“Την τέχνη τη σώζουν οι καλλιτέχνες, τους καλλιτέχνες ποιος;”

Η μονοτονία της ζωής γίνεται η παρωδία της γι’ αυτό χρειαζόμαστε την τέχνη σε όποια μορφή της για να σώσει ένα μέρος αυτού του κόσμου. Την τέχνη όμως την σώζουν οι καλλιτέχνες … τους καλλιτέχνες ποιος;

Γράφει η Βάσια Αργέντη*

«Μπορεί η πανδημία να είναι ο προάγγελος της επιστροφής στην ταπεινότητα, στην ουσία και στην βαθύτερη δυναμική του επαγγέλματός μας» είπε ο εξαίρετος Ευγένιος Μπάρμπα. Ωστόσο, αυτή είναι μονάχα η μία διάσταση της πραγματικότητας που αφορά στον χώρο των καλλιτεχνών. Ναι, ναι αυτών που εσύ σνομπάρεις , που εσύ κουτσομπολεύεις (δεν χάνεις μεσημεριανή για μεσημεριανή εκπομπή για να μάθεις τί φόρεσαν , τί έφαγαν και τί αγγούρι βάζουν για τους μαύρους κύκλους στα μάτια τους οι διάσημες καλλιτέχνιδες), το χώρο εκείνων που σου κρατούν συντροφιά με τις μουσικές, τους στίχους, τις φωνές τους κάθε που εσύ είσαι ή δεν είσαι καλά, που φροντίζουν να ψυχαγωγούν το πνεύμα , το μυαλό σου και να γεμίζουν το άδεια βλέμμα σου με όμορφα και ουσιαστικά θεάματα ( παραστάσεις , εκθέσεις κ.λ.π.) ακόμη κι αν εσύ δεν είσαι σε θέση να το κατανοήσεις βαθιά.

Οπότε έχουμε έναν κόσμο καλλιτεχνών μέσα στον μεγάλο κόσμο που ζούμε, όπου αναδεικνύει δύο βαρυσήμαντες πλευρές. Είναι εκείνη η πλευρά που θίγει ο κος Μπάρμπας και δεν σε πολύ αφορά στην παρούσα φάση ( πρόκειται για εκείνον τον βαθύτερο και εσωτερικότερο τουρισμό που οφείλουν να κάνουν στα μύχια αυτού του κόσμου οι καλλιτέχνες ώστε να απαντηθούν πολλές προβληματικές καταστάσεις που αφορούν στην ουσία το χώρο αυτόν) αλλά και είναι εκείνη η πλευρά που αφορά εσένα κα Υπουργέ αλλά και όλους εκεί έξω που με περισσή κυνικότητα και αδιαφορία μας απαξιώνετε. (θα μου επιτρέψετε να απευθύνομαι σε β πληθυντικό)

Προφανώς, δεν περνάτε καλά μέσα στον «πολιτισμό» σας για να μπορείτε να καταφαίνεστε με υποτίμηση, με ξεπεταστικής υφής συμπεριφορές και φρασεολογίες και να μην θέλετε να συμβάλλετε με κανέναν τρόπο ώστε να μπορέσει να επιβιώσει και αυτός ο χώρος.

Ας ξεκινήσουμε από τα  βασικά («τα άκου να δεις»  – κοινώς) που μάλλον εσκεμμένα αγνοείτε.

Ο καλλιτέχνης (μουσικός, στιχουργός, σκηνοθέτης, ζωγράφος, ηθοποιός, τραγουδιστές ,τεχνικοί κ.λ.π ) είναι άνθρωπος! Αντιλαμβάνομαι το σοκ ερχόμενοι σε επαφή με αυτήν την πρωτάκουστη αλήθεια! Ναι, είναι άνθρωπος. Έχει ανάγκες και όνειρα όπως όλοι οι άλλοι γύρω μας! Πεινάνε (συνεπώς μαγειρεύουνε αν έχουν), κάνουν μπάνιο ( με ζεστό νερό  αν έχουν λεφτά για τη ΔΕΗ), ψωνίζουν (αν έχουν χρήματα), πάνε για δουλειά ( αν έχουν δουλειά), γελάνε, κλαίνε, χορεύουν, βολτάρουν, βάζουν βενζίνη (πάλι αν έχουν χρήματα) και πληρώνουν σπίτι, λογαριασμούς, εφορίες (είτε έχουν, είτε δεν έχουν χρήματα). Βρείτε ομοιότητες με όλους εσάς εκεί έξω!

