ΟΤΕ: Ένας κόσμος καλύτερος για όλους;

Η διοίκηση του ΟΤΕ, μιας από τις τρεις μεγαλύτερες εταιρείες στο Χρηματιστήριο, οδηγεί μεθοδικά χιλιάδες εργαζόμενους σε κατάσταση επισφάλειας και αβεβαιότητας

«Ένας κόσμος καλύτερος για όλους» είναι το σλόγκαν του υπερκερδοφόρου ΟΤΕ, του μεγαλύτερου τηλεπικοινωνιακού παρόχου της χώρας. Από την εποχή, ωστόσο, του κρατικού ΟΤΕ μέχρι και σήμερα, ο «κόσμος» αυτός φαίνεται ότι χωράει όλο και λιγότερους: ο ΟΤΕ της δεκαετίας του ’80 είχε πάνω από 32.000 εργαζόμενους για υπηρεσίες φωνής μόνο, ενώ σήμερα πολλαπλάσιο έργο παράγεται για σταθερό, κινητό, δεδομένα και συνδρομητική τηλεόραση, με λιγότερους από 11.500 σε όλον τον όμιλο, την ώρα που οι καταναλωτές (όλοι εμείς) δαπανούν τα περισσότερα στην Ευρώπη για τηλεπικοινωνίες – το 2019 ξοδέψαμε σχεδόν 5,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,0% του εγχώριου ΑΕΠ και στο 3,9% της ετήσιας καταναλωτικής δαπάνης στην Ελλάδα (πηγή: Eurostat).

Στις αρχές του 2021 ολοκληρώθηκε “αθόρυβα” η μετακίνηση πάνω από 5.000 εργαζομένων σε θυγατρικές εταιρείες (την οποία δεν αποσόβησε η μεγάλη απεργία στα τέλη του 2019). Παράλληλα, η απο-επένδυση που λαμβάνει χώρα από τότε που ανέλαβε η Deutsche Telekom (πωλήθηκαν όλες τις θυγατρικές του ΟΤΕ στα Βαλκάνια, καθώς και ο μοναδικός δορυφόρος που είχε η χώρα, ο Hellas Sat), το κλείσιμο καταστημάτων και η μεταφορά σε εργολάβους μεγάλου κομματιού του τεχνικού έργου έχει οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

«Φίλοι και γνωστοί με αντιμετωπίζουν σαν προνομιούχο επειδή δουλεύω στον ΟΤΕ, νομίζουν ότι παίρνω 3.000 ευρώ τον μήνα και έχω μονιμότητα, πού να ’ξεραν!», αναφέρει η Π.Δ.. Ο δικός της «κόσμος» ανατράπηκε στα τέλη του 2020, όταν της άλλαξαν ειδικότητα χωρίς τη συναίνεσή της. Από εμπορική – διοικητική υπάλληλος, κλήθηκε να «εκπαιδευτεί» υπερεντατικά («τριήμερο σεμινάριο με τηλεκπαίδευση») για να γίνει από τη μία ημέρα στην άλλη τεχνικός πεδίου, χωρίς να έχει ιδέα για το αντικείμενο.

Μπροστά στο δίλημμα να πάρει την εθελούσια έξοδο, σε μια περίοδο με τεράστια ποσοστά ανεργίας, ή να δεχτεί τη βίαιη αλλαγή, επέλεξε το δεύτερο. Όπως και πολλοί συνάδελφοί της (3.540 συνολικά από τη μητρική), που ξαφνικά βρέθηκαν στην «Cosmote Τεχνικές Υπηρεσίες» (CTS) – πρώην ΟΤΕ Plus, μία από τις τρεις νέες θυγατρικές που προέκυψαν από την απόσχιση των κλάδων τεχνικών υπηρεσιών πεδίου, εξυπηρέτησης πελατών (Cosmote e-Value, όπου μεταφέρθηκαν ακόμα 287 εργαζόμενοι) και καταστημάτων (Γερμανός, μεταφέρθηκαν 1.514 από τη μητρική).

