού Louis Lecoin, που αγωνίστηκε για τους αντιρρησίες συνείδησης το 1958. Ο Καμύ ποτέ δεν είδε το αποτέλεσμα αυτής της καμπάνιας, καθώς σκοτώθηκε σε τροχαίο το 1960, στα 46 του χρόνια.
Μετάφραση-απόδοση: Μελίνα Βελιμέζη
Το πρωτότυπο κείμενο δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο libcom.org
Περισσότερα κείμενα του Καμύ:
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.