Εξεπλάγην η αφεντιά σας κα Υπουργέ και κόσμε;

Επίσης, ( επειδή μην κοροιδευόμαστε εξ ιδίων κρίνουμε την πραγματικότητα και ό,τι αυτή χωρά και εγώ μεγάλωσα με έναν μικρό καλλιτέχνη μες στην ψυχή μου) μπορεί να μην χρειάζεται να τελειώσουμε τη νομική ή την ιατρική για να ασχοληθούμε με την τέχνη, ωστόσο, ούτε ο ταξιτζής ή η πωλήτρια, ή η καθαρίστρια χρειάζεται  πτυχίο ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος για να τους έχετε ανάγκη και να επιμεληθείτε των προβλημάτων τους (και πολύ καλά κάνετε φυσικά). Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει ο καλλιτέχνης που μπορεί να μην είναι γιατρός αλλά έχει φάει τον πισινό του να διαβάζει όλους τους αρχαίους -που εσείς εκμεταλλεύεστε για να καυχιέστε για την αρχαιοελληνική καταγωγή σας ενώ δεν έχετε διαβάσει ούτε έναν τίτλο από τα έργα τους τους από την βαρεμάρα σας,- που έχει διαβάσει όλα αυτά τα εξωσχολικά λογοτεχνικά αριστουργήματα που σας κάνουν και ανατριχιάζατε στο άκουσμα τους ( αλλά δεν ξέρετε καν τί αφορούν), που έχει τελειώσει πολλάκις, όχι μία αλλά πολλές και διαφορετικές ιδιωτικές σχολές για να μπορέσει να φτάσει σε ένα επίπεδο τις γνώσεις του και να ζυμώσει το όποιο ταλέντο του, που έχει χτυπήσει όχι τα πόδια του μόνο, όχι τα χέρια του, όχι το κεφάλι του σε έναν τοίχο, σε ένα τραπέζι ( όταν δεν έρχεται η ρημαδιασμένη έμπνευση και νιώθεις δέκα-δέκα τις καταθλίψεις  να σου χτυπούν την πόρτα και σαν θάλασσες με παλίρροια να την σπάνε και να σε πνίγουν), που έχει χτυπηθεί πάνω από ένα πιάνο ή όποιο άλλο όργανο, που έχει σπάσει την όποια καρέκλα πάνω σε σκηνή ή έχει σκίσει/καταστρέψει καμβάδες, χαρτιά αντίστοιχα….Αυτός ο Άνθρωπος που τυγχάνει να είναι ΚΑΙ καλλιτέχνης έχει χιλιοχτύπήσει όλες αυτές τις στιγμές και την ψυχή του. Κάτι που εσείς ΕΣΚΕΜΜΕΝΑ αγνοείτε! Την έχει βάλει κάτω και την έχει αλύπητα μέχρι να βγει εκείνο το «άπιαστο» αποτέλεσμα που αποζητάτε όλοι εσείς, ενώ θαρρείτε πως κάνει το «χόμπι και το χαβαλέ»του.

Ξέρετε όμως κάτι; Μαζί με την ψυχή του ματώνει και την αξιοπρέπεια του… Πότε;

Όλες εκείνες τις στιγμές που τίποτε δεν συμβαίνει όπως πρέπει να συμβεί ή όπως το φαντάστηκε, τις στιγμές που ο όποιος εργοδότης τον εκμεταλλεύεται και δεν του προσφέρει ένα ποτήρι νερό ή που αποφάσισε να μην τον πληρώσει γιατί απλώς ΜΠΟΡΕΙ, για όλες εκείνες τις στιγμές που πηγαίνετε και τον βλέπετε να κλαίει πάνω στην άτιμη αυτή σκηνή και με απαξίωση του γυρνάτε την πλάτη ή γελάτε με τα «χάλια» του, που τραγουδάει και παίζει μουσική και εσύ γελάς και δεν σας αφορά γιατί αρκεί που βρίσκεστε εκεί, για όλες εκείνες τις στιγμές που κάνει ατελείωτες πρόβες και δεν πληρώθηκε ουδέποτε για αυτές, για όλες εκείνες τις στιγμές που του έκλεψαν ένα έργο, ένα τραγούδι, μία ιδέα και δεν ήταν κανείς για εκείνον εκεί..!!!

