Τέλος η ποσόστωση στην υποδοχή προσφύγων από χώρες της ΕΕ: Νίκη των ξενοφοβικών δυνάμεων

– από το tvxs

Στην εγκατάλειψη της ιδέας για υποχρεωτική ποσόστωση υποδοχής των προσφύγων στα κράτη-μέλη της ΕΕ, προχωρά η Κομισιόν μέσω του νέου σχεδίου της για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο παρουσιάστηκε νωρίτερα στις Βρυξέλλες.

Υπενθυμίζεται πως στην εν λόγω ιδέα είχαν αντιταχθεί σθεναρά χώρες όπως η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, η Αυστρία, η Τσεχία, η Πολωνία και η Σλοβακία, όπου οι κυβερνήσεις επί της ουσίας δεν επιθυμούν να δεχτούν πρόσφυγες και τρέφουν συνεχώς με ξενοφοβική ρητορική τα εσωτερικά τους ακροατήρια.

Οι πολυαναμενόμενες προτάσεις της Κομισιόν, που ήρθαν με επιπλέον καθυστέρηση λόγω των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας και λίγες μέρες μετά την τραγωδία στη Μόρια, επιτρέπουν στα κράτη – μέλη της Ε.Ε. να επιλέξουν αν θα δεχθούν πρόσφυγες ή αν θα αναλάβουν την ευθύνη για επιστροφές στις χώρες καταγωγής τους όσων απορρίφθηκαν οι αιτήσεις ασύλου.

Ουσιαστικά μιλάμε για κατάρριψη του εδώ και καιρού πολυειπωμένου αφηγήματος περί αλληλεγγύης, παρά την ανείπωτη καταστροφή στη Μόρια. Σημαίνει επίσης, πως οι χώρες πρώτης υποδοχής θα συνεχίσουν να κουβαλούν το κύριο βάρος της προσφυγικής κρίσης, αφού θα επαφίεται στην καλή θέληση χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης να φιλοξενήσουν κάποιους από τους χιλιάδες εκτοπισμένους που φτάνουν κυρίως στις ακτές της Ελλάδας και της Ιταλίας.

Δεν είναι λίγοι που κάνουν λόγο για «στάση κατώτερη των περιστάσεων» και «αποτυχία» του αρμόδιου Έλληνα Επιτρόπου, Μαργαρίτη Σχοινά, για ένα πλαίσιο που θα βοηθούσε την χώρα.

Ως κίνητρο για να δεχθούν πρόσφυγες ή αιτούντες ασυλο, οι χώρες θα λαμβάνουν 10.000 ευρώ για κάθε ενήλικο, από χρήματα του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ενώ καμιά χώρα δεν θα είναι υποχρεωμένη να προσφέρει άσυλο.

Οι κυβερνήσεις που απορρίπτουν τη μετεγκατάσταση και τις επιστροφές θα μπορούσαν επίσης να επιλέξουν να ξοδέψουν χρήματα για άλλα μέτρα, όπως για παράδειγμα τη χρηματοδότηση κέντρων υποδοχής σε κράτη πρώτης γραμμής όπως η Ελλάδα. «Όλοι πρέπει να αναλάβουν το μερίδιό τους στην αλληλεγγύη», τόνισε ωστόσο η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον. Η Γιόχανσον είπε επίσης ότι ελπίζει πως η ανάληψη ευθύνης για τις επιστροφές θα αποτελέσει μια ελκυστική επιλογή για τις κυβερνήσεις της Ε.Ε. που δεν επιθυμούν να φιλοξενήσουν αιτούντες άσυλο.

Η επιτροπή υπόσχεται επίσης ταχύτερες διαδικασίες: θέλει να εισαγάγει έναν κανόνα ότι σε όλους τους αφιχθέντες θα ολοκληρώνονται οι έλεγχοι υγείας και ασφάλειας εντός πέντε ημερών.

Task force για τη Λέσβο

Η Kομισιόν ανακοίνωσε επιπλέον ότι θα δημιουργήσει task force για τη βελτίωση της κατάστασης των προσφύγων και των μεταναστών στη Λέσβο.

Ως δράση προτεραιότητας, η task force θα συνεργαστεί στενά με τις ελληνικές αρχές για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων υποδοχής τους επόμενους μήνες. Στόχος, κατά τα λεγόμενά τους, οι εγκαταστάσεις να είναι ευρωπαϊκού επιπέδου, με ανθεκτικές υποδομές και πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και επαρκή αποχέτευση.

Θα λάβει υπόψη τις ειδικές ανάγκες των γυναικών, των παιδιών και των οικογενειών, και θα απαιτήσει μεγαλύτερη συμμετοχή των οργανισμών της ΕΕ και των διεθνών οργανισμών, όπως η Ύπατη Αρμοστεία και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

Επιπλέον, η task force θα επιβλέπει ορισμένες δράσεις:

• Τερματισμό του υπερπληθυσμού μέσω της μεταφοράς όσων ευάλωτων ατόμων απέμειναν στην ηπειρωτική χώρα και συνεχιζόμενη μετεγκατάσταση ασυνόδευτων παιδιών και οικογενειών με παιδιά σε άλλα κράτη-μέλη.
• Γρήγορες, αποτελεσματικές διαδικασίες έτσι ώστε να υπάρχει σαφήνεια και βεβαιότητα στους αιτούντες, αλλά και βελτίωση της σχέσης μεταξύ βασικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένου του ασύλου και της επιστροφής ή της ένταξης που υποστηρίζονται από οργανισμούς της ΕΕ-Eυρωπαϊκή Υπηρεσία Στήριξης για το Άσυλο και Frontex.
• Αύξηση των εθελοντικών επιστροφών μέσω της εφαρμογής του συνεχιζόμενου συστήματος υποβοηθούμενης εθελοντικής επιστροφής που είχε προηγουμένως σταματήσει λόγω του κορονοϊού.
• Βελτιωμένη ασφάλεια και προστασία για μετανάστες και αιτούντες άσυλο που υποστηρίζονται πλήρως από τους οργανισμούς της ΕΕ – Frontex και Europol.

Περιμένουν αλληλεγγύη, αλλά…

«Το τρέχον σύστημα δεν λειτουργεί πλέον. Και τα τελευταία πέντε χρόνια, η ΕΕ δεν μπόρεσε να το διορθώσει. Η ΕΕ πρέπει να ξεπεράσει το σημερινό αδιέξοδο. Με το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η Επιτροπή προτείνει κοινές ευρωπαϊκές λύσεις για μια ευρωπαϊκή πρόκληση. Η ΕΕ πρέπει να απομακρυνθεί από ad-hoc λύσεις και να δημιουργήσει ένα προβλέψιμο και αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης της μετανάστευσης. Μετά από εκτεταμένες διαβουλεύσεις και μια ειλικρινή και ολιστική αξιολόγηση της κατάστασης, η Επιτροπή προτείνει τη βελτίωση του συνολικού συστήματος. Αυτό περιλαμβάνει την εξέταση τρόπων βελτίωσης της συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, διασφαλίζοντας αποτελεσματικές διαδικασίες, επιτυχημένη ένταξη των προσφύγων και επιστροφή όσων δεν έχουν δικαίωμα διαμονής. Καμία λύση για τη μετανάστευση δεν μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις πλευρές, από όλες τις πλευρές -αλλά μέσα από τη συνεργασία, η ΕΕ μπορεί να βρει μια κοινή λύση» τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε ότι «η Μόρια είναι μια έντονη υπενθύμιση της ανάγκης εξεύρεσης βιώσιμων λύσεων για τη μετανάστευση. Ενισχύουμε, με τους οργανισμούς μας στην Ε.Ε., την παροχή υποστήριξης στους μετανάστες που έμειναν χωρίς στέγη και στην Ελλάδα. Και περιμένουμε και από τα άλλα κράτη-μέλη ενίσχυση. Μαζί πρέπει να δείξουμε ότι η Ευρώπη διαχειρίζεται τη μετανάστευση με ανθρώπινο και αποτελεσματικό τρόπο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να συνεισφέρει το μερίδιό της».

«Προτείνουμε σήμερα μία ευρωπαϊκή λύση, για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στην ικανότητά μας να διαχειριστούμε τη μετανάστευση ως Ένωση. Η ΕΕ έχει ήδη αποδείξει σε άλλους τομείς ότι μπορεί να λάβει έκτακτα μέτρα για βρεθούν συμβιβασμοί σε αποκλίνουσες προοπτικές. Δημιουργήσαμε μια πολύπλοκη εσωτερική αγορά, ένα κοινό νόμισμα και ένα πρωτοφανές σχέδιο ανάκαμψης για την ανοικοδόμηση των οικονομιών μας. Ήρθε η ώρα να ανταποκριθούμε στην πρόκληση της από κοινού διαχείρισης της μετανάστευσης, με τη σωστή ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης».

Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, σημείωσε ότι «οι συνθήκες στη Μόρια, τόσο πριν όσο και μετά την πυρκαγιά, ήταν απαράδεκτες. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά σε υπερπλήρεις καταυλισμούς με κακή υγιεινή και λίγη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. Η ειδική ομάδα συγκεντρώνει τις κεντρικές αρχές του Συμφώνου -δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα για τους αιτούντες και μεγαλύτερη ευθύνη για τα κράτη-μέλη. Δεν αρκεί να πούμε ποτέ ξανά ότι χρειαζόμαστε δράση και όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να διαδραματίσουν το ρόλο τους».

«Αυτό που προτείνουμε σήμερα θα οικοδομήσει μια μακροπρόθεσμη μεταναστευτική πολιτική που μπορεί να μεταφράσει τις ευρωπαϊκές αξίες σε πρακτική διαχείριση. Αυτό το σύνολο προτάσεων θα σημαίνει σαφείς, δίκαιες και γρηγορότερες συνοριακές διαδικασίες, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μην χρειάζεται να περιμένουν. Σημαίνει ενισχυμένη συνεργασία με τρίτες χώρες για γρήγορες επιστροφές, περισσότερες νομικές οδούς και ισχυρές δράσεις για την καταπολέμηση των διακινητών. Βασικά προστατεύει το δικαίωμα αναζήτησης ασύλου».

«Η Mόρια είναι μια έντονη υπενθύμιση ότι ο χρόνος έχει τελειώσει σχετικά με το πόσο καιρό μπορούμε να ζήσουμε σε ένα σπίτι μισοκτισμένο. Ήρθε η ώρα για μια κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική» τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς. Σύμφωνα με τον ίδιο «το Σύμφωνο παρέχει τα κομμάτια του παζλ που λείπουν για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στη μετανάστευση». «Κανένα κράτος μέλος δεν αντιμετωπίζει τη μετανάστευση με τον ίδιο τρόπο και οι διαφορετικές και μοναδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όλοι αξίζουν να εντοπιστούν, να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν», υπογράμμισε ο κ. Σχοινάς.