«Να μη ζήσουμε σαν ιδιότες»*

Του Αντρέα Βάγια

Το θέμα είναι τι γίνεται έξω, όσο εμείς #Μένουμε Σπίτι. Τι απ’ όλα αυτά που ήρθαν από την «έκτακτη ανάγκη» του κορονοϊού, θα μείνουν. Τι ζωή θα βρούμε δηλαδή μόλις ανοίξει η πόρτα, μετά. Έξω, στον πραγματικό κόσμο, στην αληθινή ζωή.

Τα μέτρα που εφαρμόζει από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας η Ελλάδα για να περιοριστεί η πανδημία του κορονοϊού ήρθαν καταρχάς για να μετρήσουν τα αντανακλαστικά αυτού του τόπου σε σχέση με το πώς ανταποκρίνεται σε κάτι το οποίο αρκετοί δε θα πίστευαν ότι μπορεί να φτάσει στα αγιασμένα – κυριολεκτικά – χώματα.

#Μένουμε Σπίτι ως πρόληψη, για να μην υπάρξει μεγάλη και απότομη διασπορά και ως εκ τούτου να μπορέσει το Σύστημα Υγείας να ασχοληθεί με τα κρούσματα που θα νοσήσουν σοβαρά και θα χρειαστεί να διασωληνωθούν.

Πού; Στα δημόσια νοσοκομεία, αποκλειστικά. Έχει ευτυχώς ήδη γραφτεί πολύ ότι αυτή τη στιγμή αποκαθηλώνεται και σκάει όπως μπαλόνι που ακουμπάς την κάφτρα του τσιγάρου, η φούσκα των ιδιωτικών νοσοκομείων. Ακριβοπληρωμένα ξενοδοχεία που κερδοσκοπούν. Ανήμπορα και απρόθυμα δείχνουν τη βιτρίνα τους κλειστή για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας και αποδεικνύοντας στην πράξη ότι δεν είναι τίποτα άλλο παρά members club για έχοντες τους οποίους φυσικά όταν δεν μπορούν να διαχειριστούν ως περιστατικά, θα στείλουν στα δημόσια νοσοκομεία που μαζί με μερίδα πολιτικών κομμάτων και ΜΜΕ έχουν φροντίσει να λοιδορήσουν και να απαξιώσουν για χρόνια.

Κι επιστρέφουμε στο #Μένουμε Σπίτι. Στην κατάσταση της απομόνωσης και του εγκλεισμού που καλούμαστε να ακολουθήσουμε. Η οποία και πάλι για να πείσει το συγκεκριμένο ακροατήριο μιλά για το πόσο σημαντική είναι αυτή η κατάσταση χωρίς να ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι αν κάτι πραγματικά είναι όντως σοβαρό, είναι ότι δεν είσαι μόνο εσύ. Το να μη νοσήσεις μόνο εσύ.  Το κλασικό φιλελεύθερο επιχείρημα και πάλι σε ισχύ, με την ελπίδα να πείσει αποκλειστικά το άτομο και όχι τη διαλεκτική του σχέση με την κοινωνία.

Αλλά επειδή ακριβώς δεν είναι μόνο ατομικό ζήτημα – διότι λόγω των επαφών επηρεάζουμε τόσες και τόσους άλλους -, ακόμα και ως φορέας ο οποίος δεν έχει τα συμπτώματα του ιού, είναι σημαντικό να μειώσουμε τις πιθανότητες μετάδοσης σε κάποιον δίπλα μας.

Σ’ αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση που ήρθε και δε γνωρίζουμε για πόσο θα κρατήσει… είναι δεδομένο ότι θα ζήσουμε πρωτόγνωρα, τόσο κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά.

Μέσα στον κατακλυσμό των social media, ένα αστείο αλλά κι αρκετά ουσιαστικό έλεγε ότι λίγο μετά τον κορονοϊό, θα αυξηθούν δραματικά οι χωρισμοί και γεννήσεις. Εντάξει, εξυπνάδα στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων από τη μία, πολύ σοβαρό όμως για την ενδοσκόπηση που θα φέρει η απομόνωση, θες δε θες. 