«Ένα ένσημο ακόμα κι όσο αντέξουμε»

«Υπάρχουν και μεγαλύτεροι συνάδελφοι που βιώνουν την ίδια ανασφάλεια, πρέπει στα 60 τους να βγουν στο πεδίο και διαρκώς οι προϊστάμενοι τους κάνουν να νιώθουν ότι είναι βάρος – πολύ δύσκολα κάποιος από εμάς θα καταφέρει να περάσει τη βάση στην αξιολόγηση». «Δεν θα πάρετε σύνταξη από τον ΟΤΕ, ξεχάστε αυτά που ξέρατε», τους επαναλαμβάνουν διαρκώς οι προϊστάμενοι. «Λέμε μεταξύ μας ότι κάθε μέρα που περνάει παίρνουμε ένα ένσημο ακόμα και όσο αντέξουμε, αλλά αυτό δεν είναι ζωή, η ψυχολογία μας είναι διαλυμένη», εξηγεί η Π.Δ. Το bulling * που υφίσταται είναι διπλό: «από το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικό έχω ακούσει ότι ‘είμαι μεγάλη και γυναίκα’ και αφού έκλεισα τον κύκλο μου ‘πρέπει να πάρω την εθελούσια’, τα ίδια ακούνε και άλλες συνάδελφοι». Αφού δεν βρήκε στήριξη από τα σωματεία, αποφάσισε να κάνει αγωγή (η εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων έχει πάρει αναβολή) διεκδικώντας επιστροφή στη μητρική εταιρεία και μη αλλαγή της ειδικότητάς της.

Ακόμα και στα 50 του κάποιος εργαζόμενος θεωρείται μεγάλος (και «κοστίζει» περισσότερο), δεν συμπεριλαμβάνεται στα σχέδια του μετασχηματισμού της εταιρείας, την ώρα που, σύμφωνα με μελέτη της «Generation» που αφορά σε επτά χώρες (ΗΠΑ, Βραζιλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ισπανία, Ινδία, Σιγκαπούρη) ο πληθυσμός των 45+ κατέχει σταθερά το υψηλότερο ποσοστό στις τάξεις των μακροχρόνια ανέργων.

«Νιώθουμε παραγωγικοί/ές και ξέρουμε ότι μπορούμε να προσφέρουμε αλλά είναι τέτοια η ψυχολογική πίεση και η ανασφάλεια που στο τέλος προτιμάς την έξοδο προς την… ανεργία», λέει η Π.Δ.

Η Σέβη Στάικου, συντονίστρια της Οργάνωσης Μελών ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία ΟΤΕ, εκτιμά ότι η εταιρεία θέλει να «διώξει» 800 με 1.000 άτομα που προσελήφθησαν πριν από το 2000 και αποτελούν τους τελευταίους «ακριβούς» και με πλήρη δικαιώματα εργαζόμενους. Γύρω στους 180 είναι οι διοικητικοί που αναγκάζονται να πάρουν σκάλα και εργαλεία και να βγουν ξαφνικά στον δρόμο. «Ο ΟΤΕ διαφημίζει υποκριτικά ότι είναι ιδρυτικό μέλος της Χάρτας Διαφορετικότητας (Diversity Charter) στην Ελλάδα – οι πρώτες όμως που στοχοποιεί είναι οι γυναίκες 50+ και οι εργαζόμενους/ες με αναπηρία, που πιέζονται να μετάσχουν στα προγράμματα εθελούσιας εξόδου».

* Διαβάστε σχετικά την έρευνα για το mobbing: «Όταν οι εργοδότες σού μετράνε και την ανάσα» (7.2.21)

Πολλές ταχύτητες εργαζομένων, ένα εργοδοτικό ψηφοδέλτιο

Η απόσχιση των τριών κλάδων στον ΟΤΕ εντάσσεται στο συνολικότερο μοντέλο αποσταθεροποίησης των εργασιακών σχέσεων -το ίδιο μέτρο ακολουθούν τράπεζες και πρώην ΔΕΚΟ.

«Από την πρώτη μέρα, οι 5.000 συνάδελφοι βιώνουν τις επιπτώσεις που έχει η απώλεια της θέσης τους στον ΟΤΕ: ‘έχασαν’ το Ταμείο Αλληλοβοήθειας, το οποίο βοηθούσε σε περιπτώσεις ασθένειας, εγκυμοσύνης κ.ά., το Ταμείο Νεότητος (όπου συγκεντρωνόταν ένα ποσό για τα παιδιά των εργαζομένων) και πλέον δεν μπορούν να υπαχθούν στο συνταξιοδοτικό ταμείο της Cosmote» εξηγεί ο  Άρης Αλεξίου πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων ΟΤΕ.

Παράλληλα, αμέσως μετά τις πρόσφατες εκλογές στο σωματείο της Γερμανός, η διοίκηση ανακοίνωσε ότι οι εργαζόμενοι στις θυγατρικές, σε αντίθεση με τους 2.700 που παρέμειναν στη μητρική, θα επιστρέψουν σε οκτάωρη εργασία με μία κάλυψη των απωλειών (-11%) που είχαν από το 2011 -και σήμερα αποτυπώνεται σε μια ώρα επιπλέον εργασίας ανά ημέρα και 3,5% αύξηση στον μισθό τους.