Αυτός λοιπόν που σας διασκεδάζει με τις μουσικές ή τις θεατρικές παραστάσεις δεν είναι ένας αλλά είναι πολλοί Άνθρωποι!  Είναι άνθρωποι που κάνουν μία δουλειά. ΔΟΥΛΕΙΑ! Και ξέρετε κάτι; Δεν είναι μόνο αυτοί.. Αλλά είναι και εκείνοι που έχουν αυτούς τους χώρους που πρέπει να πληρώσουν όλους αυτούς τους ανθρώπους  ( είτε έχουν , είτε δεν έχουν). Πραγματικά δεν βρίσκω διαφορά μεταξύ ενός εμπορικού καταστήματος και ενός θεατρικού χώρου. Δουλειά κάνουν και οι 2. Γιατί ο πρώτος χώρος να αφορά το Υπουργείο Οικονομικών ενώ ο 2^ος  όχι; Πνίγεται, καταστρέφεται ο χώρος μας. Το ζήτημα δεν είναι απλώς πότε και πώς θα λειτουργήσουμε στο σύνολο μας.. αλλά το ότι δεν υπάρχει μέριμνα, νοιάξιμο, μέτρα για εμάς ουσιαστικά που να λύνουν το πρόβλημα , όχι να το χώνουν πιο βαθιά στη γη!

Ακόμη αντιλαμβάνομαι πόσο δύσκολο είναι να συνδέσει την τέχνη με τη δουλειά το μυαλό σας, αλλά πιστέψτε με … το ότι το πάθος μας, την ψυχή μας καταφέραμε να την μετουσιώσουμε σε επάγγελμα, μας καθιστά τυχερούς ανθρώπους… αλλά το ότι εσείς δεν καταλαβαίνετε ότι η τέχνη αυτή είναι ΚΑΙ η δουλειά μας μαζί, μας καθιστά άτυχους ανθρώπους και πολύ δυστυχείς. Ένας αχαρτογράφητος χώρος που κανείς δεν νοιάστηκε για αυτόν. Γεμάτο πλάσματα που γράφουν σπουδαίες μουσικές, που παίζουν εξαιρετικά, χορεύουν, τραγουδούν, ανεβάζουν αξιομνημόνευτα θεατρικά έργα, κ.α…., γεμάτο ανθρώπους που γράφουν την πολιτισμική ιστορία του τόπου σας.

Ένας χώρος με πολύ πόνο, με πολύ ψυχή που μονάχα αυτή του έμεινε!

Αυτός ο χώρος αποτελεί το σημερινό πολιτισμό αυτής της χώρας, αυτός ο χώρος σημαίνει , συμβολίζει το σύνολο των θεσμών και των επιτευγμάτων αυτής της μικρής χώρας που λέγεται Ελλάδα, που την κάνει ξεχωριστή και επικουρεί στο να απομακρύνεται από τον τρόπο ζωής των ζωωδών προγόνων μας. Πολιτισμός είναι οι σχέσεις μας, είναι η γλώσσα μας είναι η ομορφιά που γίνεται τέχνη, είναι όλα εκείνα τα γνωρίσματα που καθιστούν ξεχωριστή μία κοινότητα ανθρώπων. Η στάση σας απέναντι σε όλους εμάς βρίθει επιθετικότητας, αδιαφορίας, η νοοτροπία «δεν βαριέσαι βρε αδερφέ». Μα όλο αυτή η στάση ενδοβάλλεται και στην πραγματικότητα γυρνάει πίσω σε εσάς που την γεννήσατε.. και ξέρετε γιατί; Γιατί εμείς είμαστε εδώ όλοι μαζί, είμαστε ένα, μια γροθιά και έχουμε στα χέρια μας κάτι που πολύ το έχετε ανάγκη: το μέλλον αυτού του πολιτισμού!

*Η Βάσια Αργέντη είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός