Και έφτασε η στιγμή της “κρίσης”. Μιας κρίσης που αφορά έναν πολύπαθο τόπο, την ΒΑ Χαλκιδική και του σχεδίου της Eldorado Gold να πραγματοποιήσει επιφανειακή εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές, ενώ ήδη απολαμβάνει όλα τα οικονομικά κέρδη από τις εξορύξεις που γίνονται σε Ολυμπιάδα και Μαντέμ Λάκκο. Μιας κρίσης που αφορά την εταιρεία και τις πρακτικές της αλλά κυρίως αφορά τις επιλογές της κυβέρνησης και την στάση της απέναντι σε ένα περιβαλλοντικό και οικονομικό έγκλημα. Ακόμη παραπάνω σχετίζεται με έναν πολύχρονο αγώνα που στόχο είχε να σταματήσει το σχέδιο της εξόρυξης χρυσού, να απομακρυνθεί η εταιρεία και να αποχαρακτηριστεί η περιοχή από μεταλλευτική έτσι ώστε να μην καταδυναστεύεται για πάντα από την μονοκαλλιέργεια της μεταλλείας.
Πριν έξι μήνες το δημόσιο, δηλαδή το Υπουργείο Περιβάλλοντος μετά από μια πληθώρα διαπιστώσεων ότι η εταιρεία παραβιάζει την σύμβαση που η ίδια υπέγραψε, αποφάσισε να προσφύγει στη διαιτησία για την “καρδιά” του επενδυτικού της σχεδίου, την αδυναμία της εταιρείας να προκρίνει μια εφαρμόσιμη μέθοδο για την παραγωγή καθαρών μετάλλων. Είναι δεδομένο ότι η εταιρεία ουδέποτε έδειξε την πρόθεσή της να προχωρήσει σε μεταλλουργία στην Ελλάδα. Για τον λόγο αυτό δεν προχώρησε σε επιτόπιες δοκιμές μιας μεθόδου (flash smelting), την οποία η ίδια προέκρινε αλλά που δεν έχει εφαρμοστει πουθενά στον κόσμο σε συνύπαρξη με τεράστια ποσοστά αρσενικού στα συμπυκνώματα.
Αντίθετα έκανε αυτό που της ήταν οικονομικά πιο συμφέρον δηλαδή να στέλνει συμπυκνώματα ως μπάζα στο εξωτερικό, να αποφεύγει τη φορολογία και να αυξάνει τα κέρδη της. Το Υπουργείο επέλεξε από την πλευρά του να σταθεί στο οικονομικό σκέλος των παραβιάσεων της εταιρείας και όχι σε μια σειρά άλλων σημαντικότερων για το δημόσιο συμφέρον, που είχαν να κάνουν με την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας, πολλές μάλιστα εκ των οποίων έχουν επιβεβαιωθεί από τις αρμόδιες Επιθεωρήσεις Περιβάλλοντος. Το Υπουργείο προέκρινε τη διαιτησία ως την καλύτερη λύση για να αποδείξει ότι η εταιρεία παραβιάζει την ίδια την σύμβασή της, το “δικαιοπρακτικό της θεμέλιο” και δεν προχώρησε σε άλλες πιο πολιτικές κινήσεις όπως μονομερή λύση της σύμβασης, ή προσφυγή σε κάποιο άλλο δικαστήριο (ΣτΕ).
Η απόφαση της διαιτησίας ήρθε σήμερα να συμβιβάσει πράγματα ασυμβίβαστα και επικοινωνιακά να χρησιμοποιηθεί από τις δύο πλευρές που με κάποιο μαγικό τρόπο βγαίνουν ταυτόχρονα “δικαιωμένες”: Το δικαστήριο από τη μία αναγνωρίζει με ομοφωνία ότι η πλήρης και ολοκληρωμένη κατασκευή μεταλλουργικής μονάδας και η παραγωγή καθαρών μετάλλων συνιστούν επιμέρους υποχρεώσεις της εταιρείας σύμφωνα με την Σύμβαση Μεταβίβασης. Επιπλέον αναγνωρίζει ότι η παραγωγή από την εταιρεία οποιουδήποτε άλλου προϊόντος ως τελικού πέραν των καθαρών μετάλλων συνιστά ανεπίτρεπτη ενέργεια για μεταβολή των συμφωνηθέντων στην υπό κρίση σύμβαση και άρα παραβίαση των διατάξεων της καθώς και ματαίωση του σκοπού της.