Οι εργαζόμενοι στα καταστήματα θα αναγκαστούν πλέον να δουλεύουν τρεις φορές την εβδομάδα με σπαστό ωράριο αντί για δύο.

Στόχος της εργοδοσίας, σύμφωνα με τον  Ά. Αλεξίου, είναι να διαπραγματεύεται με κάθε νέο επιχειρησιακό σωματείο ξεχωριστά και όχι με την ομοσπονδία του ομίλου παγιώνοντας τις ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων οι οποίοι αντιμετωπίζονται σαν να μην έχουν κοινά συμφέροντα.

Ήδη, αναφέρει ο ίδιος, «στα σωματεία των θυγατρικών έχουν συνενωθεί σε ένα ψηφοδέλτιο οι παρατάξεις των πρώην ‘μεγάλων’ κομμάτων (Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ), με αποτέλεσμα οι συσχετισμοί να ευνοούν τη διοίκηση, που ετοιμάζει την επόμενη μέρα μετά τη λήξη (σ.σ.: χθες, 31.7.21) της ισχύουσας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΣΣΕ)».

Μείωση μισθολογικού κόστους

Παλιοί (που πιέζονται να φύγουν) – νέοι (με χαμηλότερες απολαβές), εργαζόμενοι στις θυγατρικές – εργαζόμενοι στη μητρική, εργαζόμενοι με δικαιώματα – ενοικιαζόμενοι (περίπου 3.500 άνθρωποι εργάζονται, κυρίως στην E-Value, μέσω εργολαβικών εταιρειών, όπως η «Manpower»), είναι οι διαφορετικές ταχύτητες στον ΟΤΕ. Στόχος, αναφέρει ο  Ά. Αλεξίου, η εξίσωση προς τα κάτω και η διαρκής συρρίκνωση του μισθολογικού κόστους, το οποίο από το 2009 μέχρι σήμερα έχει μειωθεί κατά περίπου 500.000.000 ευρώ.

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Μιχάλης Τσαμάζ δήλωνε υπερήφανα πέρσι ότι «το κόστος προσωπικού μειώθηκε στο μισό, ενώ η εταιρεία διέθεσε 1 δισ. ευρώ για προγράμματα οικειοθελούς αποχώρησης που ενίσχυσαν την ευελιξία της με κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο», την ώρα που «οι μέτοχοι επωφελήθηκαν από την εντυπωσιακή ενίσχυση της τιμής της μετοχής, αλλά και από την εφαρμογή μιας γενναιόδωρης πολιτικής αμοιβών προς τους μετόχους»…

Δικαστικό φρένο στις μεθοδεύσεις

Ο εργατολόγος Δημήτρης Περπατάρης καυτηριάζει μέσω της «Α» τη μεθοδευμένη πρακτική της διοίκησης του ΟΤΕ να προβεί, πριν από την απόσχιση των κλάδων, σε σκόπιμες μετακινήσεις εργαζομένων σε υπηρεσίες ή διευθύνσεις που επρόκειτο να απορροφηθούν από τις θυγατρικές, «κατά προφανή και πρωτοφανή καταστρατήγηση του Προεδρικού Διατάγματος 178/2002 για τη μεταβίβαση επιχείρησης, με σκοπό να υπαχθούν οι εργαζόμενοι αυτοί στον κανόνα της αυτοδίκαιης μεταβίβασης των εργασιακών τους σχέσεων στις θυγατρικές, να απολέσουν τα κεκτημένα εργασιακά δικαιώματα που συνεπάγονται η επιχειρησιακή ΣΣΕ του ΟΤΕ και ο Οργανισμός Προσωπικού και να βρεθούν πλέον σε μια κατάσταση πλήρους εργασιακής αβεβαιότητας».

Τα δικαστήρια, σημειώνει ο εργατολόγος, έχουν ήδη, έως έναν βαθμό, αποδοκιμάσει τη μεθοδευμένη αυτή πρακτική με την έκδοση προσωρινών διαταγών που δικαιώνουν (έστω και προσωρινά) κάποιους εργαζομένους που έχουν προσφύγει ατομικά στη Δικαιοσύνη.

Αδιαφορεί προκλητικά για δικαστική απόφαση

Αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση συνδικαλιστή που πέτυχε τη χορήγηση της προσωρινής διαταγής για την παραμονή του στον ΟΤΕ: έως και σήμερα η διοίκηση αρνείται να συμμορφωθεί παραβιάζοντας κατάφωρα τη δικαστική απόφαση.