Με λίγα λόγια, κατά τη διάρκεια αυτής της συνθήκης, δε θα μπορείς να σου κρυφτείς και θα σκεφτείς πώς θέλεις τελικά τη ζωή σου. Πού θες να ζεις, αν δε θέλεις να είσαι πια μόνος, αν θες να είστε περισσότεροι παρέα, αν δε θέλεις πια να είσαι με παρέα, αν δε θέλεις τη συγκεκριμένη παρέα, με ποιον θέλεις να ζεις και γενικώς με το αν είσαι ικανοποιημένος ή όχι από το πώς έχεις δομήσει τη ζωή σου μέχρι τώρα.

Και φυσικά όχι από φόβο, μήπως ξανασυμβεί κάτι αντίστοιχο και πρέπει να προετοιμαστώ καλύτερα για την επόμενη φορά, αλλά γιατί αν ο εγκλεισμός δε δώσει καλές απαντήσεις για το «τώρα», εκ των πραγμάτων είσαι λίγο πιο κοντά στη ματαίωση και τη διάψευση κάτι το οποίο αλυσιδωτά σε πηγαίνει πιο κοντά στην ειλικρίνεια και αφήνεις τις αναβολές στην άκρη. 

Και μ’ όλα αυτά στο μυαλό, πώς θα κυλήσουν αυτές οι μέρες; Ζόρικα, ειδικά στη χώρα που η ψυχοθεραπεία ακόμα είναι ελαφρώς ταμπού…τόσο για αυτούς που ήδη κάνουν αλλά και για αυτούς που τη χρειάζονταν. Πόσο μάλλον τώρα που θα τη χρειαστούν ακόμα παραπάνω.

Τι καινούριο έρχεται, όχι δυστυχώς παροδικά, αλλά για να μείνει και να εδραιωθεί μέσω της κατάστασης εξαίρεσης και της μόνιμης έκτακτης ανάγκης; 

Κατά τη διάρκεια αυτού του #Μένουμε Σπίτι, το κράτος δε θα φροντίσει μόνο για τα μέτρα που θα προφυλάξουν περισσότερο τους πολίτες του, αλλά επειδή το κράτος έχει, ως γνωστόν, συνέχεια, κοιτάζει ήδη την επόμενη μέρα, φροντίζει να δοκιμάζει τι μπορεί να μείνει απ’ όλα αυτά τα έκτακτα μέτρα. Να θεσμοθετηθεί και για την επόμενη μέρα.

Κι ανοίγοντας την πόρτα, μετά το πέρασμα της πανδημίας δε θα βρούμε μόνο το μούδιασμα από τις απώλειες αλλά και τη ζωή που καλούμαστε να ξαναφτιάξουμε.

Θα ‘χουν κυλήσει οι μέρες που πλέον θα ‘χει γίνει συνήθεια και θα έχει εδραιωθεί στις απομονωμένες ατομικότητες ότι είναι πολύ «φυσιολογικό» και «κανονικό» να παραγγέλνουν από το σουπερμάρκετ Δευτέρα – Κυριακή όπως και να μπορούν να ψωνίζουν εκεί ίσως από τις 7 το πρωί μέχρι και μετά τα μεσάνυχτα.

Η τηλεργασία, που «είσαι και πιο άνετα» και δε θεωρείται και πολύ σκληρή εργασία γιατί «σπίτι με τη φόρμα είσαι», θα είναι πλέον μια χαρούμενη συνθήκη και άρα θα πρέπει ίσως και να είσαι διαθέσιμος και χωρίς ωράριο ανά πάσα στιγμή. Σπίτι είπαμε, δεν είσαι και στο γραφείο. Τι καλύτερο έχεις να κάνεις από το να δουλέψεις;

Κι όπως θα απομονώνονται οι εργαζόμενοι θα τελειώσει κι ο μπελάς του να βρίσκονται από κοντά, να συνδικαλίζονται και να εμποδίζουν την επιχειρηματικότητα που θα έχει πληγεί και διψασμένη θα θέλει να ρεφάρει.

Φυσικά, η βολική συνθήκη του μη συνωστισμού και η καλή πρόθεση του κράτους για διατήρηση της υγείας των πολιτών, μπορεί και με πράξη νομοθετικού περιεχομένου να έχει διαλύσει ένα σοβαρό τέτοιο κίνδυνο συνάθροισης… που δεν είναι άλλος από την απαγόρευση των διαδηλώσεων. 

Την ίδια ώρα θα βρεις φίλους και συναδέλφους που δεν έχουν αντέξει να τα φέρουν πέρα στον εγκλεισμό και την απομόνωση, γιατί πολύ απλά δεν είχαν. Κι αυτή η συνθήκη ήταν για εκείνους σαν ξαφνική απόλυση χωρίς αποζημίωση, χωρίς τίποτα… πώς είναι εκείνο το παλιό και δοκιμασμένο ελληνικό κόλπο του «ελεύθερου επαγγελματία» με κρυφή εξαρτημένη εργασία. Δικαιώματα ελεύθερου επαγγελματία και υποχρεώσεις μισθωτού.

Θα δούμε ουρές για τα «απολύτως απαραίτητα» πολεμοφόδια, με ξύλο για τη δέκατη σάλτσα ντομάτας, το εικοστό πακέτο μακαρόνια και την τρίτη εξάδα χαρτιά υγείας. Όλα για την προσωπική και ατομική διασφάλιση η οποία φυσικά και είναι ταξική, καθώς στο διπλανό διαμέρισμα είναι πολύ πιθανό να μην υπάρχει ούτε το ένα πακέτο ρύζι ή το κουτί με τα ντεπόν.

Και ίσως αρκετοί από αυτούς με το συνοικιακό μπακάλικο που έχουν φτιάξει σπίτι τους, να προτιμήσουν να δουν πώς είναι η όψη τα από τα σκουλήκια που πιάνουν οι στοίβες από τα ζυμαρικά και τα όσπρια, για χάρη μιας πίτσας απ’ έξω, αντί να χτυπήσουν το κουδούνι δίπλα για να μάθουν αν ο κοντινός τους χρειάζεται κάτι ή δεν πρόλαβε στο σπριντ το μαραθωνοδρόμο με το νεοκατοχικό σύνδρομο.

Και την ίδια ώρα, τι γίνεται με όλους αυτούς τους «απόκληρους» που το σύστημα πετάει ούτως ή άλλως κάθε μέρα; Ποια είναι σήμερα η πρόληψη και ποια τα μέτρα για αυτούς; Άστεγοι, τοξικοεξαρτημένοι, οι μετανάστες που #Μένουν_στα_Κέντρα Κράτησης αλλά δεν προστατεύονται από τον κορονοϊό.

Κι αυτά είναι μόνο λίγα απ’ όλα όσα θα δούμε να συμβαίνουν.

Ανοίγοντας την πόρτα, μετά το #Μένουμε Σπίτι, θα πρέπει να δώσουμε απαντήσεις. Και είναι χρέος να έρθει ως απάντηση αυτό που λέει ότι «όποια κι αν είναι η ερώτηση, η απάντηση είναι οι άνθρωποι». Οι πολλοί. Οι μαζί. 
Όχι, ο καθένας μόνος, αλλά τα συλλογικά υποκείμενα είναι η μόνη απάντηση για να τσακιστεί η απομόνωση και το σκοτεινό μέλλον που θα επικαλείται έναν ιό, μια πανδημία ή ό,τι άλλο για να μπορεί να σκληραίνει παραπάνω και να αναπαράγεται με τις μικρότερες δυνατές αντιδράσεις.

Αυτή η απάντηση έρχεται μέσα από τη συλλογική δράση και τις δομές αλληλεγγύης που δεν προκρίνουν το ατομικό συμφέρον αλλά προτάσσουν ότι για να μιλήσουμε για ζωή η απάντηση είναι το «κανένας μόνος».

Στη Σταδίου, στο κέντρο της Αθήνας υπάρχει ακόμα σαν ζωντανή υπενθύμιση από τη μακρινή πλέον δεκαετία του 2010, το σύνθημα που λέει «Να μη ζήσουμε σαν δούλοι».

Από το ξεκίνημα της νέας δεκαετίας, να έρθει δίπλα σ’ αυτό… όχι, μόνο αυτό. Να μη γίνουμε, απλοί καταναλωτές, μονάδες που παράγουν και καταναλώνουν ό,τι μπορούν να καταναλώσουν. Απλοί χρήστες της ίδιας της ζωής μας. 

«Να μη ζήσουμε σαν ιδιότες*»

* Ιδιότες, ούτε καν ιδιώτες. Γραμμένο με «ο», ούτε καν με «ω». Που παραπέμπει στο μηδέν και το μηδενικό. Από το ίδιον όφελος. Το ατομικό και με δόλο συμφέρον. Ιδιότες, για να παραπέμπει καλύτερα στη λατινική εκδοχή που μάλλον έχει πιο ακριβή απόδοση για το τί σημαίνει να είσαι ιδιώτης. 

Πηγή: koutipandoras.gr