Απορρίπτει, όμως, το αίτημα του δημοσίου να αναγνωρισθεί ότι η Τεχνική Μελέτη Μεταλλουργικής Μονάδας Χαλκού, Χρυσού και Θειικού οξέος που κατέθεσε η εταιρεία το 2014 -παραλείποντας να υποδείξει την πλήρη διαδικασία σύμφωνα με την οποία θα οδηγηθεί στην παραγωγή καθαρών μετάλλων (σ.σ. τεχνική μελέτη που απέρριψε με δύο αποφάσεις του ο πρώην υπουργός περιβάλλοντος Π. Σκουρλέτης) – αποτελεί μονομερή εκ μέρους της τροποποίηση του επενδυτικού της σχεδίου και συνιστά παραβίαση της Σύμβασης.
Η Eldorado Gold σε ανακοίνωσή της κρίνει θετικά την απόφαση δίνοντας έμφαση στο σημείο της απόρριψης του αιτήματος του Ελληνικού Δημοσίου ότι η τεχνική μελέτη για την μεταλλουργία που κατέθεσε συνιστά παραβίαση των διατάξεων της σύμβασης. Εκτιμά ότι απόφαση αυτή συνιστά “προώθηση του διαλόγου με την Ελληνική Κυβέρνηση, προκειμένου να συμφωνήσουμε τα κοινά αποδεκτά και ξεκάθαρα επόμενα βήματα για την εξέλιξη του έργου των Μεταλλείων Κασσάνδρας” και ζητά την έκδοση των αδειών που εκκρεμούν για το έργο των Σκουριών.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος από την πλευρά του κρίνει ότι οι διαιτητές αναγνώρισαν ομόφωνα την κατασκευή του εργοστασίου ως αναπόσπαστου κομματιού της εκμετάλλευσης και ότι η μη παραγωγή χρυσού αποτελεί παραβίαση αναφέροντας ότι η πλειοψηφία των δικαστών αποφάσισε ότι οι μέχρι τώρα παραλείψεις από την πλευρά της Eldorado Gold δεν αποτελούν επαρκείς ενδείξεις για τη στοιχειοθέτηση παραβίασης της Σύμβασης.
Όπως προστίθεται στην ανακοίνωσή του, “σεβόμενο την απόφαση του δικαστηρίου, το Δημόσιο και συγκεκριμένα το ΥΠΕΝ υποχρεούνται να διασφαλίσουν ότι τελικά θα παραχθεί καθαρός χρυσός, τηρώντας απαρέγκλιτα τρία κριτήρια: τους περιορισμούς που επιβάλει η ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία, τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, ώστε να μεγιστοποιείται η εγχώρια προστιθέμενη αξία και τη διαμόρφωση της ευρύτερης δυνατής κοινωνικής συναίνεσης”.
Και εδώ συμβαίνει το περίεργο, και τα δύο μέρη, η εταιρεία και το Υπουργείο βγαίνουν δικαιωμένα από μία απόφαση για την οποία τίθεται το ερώτημα κατά πόσο δεσμεύει τα δύο μέρη και σε ποια σημεία. Δηλαδή σε ποιες ενέργειες θα προβεί το Υπουργείο αν η εταιρεία δεν αποδείξει ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει μια μεταλλουργική μέθοδο που να είναι εφαρμόσιμη; Θα αδειοδοτήσει την εταιρεία για να ξεκινήσει την εξόρυξη στις Σκουριές; Πώς μπορεί να αντιταχθεί το Υπουργείο στην εταιρεία δεδομένου ότι δεν αναγνωρίζεται η παραβίαση μέχρι στιγμής της σύμβασης εκ μέρους της από την διατησία; Ποια είναι τα περιθώρια πολιτικών αποφάσεων μετά από την απόφαση της διαιτησίας;
*Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στη συνεργατική ιστοσελίδα της Θεσσαλονίκης Alterthess
Δείτε ακόμη:
Μία-μία έρχονται οι επενδύσεις: Σκίτσο του Latuff για Ελληνικό-Σκουριές
Το 3point magazine είναι ένα οριζόντια δομημένο μέσο που πιστεύει ότι η γνώμη όλων έχει αξία και επιδιώκει την έκφρασή της. Επικροτεί τα σχόλια, την κριτική και την ελεύθερη έκφραση των αναγνωστών του επιδιώκοντας την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Σε μια εποχή όμως που ο διάλογος τείνει να γίνεται με όρους ανθρωποφαγίας και απαξίωσης προς πρόσωπα και θεσμούς, το 3point δεν επιθυμεί να συμμετέχει. Για τον λόγο αυτόν σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού, σεξιστικού περιεχομένου θα σβήνονται χωρίς ειδοποίηση του εκφραστή τους.
Ακόμα, το 3point magazine έχει θέσει εαυτόν απέναντι στο φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, σχόλια ανάλογου περιεχομένου θα έχουν την ίδια μοίρα με τα ανωτέρω, τη γνωριμία τους με το "delete".
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 3point.