«Μετά και τη δεύτερη δικαστική απόφαση (13.7.21), η Διεύθυνση Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, σε ανυπόγραφο e-mail της, κατακρίνει τις αποφάσεις (!) που με δικαίωσαν και προαναγγέλλει ότι θα τις εφαρμόσει στον βαθμό που είναι ‘πρακτικά δυνατόν’, λες και η Deutsche Telekom δεν είναι υποχρεωμένη να σέβεται την ελληνική Δικαιοσύνη» τονίζει στην «Α» ο Μ.Κ., εκλεγμένος στην ΟΜΕ – ΟΤΕ.

Στην τελευταία βλαπτική του μετακίνηση βρέθηκε σε υπηρεσία που μεταφερόταν στη θυγατρική των τηλεφωνικών κέντρων (E-Value) και αντέδρασε νομικά, αλλά ο ΟΤΕ δεν εφάρμοσε ποτέ την προσωρινή διαταγή (30.12.2020) για τη μη μεταφορά του εκεί.

Με την εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων εκδόθηκε στις 13.7.2021 διαταγή για την αναστολή της μετακίνησής του (μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης) και την απασχόλησή του σε οικονομικό έργο στη μητρική εταιρεία.

Εάν η εργοδοσία δεν διστάζει να φερθεί έτσι σε εκπρόσωπο των εργαζομένων, τι μπορούν να περιμένουν οι χιλιάδες συνάδελφοί του μετά τη λήξη και της ΣΣΕ;

Η ανεξέλεγκτη «ελευθερία» του επιχειρείν

Κατά σύμπτωση, αυτές τις μέρες που ο Μ.Κ. δικαιώθηκε για δεύτερη φορά από τη Δικαιοσύνη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πώληση του ποσοστού (54%) που κατέχει ο ΟΤΕ στην Telekom Romania Communications S.A. Ακόμα ένα βήμα απο-επένδυσης που θα μετατραπεί σε «έκτακτο μέρισμα στους μετόχους και επαναγορά ιδίων μετοχών» (πηγή: euro2day.gr, 28.7.21) -επιβεβαιώνοντας τα περί «γενναιοδωρίας» του Μ. Τσαμάζ.

Για το 2020 ο  Όμιλος ΟΤΕ ανακοίνωσε κύκλο εργασιών 3.258,9 εκατομμύρια ευρώ, μειωμένο κατά μόλις 1,3%. Η προσαρμοσμένη κερδοφορία EBITDA ανήλθε στα 1.223,6 εκατομμύρια ευρώ και το περιθώριο EBITDA αυξήθηκε στο 37,5%.

Δεν υποχωρεί όμως ούτε βήμα από το σχέδιο απαλλαγής της μητρικής εταιρείας από το επαχθές για την ίδια «κόστος» των εργασιακών σχέσεων, που μεταφέρονται σε τρίτες εταιρείες με την ανοχή της κυβέρνησης και άλλων θεσμικών παραγόντων.

«Η αποκοπή και μεταφορά υπηρεσιών σε θυγατρικές αποτελεί καταχρηστική συμπεριφορά, αφού σκοπό έχει την άμεση ή βαθμιαία καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων των πληττόμενων εργαζομένων, δεδομένου ότι ο ΟΤΕ ως μητρική και δεσπόζουσα εταιρεία θα αποτελεί σε κάθε περίπτωση τον αληθή και πραγματικό τους εργοδότη, αφού τα ανατιθέμενα σε αυτούς καθήκοντα και υπηρεσίες ήταν και είναι έως και σήμερα πλήρως ενταγμένα στην παραγωγική δραστηριότητα του ΟΤΕ και θα συνεχίσουν να συνδέονται αναπόσπαστα με αυτήν» ξεκαθαρίζει ο Δ. Περπατάρης.

Υπογραμμίζει ότι η περίπτωση της απόσχισης κλάδων στον ΟΤΕ αποτελεί «μια ακόμα έκφανση για τα ανεξέλεγκτα όρια άσκησης της επιχειρηματικής ελευθερίας του εργοδότη, που μπορεί να προβαίνει προσχηματικά σε τέτοιου είδους επιχειρηματικά μέτρα, επικαλούμενος ακόμα και προστατευτικά για τους εργαζόμενους νομοθετήματα, όπως ακριβώς είναι το Π.Δ. 178/2002».

*Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε πρώτα στην εφημερίδα Αυγή